Współczesna bankowość hipoteczna

Wprowadzenie 9


Część I
Światowe mechanizmy i instrumenty finansowania i refinansowania hipotecznego

1. Historyczne uwarunkowania światowego rozwoju bankowości hipotecznej
? Agnieszka Bojanowska 17
1.1. Geneza hipoteki 17
1.2. Kryzys finansowy lat 30. XX wieku a rozwój bankowości hipotecznej 18
1.3. Bankowość hipoteczna a współczesny kryzys gospodarczy 20
1.4. Polska bankowość hipoteczna 24
Bibliografia 28

2. Kredyty i pożyczki hipoteczne jako podstawowe źródło finansowania
nieruchomości ? Magdalena Kalasińska 31
2.1. Kredyt mieszkaniowy oraz różnice między kredytem a pożyczką hipoteczną 32
2.2. Kredyt hipoteczny i jego rodzaje 34
2.3. Pożyczka hipoteczna 44
2.4. Udział banków hipotecznych w finansowaniu nieruchomości w Polsce 45
Bibliografia 49

3. Marketing usług bankowości hipotecznej w Polsce ? Grzegorz Kotliński 51
3.1. Spór o zakres usług bankowości hipotecznej 51
3.2. Rozwój bankowości hipotecznej w Polsce 52
3.3. Struktura rynku usług bankowości hipotecznej w Polsce 55
3.4. Konkurencyjność banków hipotecznych 60
3.5. Promocyjne aspekty świadczenia usług bankowości hipotecznej 62
Bibliografia 67

4. Program ?Rodzina na swoim? jako instrument polityki mieszkaniowej rządu
stymulujący popyt na kredyty mieszkaniowe ? Anna Szelągowska 69
4.1. Uregulowania prawne programu ?Rodzina na swoim? 69
4.2. Limity cenowe programu ?Rodzina na swoim? 73
4.3. Instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów z tytułu dopłat 77
4.4. Wpływ programu ?Rodzina na swoim? na rozwój akcji kredytowej w Polsce 79
Bibliografia 83

5. Odwrócona hipoteka (reverse mortgage) ? Ewa Poprawska, Patrycja Kowalczyk 85
5.1. Charakterystyka produktu 86
5.2. Prognozowana wysokość dodatkowej emerytury 87
5.3. Perspektywy rozwoju odwróconej hipoteki na rynku polskim 90
5.4. Ryzyko związane z odwróconą hipoteką 90
Bibliografia 92

6. Instrumenty finansowe zabezpieczone hipotecznie ? Krzysztof Jajuga 93
6.1. Finansowanie rynku nieruchomości ? wprowadzenie 93
6.2. Listy zastawne 95
6.3. Papiery wartościowe zabezpieczone hipotecznie 97
Bibliografia 102

7. Sekurytyzacja wierzytelności hipotecznych na światowych rynkach
? Magdalena Kalasińska 103
7.1. Istota sekurytyzacji 103
7.2. Rodzaje i cechy sekurytyzowanych aktywów 105
7.3. Rozwój sekurytyzacji na rynkach finansowych 107
7.4. Sekurytyzacja w USA 108
7.5. Sekurytyzacja w Europie 115

7.6. Sekurytyzacja w Polsce 117
Bibliografia 121

8. Rola listów zastawnych we współczesnej bankowości hipotecznej
? Piotr Lis 123
8.1. Listy zastawne w systemie finansowania inwestycji 123
8.2. Banki i instytucje kredytowe w bankowości hipotecznej 126
8.3. Regulacje mechanizmu bankowości hipotecznej 129
8.4. Rynek listów zastawnych w krajach Unii Europejskiej 132
8.5. Determinanty wzrostu mechanizmu bankowości hipotecznej 134
Bibliografia 137

9. Finansowanie portfela kredytów hipotecznych listem zastawnym
przez banki uniwersalne ? Bolesław Meluch 139
9.1. Wymogi międzynarodowe 140
9.2. Zasady emisji listów zastawnych przez banki niemieckie 144
9.3. Propozycje uregulowania emisji covered bonds jako instrumentu
refinansowania portfeli wierzytelności przez banki w Polsce 146
9.3.1. Wymogi nadzorcze i licencjonowania 147
9.3.2. Wymogi dla rejestru zabezpieczenia 149
9.3.3. Wycena nieruchomości i kontrola cen na rynku nieruchomości 149
9.3.4. Zarządzanie ryzykiem walutowym oraz ryzykiem stopy procentowej
dla aktywów stanowiących podstawę emisji covered bonds 150
9.3.5. Sprawy podatkowe i pooling 150
9.3.6. Preferencyjna waga ryzyka dla polskich listów zastawnych 150
Bibliografia 153


Część II
Zarządzanie ryzykiem wierzytelności hipotecznychm w dobie globalnego kryzysu finansowego

10. Modelowanie ryzyka kredytowego portfela wierzytelności hipotecznych
? Krzysztof Jajuga 157
10.1. Ryzyko kredytowe ? wprowadzenie do modelowania 157
10.2. Ryzyko kredytowe portfela wierzytelności hipotecznych 162
10.3. Modele ryzyka kredytowego 165
10.3.1. Analiza dyskryminacyjna 168
10.3.2. Model logitowy 168
10.3.3. Sztuczne sieci neuronowe 169
Bibliografia 170

11. Zastosowanie instrumentów pochodnych w zarządzaniu ryzykiem
wierzytelności hipotecznych ? Krzysztof Jajuga 171
11.1. Ryzyko wierzytelności hipotecznych ? wprowadzenie 171
11.2. Instrumenty pochodne ? sposób funkcjonowania 173
11.3. Ryzyko wierzytelności hipotecznych ? hedging z zastosowaniem
instrumentów pochodnych 179
11.3.1. Ryzyko stopy procentowej ? hedging 180
11.3.2. Ryzyko kursu walutowego ? hedging 181
11.3.3. Ryzyko kredytowe ? hedging 182
11.3.4. Ryzyko cen nieruchomości ? hedging 184
11.3.4.1. Obligacja indeksowana rynku nieruchomości 184
11.3.4.2. Swap rynku nieruchomości 185
11.3.4.3. Kontrakt forward na indeks rynku nieruchomości 185
11.3.4.5. Opcja na indeks rynku nieruchomości 186
Bibliografia 186

12. Pochodne instrumenty kredytowe na przykładzie rynku amerykańskiego
? Izabela Pruchnicka-Grabias 187
12.1. Rodzaje, zastosowanie i zasady konstrukcji 188
12.1.1. Swap kredytowy (Credit Default Swap) 189
12.1.2. Swap dochodowy (Total Return Swap) 190
12.1.3. Opcja na spread kredytowy (Credit Spread Option) 191
12.2. Rozwój rynku oraz jego udział w obrocie wszystkimi instrumentami
pochodnymi 192
12.3. Dylematy związane ze stosowaniem kredytowych instrumentów pochodnych 196
Bibliografia 198

13. Indeksy rynku nieruchomości ? Krzysztof Jajuga 201
13.1. Indeksy rynku nieruchomości ? wprowadzenie, sposób konstrukcji 201
13.2. Niektóre indeksy rynku nieruchomości 204
13.2.1. Indeksy wykorzystujące wartości z wycen 204
13.2.1.1. Investment Property Databank (IPD) 204
13.2.1.2. FTSE UK Commercial Property Index 206
13.2.1.3. National Council of Real Estate Investment Fiduciaries
(NCREIF) Property Index 206
13.2.2. Indeksy wykorzystujące ceny transakcyjne 206
13.2.2.1. Halifax House Price Index 206
13.2.2.2. Nationwide Anglia Building Society House Price Index 207
13.2.2.3. Standard and Poor's/Case and Shiller Index 207
13.2.2.4. Residential Property Index (RPX) 207
13.2.2.5. ZWEX (Zurich Housing Index) 207
Bibliografia 207

14. Optymalizacja podatkowa inwestycji w nieruchomości ? Rafał Płókarz 209
14.1. Ogólne zasady opodatkowania dochodów ze sprzedaży polskich nieruchomości
? aspekty krajowe i międzynarodowe 209
14.2. Optymalizacja opodatkowania na gruncie prawa polskiego 212
14.2.1. Zarządzanie amortyzacją 212
14.2.2. Aport do spółki jawnej 212
14.2.3. Nieruchomościowe zamknięte fundusze inwestycyjne aktywów
niepublicznych 213
14.3. Międzynarodowe struktury optymalizacji podatkowej 215
Bibliografia 224

15. Zastosowanie produktów ubezpieczeniowych w zarządzaniu ryzykiem
wierzytelności hipotecznych ? Patrycja Kowalczyk 227
15.1. Charakterystyka produktów ubezpieczeniowych 228
15.2. Perspektywy rozwoju ubezpieczeń związanych z ryzykiem wierzytelności
hipotecznych 234
Bibliografia 237

16. Doświadczenia Kanady i USA w trakcie obecnego kryzysu finansowego
w obszarze ubezpieczeń kredytów hipotecznych ? Michał Wydra 239
16.1. Opis istniejącego modelu 239
16.2. Prezentacja wybranych programów ubezpieczeń kredytów hipotecznych
na świecie 241
16.3. Rozwój systemu ubezpieczeń kredytów hipotecznych w okresie przed
i po wielkim kryzysie 242
16.4. Ekspansja prywatnych ubezpieczeń kredytów hipotecznych 245
16.5. Odporność systemu ubezpieczeń kredytów hipotecznych na kryzysy 255
16.6. Historyczny rozwój ubezpieczeń kredytów hipotecznych w Kanadzie 258
16.7. Struktura ludności i gospodarstw domowych w Kanadzie 261
16.8. Dostępność mieszkań w Kanadzie w latach 1951-2001 263
16.9. Porównanie rynku USA i Kanady 264
16.10. Różnice i czynniki wpływające na rozwój rynku kredytów hipotecznych
w USA i Kanadzie 266
16.10.1. Charakterystyka produktu i procesu udzielania kredytu hipotecznego 266
16.10.2. Regulacje i podatki w Kanadzie i w USA 267
16.10.3. Zachowanie konsumentów 267
16.11. Rynek kredytów hipotecznych w USA i Kanadzie 268
16.11.1. Ubezpieczenia kredytów hipotecznych w Kanadzie i w USA 268
16.11.2. Konwencjonalne kredyty hipoteczne w Kanadzie 269
16.11.3. Niekonwencjonalne kredyty hipoteczne 269
16.11.3.1. Porównanie spłacalności kredytów hipotecznych
w USA i Kanadzie 269
16.12. Wnioski i rekomendacje dla rynku polskiego oraz możliwości implementacji
rozwiązań USA i Kanady na rynku polskim 270
Bibliografia 273


Zakończenie 275