- Categories
-
Kultura bezpieczeństwa żywności. Istota i narzędzia pomiaru (wyd. 3 uaktualnione i zmienione)
Wdrożenie kultury bezpieczeństwa żywności staje się bardzo ważnym zobowiązaniem dla każdej organizacji należącej do łańcucha żywności. Rangę tego zjawiska oraz potrzebę wdrożenia kultury bezpieczeństwa żywności sygnalizują wyraźnie uznane gremia i agendy zajmujące się bezpieczeństwem żywności (m.in. Global Food Safety Initiative, czyli Globalna Inicjatywa na rzecz Bezpieczeństwa Żywności). Przełomem w tym względzie jest również zmiana w zapisach Kodeksu Żywnościowego, w którym kultura bezpieczeństwa żywności stała się jedną z kluczowych zasad tego bezpieczeństwa. Zmieniły się także zapisy prawa żywnościowego Unii Europejskiej, co uwidaczniają treści zawarte w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 852/2004, wprowadzone na mocy rozporządzenia Komisji (UE) 2021/382 z dnia 3 marca 2021 r. zmieniającego załączniki do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do zarządzania alergenami pokarmowymi, redystrybucji żywności i kultury bezpieczeństwa żywności. Kultura bezpieczeństwa żywności to podzielane założenia, postawy, wartości, normy oraz przekonania wobec zapewnienia bezpieczeństwa produktu żywnościowego, na co dzień demonstrowane w organizacjach zajmujących się produkcją i obróbką żywności. Fakt, iż opisywane zjawisko stało się przedmiotem nie tylko tzw. prywatnego prawa żywnościowego, ale i prawa rzeczywistego, powoduje, iż nic już nie zwalnia przedsiębiorstw spożywczych i zarządzających nimi osób z obowiązku stworzenia warunków sprzyjających wdrożeniu tej kultury w codzienne funkcjonowanie organizacji. Zjawisko to jest niezwykle złożone i wręcz krytyczne dla bezpieczeństwa zdrowia i życia, wymaga więc zrozumienia i rozpropagowania, dla dobra każdego uczestnika łańcucha żywności. Niniejsza monografia, w kolejnym, uzupełnionym wydaniu, uwzględniającym zaistniałe zmiany w prawie, w dokumentach normatywnych oraz mającym na uwadze nowe zagrożenia, takie jak zmiany klimatu oraz pandemia COVID-19, pozwala na zapoznanie się: • z podstawami definicyjnymi i założeniami bezpieczeństwa ogólnego i bezpieczeństwa żywności • ze zjawiskiem food crime (przestępstwa wymierzone w żywność i łańcuch żywnościowy) • ze zjawiskiem klimatu i kultury bezpieczeństwa żywności, a także mało jeszcze znanymi i rozpoznanymi w łańcuchu żywnościowym - zjawiskami kultury sprawiedliwego traktowania (just culture) oraz sygnalizowania w dobrej wierze (whistleblowing) • z czynnikami oraz uwarunkowaniami sprzyjającymi tworzeniu kultury bezpieczeństwa żywności • z narzędziami pozwalającymi określić, zmierzyć i ocenić dojrzałość poziomu kultury bezpieczeństwa żywności w organizacji oraz wskazać na obszary wymagające doskonalenia • z najnowszą literaturą krajową i zagraniczną dotyczącą opisywanych kwestii.
Shipping within | 24 hours |
The bar code | |
ISBN | 978-83-8102-528-7 |
EAN | 9788381025287 |
Kultura bezpieczeństwa żywności to podzielane założenia, postawy, wartości, normy oraz przekonania wobec zapewnienia bezpieczeństwa produktu żywnościowego, na co dzień demonstrowane w organizacjach zajmujących się produkcją i obróbką żywności. Fakt, iż opisywane zjawisko stało się przedmiotem nie tylko tzw. prywatnego prawa żywnościowego, ale i prawa rzeczywistego, powoduje, iż nic już nie zwalnia przedsiębiorstw spożywczych i zarządzających nimi osób z obowiązku stworzenia warunków sprzyjających wdrożeniu tej kultury w codzienne funkcjonowanie organizacji. Zjawisko to jest niezwykle złożone i wręcz krytyczne dla bezpieczeństwa zdrowia i życia, wymaga więc zrozumienia i rozpropagowania, dla dobra każdego uczestnika łańcucha żywności.
Niniejsza monografia, w kolejnym, uzupełnionym wydaniu, uwzględniającym zaistniałe zmiany w prawie, w dokumentach normatywnych oraz mającym na uwadze nowe zagrożenia, takie jak zmiany klimatu oraz pandemia COVID-19, pozwala na zapoznanie się:
• z podstawami definicyjnymi i założeniami bezpieczeństwa ogólnego i bezpieczeństwa żywności
• ze zjawiskiem food crime (przestępstwa wymierzone w żywność i łańcuch żywnościowy)
• ze zjawiskiem klimatu i kultury bezpieczeństwa żywności, a także mało jeszcze znanymi i rozpoznanymi w łańcuchu żywnościowym - zjawiskami kultury sprawiedliwego traktowania (just culture) oraz sygnalizowania w dobrej wierze (whistleblowing)
• z czynnikami oraz uwarunkowaniami sprzyjającymi tworzeniu kultury bezpieczeństwa żywności
• z narzędziami pozwalającymi określić, zmierzyć i ocenić dojrzałość poziomu kultury bezpieczeństwa żywności w organizacji oraz wskazać na obszary wymagające doskonalenia
• z najnowszą literaturą krajową i zagraniczną dotyczącą opisywanych kwestii.
Wstęp 7
Rozdział 1
Bezpieczeństwo żywności i jego uwarunkowania 11
1.1. Pojęcie bezpieczeństwa i jego wymiary 11
1.2. Bezpieczeństwo żywności i łańcucha żywnościowego w świetle zagrożeń 20
1.3. Przestępstwa wymierzone w żywność 32
1.4. Uwarunkowania prawne bezpieczeństwa żywności 40
1.5. Uwarunkowania rynkowe bezpieczeństwa żywności 48
Rozdział 2
Istota kultury bezpieczeństwa żywności 63
2.1. Kultura i klimat bezpieczeństwa 63
2.2. Kultura i klimat bezpieczeństwa żywności - podstawy, definicje i zależności 74
2.3. Artefakty, normy, wartości i założenia kultury bezpieczeństwa żywności 86
2.4. Czynniki decydujące o kulturze bezpieczeństwa żywności 90
2.5. Kultura bezpieczeństwa żywności jako element standardów oraz wymogów prawa 97
2.6. Zjawisko i potrzeba just culture w kształtowaniu bezpieczeństwa żywności 103
Rozdział 3
Kształtowanie i pomiar kultury bezpieczeństwa żywności 123
3.1. Etapy kształtowania i wdrażania kultury bezpieczeństwa żywności 123
3.2. Uwarunkowania kultury bezpieczeństwa żywności 130
3.3. Dojrzałość i poziomy kultury bezpieczeństwa żywności - wybrane modele definiowania 136
3.4. Przykłady narzędzi pomiaru kultury bezpieczeństwa żywności 148
3.4.1. Kwestionariusz B. Ball z zespołem 150
3.4.2. Kwestionariusz J.A. Neala z zespołem 154
3.4.3. Matryca oceny M. Wrighta z zespołem 156
3.4.4. Kwestionariusz O.A. Ijabadeniyi 163
3.4.5. Kwestionariusz U.F.U.Z. Abidin 165
3.4.6. Macierz L. Jespersen 167
3.4.7. Kwestionariusz E. De Boeck z zespołem 169
3.4.8. Kwestionariusz M. Zabukošek z zespołem 174
3.4.9. Inne rozwiązania 176
3.5. Przykłady pomiaru just culture 184
Podsumowanie, wnioski i rekomendacje 191
Bibliografia 197
Spis tabel 213
Spis rysunków 215
Prof. dr hab. Małgorzata Z. Wiśniewska jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie kieruje Zakładem Zarządzania Jakością i Środowiskiem. Specjalizuje się w problematyce jakości, w tym bezpieczeństwa produktu żywnościowego w ujęciu systemowym. Jest autorką blisko 200 publikacji - książek i artykułów o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Laureatka Polskiej Indywidualnej Nagrody Jakości im. Prof. Edwarda Kindlarskiego w kategorii nauka.
Recenzent: dr hab. prof. nadzw. Eugenia Czernyszewicz, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Polub nas na Facebooku