TRAKTAT o zasadach zarządzania dowodowego - przyszłość zarządzania

Spis podstawowych skrótów 15
Słowo wstępne 17
Wstęp 21

I
CZĘŚĆ TEORETYCZNA TRAKTATU O ZASADACH ZARZĄDZANIA DOWODOWEGO

Rozdział 1
Podstawy teoretyczne zarządzania dowodowego 29
1.1. Istota koncepcji Evidence-Based Management 31
1.2. Taksonomia metodyk badawczych w ramach koncepcji Evidence-Based Practice 37
1.3. Kategoryzacja dowodów naukowych na potrzeby zarządzania organizacjami 38
1.4. Założenia metodyki systematycznego przeglądu literatury w medycynie, a wybrane aspekty mogące mieć zastosowanie w naukach o zarządzaniu i jakości 40
1.5. Pisanie publikacji naukowych z zastosowaniem systematycznego przeglądu literatury - wsparcie, które wypala czy zasila? 42
1.6. Standardy i narzędzia raportowania wyników systematycznego przeglądu literatury 46
1.7. Zastosowanie Vertical Slice Assessment w ocenie badanego tekstu w ramach systematycznego przeglądu literatury 48
1.8. Literatura szara i jej rola w poszukiwaniu dowodów naukowych w zakresie potrzeb przedsiębiorstw 50
1.9. Różnice między przeglądem krytycznym a systematycznym 54
1.10. Source Based Management czy Evidence-Based Management w drodze ku efektywnemu zarządzaniu przedsiębiorstwami 57

Rozdział 2
Założenia koncepcji Evidence-Based Practice a procesy zarządzania organizacjami 65
2.1. Aspekty przeniesienia doświadczeń sektora medycznego na doświadczenia dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości 67
2.2. Efektywność organizacji a pryzmat zarządzania dowodowego 69
2.3. Pseudonauka, paranauka i protonauka a kwestia autodemarkacji dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości 72
2.4. Rodzaje metaanaliz w badaniach dowodowych 78
2.5. Zarządzanie dowodowe a źródła nienaukowe 86
2.6. Komponenty systemów zarządzania danymi bibliograficznymi 93
2.7. Analiza dowodów internetowych o firmach 96
2.8. Bazy naukowe publikacji naukowych i ich potencjał w procesie zarządzania przedsiębiorstwami 97
2.9. Źródła do zarządzania dowodowego w kontekście ich typologii 99
2.10. Koncepcja TCEL a uwarunkowania EBM 104
2.11. Bazy fact-checkingowe jako narzędzie zarządzania dowodowego w Evidence-Based Management 107
2.12. Zastosowanie altmetryk w kontekście Evidence-Based Management 109

Rozdział 3
Zarządzanie dowodowe a rzetelność i replikowalność badań naukowych 113
3.1. Replikowalność badań jako warunek efektywnego wykorzystania naukowych danych masowych 116
3.2. Ocena błędu systematycznego w randomizowanych badaniach klinicznych - adekwatność dla dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości w kontekście badań naukowych 122
3.3. Analiza heterogeniczności w badaniach dowodowych 125
3.4. Rankingi czasopism naukowych 127
3.5. Automatyzacja przeglądu literatury 129
3.6. Problem własności danych w zarządzaniu dowodowym 133
3.7. Kultura organizacyjna przedsiębiorstw a zarządzanie dowodowe - aspekty etyki i rzetelności danych 135
3.8. Rzetelność badań medycznych, wpływ korporacji i zarządzanie dowodowe (EVP i EBM) 138
3.9. Patologie zarządzania dowodowego w sektorze farmaceutycznym jako ostrzeżenie dla nauk o zarządzaniu i jakości 140

Rozdział 4
Aspekty operacjonalizacji koncepcji zarządzania opartego na dowodach naukowych 145
4.1. Zarządzanie dowodowe a zarządzanie według koncepcji Performance Management 148
4.2. Znaczenie Negative Results w procesie decyzyjnym 151
4.3. Ekstrakcja i synteza danych w systematycznym przeglądzie literatury i metaanalizach 155
4.4. Filary Transformującego Zarządzania Dowodowego w ujęciu procesowym 158
4.5. Źródła i skutki biasów oraz metody ich ograniczania w Evidence-Based Management 160
4.6. Założenia metodyczne badania zależności między obserwacją uczestniczącą a Evidence-Based Management / Practice 162
4.7. Organizacje turkusowe a zarządzanie dowodowe 164
4.8. Analiza porównawcza zadań lekarza klinicznego i menadżera w kontekście zarządzania dowodowego 167

Rozdział 5
Narzędzia informatyczne i sztuczna inteligencja w procesach zarządzania dowodowego 171
5.1. Netografia, etnografia wirtualna i cyfrowa - ontologiczne niuanse w kontekście Evidence-Based Management 173
5.2. Definicja oraz znaczenie rzetelności sztucznej inteligencji w nauce 174
5.3. Sztuczna inteligencja w zarządzaniu dowodowymi - przegląd możliwości zastosowania 177
5.4. Nowoczesne narzędzia systematycznego przeglądu literatury i EBM wsparte przez sztuczną inteligencję 180
5.5. Rzetelność sztucznej inteligencji w kontekście badań naukowych 188
5.6. Sztuczna inteligencja a zmiany w zarządzaniu dowodowym 188
5.7. Halucynacje sztucznej inteligencji w zarządzaniu opartym na dowodach 190

Rozdział 6
Teoretyczne modele zarządzania dowodowego 193
6.1. Autorski model zastosowania metody systematycznego przeglądu literatury do wdrożenia w naukach i zarządzaniu i jakości koncepcji Evidence-Based Practice oraz Evidence-Based Management 194
6.2. Autorski model wykorzystania EBP w systemach podejmowania decyzji 196
6.3. Autorski model formułowania strategii i projektowania modeli biznesu organizacji opartego na bazie danych masowych w ramach koncepcji zarządzania dowodowego 202

II
CZĘŚĆ APLIKACYJNA TRAKTATU O ZASADACH ZARZĄDZANIA DOWODOWEGO

Rozdział 7
Metodyka walidacji koncepcji zarządzania dowodowego 209
7.1. Walidacja koncepcji zarządzania opartego na dowodach - studium przypadku firmy OTTIMA plus Sp. z o.o. 211
7.2. Walidacja koncepcji zarządzania opartego na dowodach naukowych - studium przypadku firmy WA Invest Sp. z o.o. 219
7.3. Walidacja koncepcji zarządzania opartego na dowodach naukowych - studium przypadku firmy Salveo 227
7.4. Walidacja koncepcji zarządzania opartego na dowodach naukowych - studium przypadku Śląskiej Akademii Nauki i Rozwoju Sp. z o.o. 233
7.5. Podsumowanie wyników walidacji koncepcji zarządzania dowodowego 246

Rozdział 8
Zastosowanie koncepcji zarządzania dowodowego w procesach poszukiwania dowodów o zmianach klimatu 249

Rozdział 9
Podstawowe założenia traktatu o zasadach zarządzania dowodowego - Prolog 279
9.1. Traktat o uznaniu przedsiębiorstwa jako laboratorium badawczego w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości 280
9.2. Traktat o ograniczeniach i rozwoju koncepcji zarządzania dowodowego 282
9.3. Traktat o zarządzaniu świadomością kultury organizacyjnej opartej na danych 283
9.4. Traktat o obserwacji uczestniczącej w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości a zarządzanie dowodowe 286
9.5. Traktat o legitymizowaniu wyników badań naukowych przez naukowców w artykułach naukowych - wiarygodność i możliwy fałsz w zarządzaniu dowodowym 288
9.6. Traktat o zasadach przekładania praktyki na teorię w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości 289
9.7. Traktat o kategoryzacji podmiotów uczestniczących w procesie zarządzania dowodowego 290
9.8. Traktat o ryzyku w systematycznych przeglądach literatury na potrzeby zarządzania dowodowego 292
9.9. Traktat o zasadach wychwytywania i odnajdywania spostrzeżeń naukowych 293
9.10. Traktat o zbiorach masowych danych w zarządzaniu dowodowym jako eliminacja pojedynczych błędów w przestrzeganiu rygoru metodologicznego w badaniach naukowych 294
9.11. Traktat o zasadach wyboru metod badawczych w procesie zarządzania dowodowego 295
9.12. Traktat o zasadach doboru źródeł naukowych 297
9.13. Traktat o eliminowaniu błędów i złych źródeł w dowodzeniu prawdy naukowej a zastosowanie koncepcji storytellingu 298
9.14. Traktat o budowaniu zespołu badawczego dla rozwiązywania problemów naukowych za pomocą koncepcji zarządzania dowodowego 300
9.15. Traktat o Wyższej Wartości Nauki 301
9.16. Traktat o alchemii biznesu opartego na zarządzaniu dowodowym 302
9.17. Traktat o odwróconym modelu prowadzenia badań naukowych opartych na zarządzaniu dowodowym 303
9.18. Traktat o nowej kategorii badań naukowych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości - personalne ujęcie podmiotowe 304
9.19. Traktat o nowej kategorii miejsca prowadzenia badań naukowych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości - podmiotowe ujęcie instytucjonalne 305
9.20. Traktat o zasadach zarządzania dowodowego jako fundamencie przyszłości zarządzania 308
Epilog 311

Baśń o powstaniu Konfraterni Naukowej Badań Dowodowych 321
Bibliografia 323
Spis rysunków 345
Spis tabel 347
Indeks 349
O autorach 351

Dr hab. inż. Marek Jabłoński - Doktor habilitowany nauk ekonomicznych o specjalności nauki o zarządzaniu, Profesor Uczelni, Prof. UWSB MERITO w Poznaniu, Prezes Zarządu OTTIMA plus Sp. z o.o. Katowice, Członek Polskiej Komisji Akredytacyjnej w kadencji 2024-2027.
Doświadczony Naukowiec, Czynny Przedsiębiorca, Doradca, Ekspert i Analityk Biznesu. Inicjator i członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM) pod nazwą Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych. Autor wielu analiz i ekspertyz zarządczych, technicznych i ekonomicznych w wielu sektorach gospodarki. Kierownik Techniczny Akredytowanej Jednostki Inspekcyjnej (ASBO) OTTIMA plus Sp. z o.o. w zakresie oceny bezpieczeństwa oraz Inspektor w zakresie bezpiecznej integracji podsystemów strukturalnych i funkcjonalnych Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności w Transporcie Kolejowym. Doświadczony i uznany Ekspert w Transporcie Kolejowym. Doświadczony szkoleniowiec, kierownik i wykonawca wielu projektów dotyczących budowy nowoczesnych metod i koncepcji zarządzania, strategii i modeli biznesu oraz szeroko pojętych rozwiązań biznesowych i technicznych w różnych sektorach gospodarki w tym transportu kolejowego. Aktywny obserwator życia gospodarczego. Ekspert w wielu branżowych programach telewizyjnych, radiowych i publikacjach prasowych. Wieloletni audytor w obszarze zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem Jednostek Certyfikujących Systemy Zarządzania. Współinicjator i współzałożyciel pierwszego w Polsce Klastra Kolejowego - Południowego Klastra Kolejowego z siedzibą w Katowicach. Członek Kapituły międzynarodowego konkursu w zakresie innowacji kolejowych - ERCI Innovation Awards w ramach Europejskiej Sieci Klastrów - European Railway Clusters Initiative. Autor wielu innowacyjnych rozwiązań dla biznesu i przemysłu. Autor licznych monografii, publikacji, artykułów i koncepcji naukowych wydawanych w Polsce i na arenie międzynarodowej w prestiżowych wydawnictwach naukowych m.in. Taylor & Francis Group - Routledge, Palgrave Macmillan, Springer Nature, Nova Publishers, IGI Global. Prelegent wielu konferencji i kongresów naukowych i branżowych. Inicjator wielu przedsięwzięć naukowych i biznesowych. Realizuje szeroko zakrojone badania naukowe dotyczące projektowania i wdrażania modeli biznesu pozytywnie zmieniających klimat z uwzględnieniem zasad Transformacji Cyfrowej i Klimatycznej wspieranej rozwiązaniami Sztucznej Inteligencji. Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM). Specjalizuje się w poszukiwaniu, analizowaniu i wdrażaniu rozwiązań naukowych i aplikacyjnych w oparciu o dowody naukowe. Jego praca naukowa koncentruje się na tworzeniu nowych rozwiązań naukowych, systematycznych przeglądach literatury, ocenie jakości badań naukowych oraz transferze wiedzy i technologii w celu doskonalenia praktyki zarządzania i decyzji menedżerskich. Jest inicjatorem i pomysłodawcą przedsięwzięcia naukowo-badawczego o nazwie
Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych gdzie realizuje badania naukowe w zakresie wykorzystania koncepcji Evidence-Based Management w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości. Stara się włączyć tą koncepcję naukową do powszechnego stosowania w zakresie badań naukowych oraz zarządzania przedsiębiorstwami. Współautor artykułów naukowych promujących i opisujących możliwości tej koncepcji w odniesieniu do nauki i praktyki biznesu. Aktywnie poszukuje przestrzeni naukowej i praktycznej dla upowszechnienia wiedzy w zakresie koncepcji zarządzania dowodowego.


Prof. dr hab. inż. Adam Jabłoński - Profesor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości, Prof. UWSB MERITO w Poznaniu, Wiceprezes Zarządu OTTIMA plus Sp. z o.o. Katowice, Ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej.
Doświadczony Naukowiec, Czynny Przedsiębiorca, Doradca, Ekspert i Analityk Biznesu. Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM) pod nazwą Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych. Autor wielu analiz i ekspertyz zarządczych, technicznych i ekonomicznych w wielu sektorach gospodarki. Kierownik Jakości Akredytowanej Jednostki Inspekcyjnej (ASBO) OTTIMA plus Sp. z o.o. w zakresie oceny bezpieczeństwa oraz Inspektor w obszarze bezpiecznej integracji podsystemów strukturalnych i funkcjonalnych Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności. Doświadczony i uznany Ekspert w Transporcie Kolejowym. Doświadczony szkoleniowiec, kierownik i wykonawca wielu projektów dotyczących budowy nowoczesnych metod i koncepcji zarządzania, strategii i modeli biznesu w różnych sektorach gospodarki, w tym transportu kolejowego. Aktywny obserwator życia gospodarczego. Ekspert w wielu branżowych programach telewizyjnych, radiowych i publikacjach prasowych. Wieloletni audytor systemów zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem Jednostek Certyfikujących Systemy Zarządzania. Współinicjator i współzałożyciel pierwszego w Polsce Klastra Kolejowego - Południowego Klastra Kolejowego z siedzibą w Katowicach. Aktywny Członek Europejskiej Sieci Klastrów - ERCI - European Railway Clusters Initiative. Autor wielu innowacyjnych rozwiązań dla biznesu i przemysłu. Autor licznych monografii, publikacji, artykułów i koncepcji naukowych wydawanych w Polsce i na arenie międzynarodowej w prestiżowych wydawnictwach naukowych m.in. Taylor & Francis Group - Routledge, Palgrave Macmillan, Springer Nature, Nova Publishers, IGI Global. Prelegent wielu konferencji i kongresów naukowych i branżowych. Inicjator wielu przedsięwzięć naukowych i biznesowych. Członek Międzynarodowego Projektu Badawczego Komisji Europejskiej złożonego przez Konsorcjum zbudowane z 31 podmiotów z całej Europy zgodnie z oznaczeniem HORIZON-CL5-2021-D1-01 i oznaczeniem jego tematu HORIZON-CL5-2021-D1-01-06 pod tytułem „Wspieranie i standaryzacja usług klimatycznych w Europie i poza nią" (ang. „Supporting and standardizing climate services in Europe and beyond"). Realizuje szeroko zakrojone badania naukowe dotyczące projektowania i wdrażania modeli biznesu pozytywnie zmieniających klimat z uwzględnieniem zasad Transformacji Cyfrowej i Klimatycznej wspieranej rozwiązaniami Sztucznej Inteligencji. Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM). Specjalizuje się w poszukiwaniu, analizowaniu i wdrażaniu rozwiązań naukowych i aplikacyjnych w oparciu o dowody naukowe. Jego praca naukowa koncentruje się na tworzeniu nowych rozwiązań naukowych, systematycznych przeglądach literatury, ocenie jakości badań naukowych oraz transferze wiedzy i technologii w celu doskonalenia praktyki zarządzania i decyzji menedżerskich. Jest aktywnym uczestnikiem przedsięwzięcia naukowo - badawczego o nazwie Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych, gdzie realizuje badania naukowe w zakresie wykorzystania koncepcji Evidence-Based Management w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości. Współautor artykułów naukowych promujących i opisujących możliwości tej koncepcji naukowej w odniesieniu do nauki i praktyki biznesu.


Dr Piotr Janulek Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej, Prezes Zarządu Śląskiej Akademii Nauki i Rozwoju.
Przedsiębiorca od 1997 roku, z pasją, o czym świadczy platforma e-learningowa akademia-nauki.eu, która od lat umożliwia dostęp do wiedzy z obszaru rachunkowości, komunikacji i zarządzania rozwojem osobistym. Moje zainteresowania naukowe również koncentrują się w obszarze mediów społecznościowych oraz rachunkowości, odzwierciedlając moje zaangażowanie w zgłębianie nowatorskich modeli biznesu. Szczególnie fascynuje go fenomen usług wymagających specjalistycznych kompetencji, takich jak edukacja, rachunkowość, rzemiosło czy coaching, co inspiruje mnie do dalszego rozwoju i eksploracji w tych obszarach.
Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM) pod nazwą Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych. Specjalizuje się w znajdowaniu, analizowaniu i wdrażaniu rozwiązań w oparciu o dowody naukowe.
Jego praca koncentruje się na systematycznych przeglądach literatury, ocenie jakości badań oraz transferze wiedzy w celu doskonalenia praktyki zarządzania i decyzji menedżerskich.


Dr Daniel Dulęba, wykładowca UWSB Merito, Wykładowca UWSB Merito w Poznaniu, Filia w Chorzowie.
Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu i jakości. Stopień naukowy uzyskał w Wyższej Szkole Bankowej w Gdański, broniąc z wyróżnieniem rozprawę doktorską pt. Zarządzanie wartością strategiczną a efektywność modeli biznesu aptek. Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM) pod nazwą Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych. Jego badania koncentrują się na zagadnieniach związanych z rynkiem farmaceutycznym, kreacją wartości oraz projektowaniem i optymalizacją modeli biznesu w sektorze ochrony zdrowia. Zainteresowania naukowe obejmują również koncepcję zarządzania dowodowego oraz systematycznych przeglądów literatury. Szczególną uwagę poświęca analizie i implementacji metod opartych na dowodach naukowych w zarządzaniu obraz badaniu mechanizmów kształtowania wartości.
Autor i współautor publikacji naukowych poświęconych zarządzaniu opartym na dowodach, a także publikacji poświęconych tworzeniu wartości na rynku farmaceutycznym.
Posiada bogate doświadczenie zawodowe w obszarze zarządzania strategicznego i sprzedaży w sektorze farmaceutycznym. Autor obecnie pełni funkcję Senior Key Account Managera w Salveo Poland, gdzie jest odpowiedzialny za rozwój relacji w kluczowymi klientami oraz wdrażanie strategii biznesowych. Wcześniej był związany z firmami farmaceutycznymi oraz sieciami aptek, gdzie zajmował stanowiska kierownicze, zdobywając szeroką wiedzę i praktyczne doświadczenie w zarządzaniu zespołami zakupowymi, sprzedażowymi i operacyjnymi. Rynek farmaceutyczny zaczął poznawać pracując jako technik farmaceutyczny w aptece.
Jego działalność naukowa i dydaktyczna opiera się na głębokim przekonaniu, że wymiana wiedzy oraz współpraca w środowisku akademickim i biznesowym mają kluczowe znaczenie dla rozwoju nauki i praktyki zarządzania. Jako badacz i praktyk dąży do łączenia teorii z praktycznym zastosowaniem, co przekłada się na realne korzyści zarówno dla sektora farmaceutycznego, jak i dla edukacji menedżerskiej.


Mgr inż. Mariusz Glenszczyk, doktorant UWSB Merito w Gdańsku.
Mariusz Glenszczyk to doświadczony praktyk biznesu oraz aktywny uczestnik środowiska naukowego. Członek zespołu naukowego działającego zgodnie ze standardami Evidence-Based Management (EBM) pod nazwą Konfraternia Naukowa Badań Dowodowych. Doktorant Uniwersytetu WSB Merito w Gdańsku, uczestnik studium doktoranckiego Uniwersytetu WSB w Dąbrowie Górniczej a także dyplomant Politechniki Śląskiej w Gliwicach, dwukrotnie Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz Wirtschaftsakademie Bad Harzburg.
W trakcie ponad 35-letniej kariery zawodowej zajmuje nadal oraz pełnił kluczowe funkcje w różnych Przedsiębiorstwach, na pozycji: Prokurent, Dyrektor Zarządzający, Dyrektor Generalny, Członek Zarządu, Wiceprezes Zarządu oraz Prezes Zarządu. Posiada bardzo szeroką wiedzę z zakresu przywództwa, zarządzania, marketingu, behawiorystki, logiki oraz ekonomii. Jest twórcą praktycznych modeli biznesu, efektywnych strategii rozwoju oraz systemów zarządzania jakością. Wieloletni Auditor Wewnętrzny oraz Pełnomocnik Zarządu ds. Zintegrowanych SZJ.
Wnikliwy badacz oraz współautor szeregu artykułów naukowych z zakresu nauk o zarządzaniu i jakości. Panelista oraz prelegent na wielu konferencjach branżowych oraz naukowych.
Od wielu lat związany z Polskim Towarzystwem Ekonomicznym, Stowarzyszeniem Sommelierów Polskich a także Fundacją Pomoc Maltańska - Maltańska Służba Medyczna oraz Związkiem Polskich Kawalerów Maltańskich.

Recenzja: Prof. zw. dr hab. dr h.c., multi Bogdan Nogalski