- Kategorie
-
Zarządzanie ryzykiem w procesie podejmowania decyzji ekonomicznych przez organizacje (wyd. II)
Podejmowanie decyzji ekonomicznych jest niezwykle ważne dla decydenta, ale również dla otoczenia bliższego i dalszego, funkcjonujących organizacji, firm, gospodarstw domowych, organów ustawodawczych, krajowych i samorządowych oraz ich organów wykonawczych. Wewnątrz teorii organizacji i zarządzania wyłoniła się gałąź wiedzy, zwana make decision theory, czyli teorią podejmowania decyzji. Powstało tysiące, a może setki tysięcy książek na temat podejmowania decyzji, dlatego można zadać sobie pytanie: dlaczego autorzy niniejszej monografii postanowili napisać kolejną książkę na ten temat?
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Kod kreskowy | |
ISBN | 978-83-8102-825-7 |
EAN | 9788381028257 |
Odpowiedź na to pytanie z naszej strony jest następująca.
• Po pierwsze, wszystkie procesy decyzyjne dotyczą przyszłości, która jest trudna do przewidzenia, nawet jeżeli do dyspozycji mamy najbardziej wyrafinowane modele prognozowania. Wynika to stąd, że gospodarowanie odbywa się w warunkach niepewności, którą próbujemy zmierzyć, co po zmierzeniu jest już ryzykiem gospodarczym. Przy podejmowaniu decyzji mamy wiedzę o ryzyku gospodarczym, ale nigdy nie dysponujemy pełną informacją, jakie skutki wywoła nasza decyzja.
• Po drugie, w związku z tym, że decydent nigdy nie dysponuje pełną informacją, decyzje podjęte trudno nazwać optymalnymi. Dlatego Herbert Simon słusznie twierdzi, że wszystkie procesy decyzyjne można określić jako decyzje o ograniczonej racjonalności, najczęściej oparte na modelach heurystycznych. Stąd będzie jeszcze długo powstawało wiele badań na temat pogłębienia racjonalności w procesie podejmowania decyzji.
• Po trzecie, w literaturze przedmiotu brakuje analiz dotyczących podejmowania decyzji w parlamencie, w rządzie i administracji centralnej, w Radzie Polityki Pieniężnej oraz w organach stanowiących prawo lokalne, czyli w jednostkach samorządu terytorialnego (JST). Autorzy monografii posiadają wieloletnie doświadczenie zarówno w JST, jak i w parlamencie oraz w konstytucyjnym organie NBP, czyli Radzie Polityki Pieniężnej. Dlatego też w tej monografii dokonamy analizy komparatywnej procesu podejmowania decyzji przez państwo i organy jednostek samorządu terytorialnego (JST), czyli przez podmioty publiczne z takim procesem w firmach i w gospodarstwach domowych.
Celem głównym monografii jest porównanie procesu decyzyjnego w różnych organizacjach (firmy, gospodarstwo domowe, państwo i jego organy, jednostki samorządu terytorialnego) w aspekcie ograniczenia ryzyka gospodarczego do minimum i osiągnięcia pożądanego efektu w określonym czasie. Będziemy więc poszukiwać odpowiedzi na pytanie: dlaczego przedsiębiorstwa osiągają sukces nie z powodu redukowania ryzyka gospodarczego, ale właśnie dlatego, że podejmują coraz bardziej ryzykowne decyzje?
Wprowadzenie 7
Rozdział 1
Zarządcze przesłanki ryzyka a podejmowanie decyzji przez podmioty gospodarcze 11
1.1. Niepewność a ryzyko w procesie gospodarowania 11
1.2. Ryzyko a podejmowanie decyzji 20
1.3. Ryzyko gospodarcze w działalności mikropodmiotów gospodarczych - gospodarstw domowych i fi rm 22
1.3.1. Gospodarstwo domowe 22
1.3.2. Przedsiębiorstwo 26
1.4. Ryzyko systemowe państwa jako makropodmiotu gospodarczego 30
1.5. Podsumowanie 36
Rozdział 2
Podejmowanie decyzji w teorii zarządzania 39
2.1. Pojęcia: „decyzja" i" podejmowanie decyzji" 39
2.2. Proces podejmowania decyzji a zarządzanie ryzykiem 41
2.3. Neuronowy model procesu podejmowania decyzji ekonomicznych 54
2.4. Podsumowanie 62
Rozdział 3
Podejmowanie decyzji ekonomicznych przez podmioty publiczne - państwo i organy jednostek samorządu terytorialnego (JST) 63
3.1. Kształtowanie i realizacja procesu decyzyjnego przez organy państwa w zakresie gospodarowania 64
3.2. Kształtowanie i realizacja procesu decyzyjnego przez organy JST w zakresie gospodarowania 80
3.3. Kryteria oceny efektywności decyzji podjętych przez podmioty publiczne 84
Rozdział 4
Podejmowanie decyzji ekonomicznych przez podmioty prywatne 87
4.1. Podejmowanie decyzji a osobowość 87
4.2. Problemy podejmowania decyzji w gospodarstwie domowym 109
4.3. Proces podejmowania decyzji przez firmy - metaanaliza 114
Rozdział 5
Proces podejmowania decyzji ekonomicznych w wybranych organizacjach - badania własne 121
5.1. Metodologia badania 121
5.2. Wyniki badań 125
5.3. Wnioski wynikające z przeprowadzonych badań - analiza komparatywna na osi teoria - praktyka 128
Zakończenie 139
Bibliografia 143
O Autorach 149
Dr Beniamin Noga - Adiunkt w Instytucie Zarządzania Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu. Pracował w biznesie w spółkach prawa handlowego na różnych stanowiskach od członka zarządu, głównego księgowego, dyrektora finansowego, wiceprezesa i prezesa zarządu. Jest absolwentem Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu i Międzynarodowego Uniwersytetu w Zittau [IHI Zittau - dzisiaj Central Academic Unit of Technische Universitaet Dresden]. Jest Autorem jednej monografii „Edukacja ekonomiczna polskiego społeczeństwa" wydanej w 2016 roku przez wydawnictwo CeDeWu, 6 rozdziałów w monografiach w języku polskim 3 rozdziałów w języku angielskim opublikowanych w Dniepropietrowsku [Ukraina]. Ponadto opublikował 25 artykułów w obszarze zarządzania finansami spółek handlowych, zarządzania w sporcie oraz z zakresu mikroekonomii behawioralnej.
Prof. dr hab. Marian Noga - Dyrektor Instytutu Finansów i Rachunkowości i jednocześnie Dyrektor Instytutu Współpracy z Biznesem Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu. Były senator, członek Rady Polityki Pieniężnej i rektor Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu [przez dwie kadencje]. Opublikował 29 książek oraz 160 artykułów w języku polskim, angielskim niemieckim i rosyjskim. Publikował w takich wydawnictwach jak CeDeWu, Difin, Oxford, Palgrave Macmillan (London-New York), Transformations in Business & Economics (Wilno-Brno-Ryga), wydawnictwach Uniwersytetów Ekonomicznych w Poznaniu, Krakowie, Katowicach i we Wrocławiu oraz w Wydawnictwie WSB we Wrocławiu, w Poznaniu, Toruniu i w Gdańsku a także w Wydawnictwie Uniwersytetu Szczecińskiego. W swoich badaniach koncentruje się na teorii makroekonomicznej, ekonomii behawioralnej, neuroekonomii i ekonomii kultury.
Recenzent: Prof. dr hab. inż. Jacek Unold, Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu
A Risk Management Standard © IRM (2000).
Adamus W., Gręda A. (2005), Wspomaganie decyzji wielokryterialnych w rozwiązywaniu wybranych problemów organizacyjnych i menedżerskich, Badanie operacyjne i decyzje, Nr 2.
Asiri B.K., Hubail R.A. (2014), An Empirical Analysis of Country Risk, Journal of Business Studies Quarterly, Vol. 5, Number 4.
Bahr R., Hamouri S. (2004), Hidden Markov Model: Applications to Financial Economics and Advance Economics, Kluwer Academic Publishers, Boston.
Benham F. (1948), Economics, Wydawnictwo Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa.
Bogdanienko J. (2010), Organizacja i zarządzanie w zarysie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Bolesta-Kukułka K. (2000), Decyzje menedżerskie w teorii i praktyce zarządzania, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Bolesta-Kukułka K. (2003), Decyzje menedżerskie, PWE, Warszawa.
Brewer T.L., Rivoli P. (1990), Politics and Perceived Country Crediwothiness in International Banking, The Ohio State University Press 1990, Vol. 22, No. 3.
Brigham E.F. (2005), Podstawy zarządzania finansami, PWN, Warszawa.
Brunsson N. (1989), The organization of hypocrisy: Talk, Decisions and Actions in Organizations, Chister: John Wiley and Sons Inc.
Čakrt M. (1996), Typy osobowości dla menedżerów. Typ osobowości MBTI-czyli jak klonować najlepszych w firmie, Helion, Gliwice.
Coburn A. (2014), Emerging Risk-Threats and Opportunities, Judge Business School, Cambridge.
Coburn A., Ralph D., Tuvenson M., Ruffl e, Bowman G. (2013), A Taxonomy of Threats for Macro-Catastrophe Risk Management, Centre for Risk Studies, University of Cambridge, Working Paper, Cambridge.
Czechowska K. (2014), Wybrane uwarunkowania podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynku nieruchomości - ujęcie behawioralne, Studia Prawa Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 36, T. 1. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
Dejnaka A., Forlicz S., Patrzałek W., Perchla-Włosik A., Wardzała-Kordyś J. (2012), Działalność informacyjna członków gospodarstwa domowego i jego decyzje ekonomiczne, CeDeWu, Warszawa.
Drucker P.F. (1954), The Practice of Management, A Study of The Most Important Function in American Society, Published by Harper, New York.
Dudziak M., Szpakowska E. (2013), Zarządzanie ryzykiem i niepewnością w działalności gospodarczej: podejmowanie decyzji biznesowych, Zarządzanie i Finanse nr 1.
Eysenck H. (2016), One Hundred Years of Psychology [w:] DOI:10.16/j.paid2016.04.039 [dostęp 27.01.2017].
Forlicz S. (2011), Przepływ informacji związanej z podejmowaniem decyzji gospodarczych w polskich gospodarstwach domowych w świetle wyników badań ankietowych, [w:] Działania informacyjne członków gospodarstwa domowego a jego zachowanie gospodarcze, S. Forlicz (red.), ZN Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu Nr 25.
Francik S., Ślipek Z., Frączek J., Cieślikowski B., Pedryc N. (2015), Rozwój Systemów Wspomagania Decyzji stosowanych w logistyce, Logistyka, Nr 4 .
Garbarski L. (1994), Zrozumieć nabywcę, PWE, Warszawa.
Global Risk 2014, Nineth Edition, World Economic Forum, Geneve.
Griffin R.W. (2006), Podstawy Zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gubiec T., Kutner R., Werner T.R. (2011), Opracowanie metody badania wpływu zdarzeń ekstremalnych i superekstremalnych na stochastyczną dynamikę szeregów czasowych, Materiały i Studia NBP 259, NBP, Warszawa.
GUS (2014), Gospodarstwo domowe i rodziny. Charakterystyka demograficzna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa.
Hatch M.J., Mary JoM.J, (2002), Teoria organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hausner J. (2018), Ekonomia społeczna a państwo, [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich www.rpo.gov.pl [dostęp 20.08.2018].
Holska A. (2016), Teorie podejmowania decyzji [w:], Kincewicz K. (red.), Zarządzanie, organizacje i organizowanie - przegląd perspektyw teoretycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016, http://timo.wz.uw.edu.pl/zoo
https://www.snp-poland.com/pl/.../wszechstronny-i-elastyczny [dostęp 10.11.2018].
Inglot-Brzęk E. (2016), Diagnoza kapitału społecznego, WSIiZ Working Paper Series, WPZO, Rzeszów.
International Risk Governance Council, Improving the Management of Risk, Risk from new technologies, system interactions, and unforeseen or changing circumstances, Geneva.
Jajuga K. (2009), Koncepcja ryzyka i proces zarządzania ryzykiem-wprowadzenie, [w:] Zarządzanie ryzykiem, K. Jajuga (red.), PWN, Warszawa.
Jamrozy E., Sadowski W. (2011), Podejmowanie decyzji, WSOWL 2011, [w:], http://sadowski.edu.pl/wp-content/uploads/Podejmowanie-decyzji.pdf [dostęp 22.07.2018].
Janasz K. (2005), Ryzyko i niepewność w projektach innowacyjnych, [w:] Innowacje w działalności przedsiębiorstw w integracji z Unią Europejską, red. W. Janasz, Warszawa.
Janasz K. (2009), Ryzyko i niepewność w gospodarce - wybrane aspekty teoretyczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2009, Studia i Prawa WNEiZ, nr 14.
Jarosz M., Borkowska A. (2010), Podejmowanie decyzji w świetle badań i w świetle badań neurobiologicznych i teorii psychologicznych, Psychiatria, Via Medica 2010, tom 7, nr 2.
Jastrzębski A. (2009), Osoba a osobowość. Psychologiczne koncepcje osobowości w świetle klasycznej antropologii filozoficznej, „Roczniki filozoficzne" nr 1.
Jędralska K., Czech A. (2011), O naturze niepewności i interpretacjach, Master of Business Administration, nr 3/2011 (110), Akademia Leona Koźmińskiego.
Kahneman D. (2012), Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina.
Kahneman D., Tversky A. (1973), Availability: A heuristic for judging frequency and probability, Cognitive Psychology" nr 5 (2).
Knight F.H. (1964), Risk, Uncertaintly and Profit, Reprint of Economics, Augustus M. Kelly, New York.
Kahneman D., Fredrick S. (2002), Representativeness revisited: Attribute substitution in intuitive judgment, [w:] Gilovich T., Griffin D., Kahneman D. (red.), Heuristic of Infinitive Judgment: Extentions and Applications, Cambridge University Press, New York.
Kokot-Stępień P. (2015), Identyfikacja ryzyka jako kluczowy element zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki, Ubezpieczenia nr 74, t. 1.
Koźmiński A.K., Piotrowski W. (1996), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kwiatkowska A.M. (2007), Systemy wspomagania decyzji. Jak korzystać z wiedzy i informacji, PWN, Warszawa.
Luterek A. (2017), Proces podejmowania decyzji w gospodarstwie domowym a decydowanie w przedsiębiorstwie, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zarządzanie XLIV-Nr 2, Toruń.
Malewska K. (2014), Ewolucja modeli procesów podejmowania decyzji, Marketing i Rynek, Poznań.
Milliken F.J. (1987), Three types of uncertainty about the environment: state, effect and response uncertainty, Academy of Management Journal 1987, Vol. 12.
Młokosiewicz M. (2013), Uwarunkowania tworzenie i powiększanie zasobów kapitału społecznego w Polsce, [w:] Tworzenie kapitału społecznego: podstawy, współdziałanie, potencjał kulturowy.
Wybrane zagadnienia, M. Młokosiewicz (red.) Economics, Szczecin.
Noga B., Noga M., Dejnaka A. (2017), Edukacja ekonomiczna polskiego społeczeństwa, CeDeWu, Warszawa.
Noga M. (2009), Rzeczywisty a potencjalny PKB, [w:] Ponadnarodowa i narodowa polityka monetarna na świecie, M. Noga i M.K. Stawicka (red.), CeDeWu, Warszawa.
Noga M. (2014), Kultura a ekonomia, CeDeWu, Warszawa.
Noga M. (2017), Neuroekonomia a ekonomia głównego nurtu, CeDeWu, Warszawa.
Noga M. (2018), Mikroekonomiczne podstawy makroekonomii. Konceptualizacja gospodarki narodowej, CeDeWu, Warszawa.
Ogińska-Bulik N., Jurczyński Z. (2010), Osobowość - stres a zdrowie, Wyd. Difin, Warszawa.
Ogińska-Bulik N. (2019), Osobowość typu D. Teoria i Badania, Wyd. WSH-E, Łódź.
Olszak C.M. (2007), Tworzenie i wykorzystywanie systemów Business Intelligence na potrzeby współczesnej organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Patrzałek W. (2011), Źródła informacji i sposoby podejmowania decyzji w gospodarstwie domowym, [w:] Działania informacyjne członków gospodarstwa domowego a jego zachowania gospodarcze, S. Forlicz (red.), ZN Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu Nr 25.
Penc J. (1995), Decyzje w zarządzaniu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków.
Penc J. (2001), Decyzje menedżerskie - o sztuce zarządzania, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Warszawa.
Peszko A., Gazda A. (2000), Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Rzeszów.
Prognoza ludności na lata 2014-2050 - Polska, [Prognoza GUS, 2014], Warszawa 2014, 01.10.
Putman R. (1995), Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, wyd. „Znaki", Kraków.
Raczkowski K., Noga M., Klepacki J. (2015), Zarządzanie ryzykiem w polskim systemie finansowym, Difin, Warszawa.
Radzewicz A., Wiśniewski R. (2011), Niepewność rynku nieruchomości, Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości 2011, 19 (1).
Rebizant W. (2012), Metody podejmowania decyzji, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Redziak Z. (2013), Podstawy podejmowania decyzji, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa.
Samuelson W.F. (1998), Ekonomia menedżerska, Wydawnictwo PWE, Warszawa.
Schein E.H. (1997), Organizational Culture & Leadership, [w:] http://tnellen.com/ted/tc/schein.html.
Sedláček T. (2012), Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
Simon H.A. (1982), Podejmowanie decyzji kierowniczych. Nowe nurty, PWE, Warszawa.
Skowronek-Mielczarek A. (2016), Reakcja małych i średnich przedsiębiorstw na kryzys, CeDeWu, Warszawa.
Skrzypek E. (2009), Ryzyko w projektach i decyzjach biznesowych [w:], Jakość w biznesie - 2, Materiały seminaryjne 16-18 kwietnia 2009.
Stańczak A. (2014), Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Vistula, Warszawa.
Supernat J. (2008), Racjonalność i logika decyzji administracji, [w:] L. Zacharko, A. Matan, G. Łaszczyca (red.), Ewolucja prawnych form administracji publicznej: Księga jubileuszowa z okazji 60 rocznicy urodzin Ernesta Knosali, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa.
Supernat J. (2018), Grupowe podejmowanie decyzji, [w:] http://supernat.pl/wyklady/plk/i_33_2_Grupowe_podejmowanie_decyzji.doc [dostęp 26.08.2018].
Światowy G. (2006), Zachowania konsumentów, PWE, Warszawa.
Taleb N.N. (2014), Czarny łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń, Kurhaus Publishing Warszawa.
Theiss M., Operacjonalizacja kapitału społecznego w badaniach empirycznych [w:] Kapitał społeczny we wspólnotach, H. Januszek (red.) Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Tyszka T., Zaleśkiewicz T. (2001), Racjonalność decyzji. Pewność i ryzyko, PWE, Warszawa.
Van der Heijden K. (2000), Planowanie scenariuszowe w zarządzaniu strategicznym, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Wieczorek-Kosmala M. (2009), Finanse małego przedsiębiorstwa w teorii i praktyce zarządzania, [w:] Finanse małego przedsiębiorstwa w teorii i praktyce zarządzania, H. Zadora (red.), Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa.
Wilimowska Z. (2001), Sztuka zarządzania finansami, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz.
Willet A.H. (1901), The Economic Theory of Risk and Insurence, Economic and Public Law, vol. XIV, no. 2, The Columbia University Press, New York.
Willet A.H. (1951), The Economic Theory of Risk and Insurence (Reprint originally published in 1901) 1951, S.S. Huebner Foundation [w:], https:www.casats.org/pubs/forum/91wforum/92wf469.paf, dostęp 12.07.2018.
World Development Report [World Bank, 2014], Risk and Opportunity-Managing Risk for Development, World Bank Washington.
World Population Prospect: The 2010 Revision (2011), United Nation, New York.
Wójcik M. (2009), Proces podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie, www.e-bookowo.pl, Wydanie I, [dostęp 10.09.2018].
Wróblewski D. (2015), Zarządzanie ryzykiem - przegląd wybranych metodyk, NCBiR, Józefów.
Zalega T. (2007), Gospodarstwo Domowe jako podmiot konsumpcji, Studia i Materiały - Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego nr 1.
Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998), Inwentarz osobowości NEO-FFICosty i McCrae, Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
Ziółkowski M. (2015), Zarządzanie strategiczne rozwojem gminy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LXXVII - zeszyt 1.
Netografia
[www1] www.math.uni.wroc.pl/~dyba/materials/StatystykaA/notatka2.pdf [dostęp: 10.11.2018].
[www2] www.isogar.pl, Nowa wersja normy ISO 31000:2018 [dostęp: 23.07.2018].
[www3] https://pl.mimi.hu/ekonomia/gospodarka_narodowa.html [data pobrania: 21.08.2018].
[www4] http://dx.doi.org/10.18778/7969-530-0.03, E.M. Boryczka, Partycypacyjne instrumenty zarzadzania jednostkami samorządu terytorialnego [data pobrania: 28.08.2018].
[www5] http://www.pszw.edu.pl/images/publikacje/t076_pszw_2015_drelichowski-systemywspomagania-decyzji-w-zarzadzaniu-finansami-jst-z-zastosowaniem-zdecentralizowanychrozproszonych-hurtowni-danych.pdf
[www6] http://www.wseiz.pl/files/materialy/Teorie_osobowosci.ppt [dostęp: 02.09.2018].
[www7] https://pl.wikipedia.org/wiki/Osobowo%C5%9B%C4%87typyA [dostęp: 03.09.2018].
[www8] https://pl.wikipedia.org/wiki/Osobowo%C5%9B%C4%87typyB [dostęp: 03.09.2018].
[www9] http://www.ppp.tnb.pl/viewpage.php?page_id=62 [dostęp: 04.09.2018].
[www10] https://www.snp-poland.com/pl/.../aszechstronny-i-elastyczny [dostęp: 10.11.2018].
Polub nas na Facebooku