Rachunkowość finansowa - od teorii do praktyki (wyd. IV)

Wprowadzenie 13
Plan kont stosowany w książce 15

Rozdział 1
Wprowadzenie do rachunkowości finansowej - Piotr Szczypa 19
1.1. Istota rachunkowości finansowej w systemie rachunkowości 19
1.2. Zakres i wzywania współczesnej rachunkowości finansowej 21
1.3. Wycena w systemie rachunkowości 24
1.4. Zadania 26
1.5. Rozwiązania zadań 27
Literatura 27

Rozdział 2
Behawioralne i etyczne uwarunkowania rachunkowości - Małgorzata Cieciura 29
2.1. Księgowy - zawód z przyszłością 29
2.2. Behawioralne aspekty rachunkowości 32
2.3. Etyka w rachunkowości 38
2.4. Zadania 45
2.5. Rozwiązania zadań 47
Literatura 47

Rozdział 3
Istota i zasady ewidencji środków pieniężnych - Konrad Kochański 49
3.1. Istota i klasyfikacja środków pieniężnych 49
3.2. Gotówkowe i bezgotówkowe formy rozliczeń 52
3.3. Dokumentacja obrotu środkami pieniężnymi 55
3.4. Wycena środków pieniężnych 57
3.5. Ewidencja środków pieniężnych w kasie 58
3.6. Ewidencja środków pieniężnych na rachunkach bankowych 59
3.7. Ewidencja innych środków pieniężnych 60
3.8. Zadania 61
3.9. Rozwiązania zadań 65
Literatura 66

Rozdział 4
Istota i zasady ewidencji kredytów bankowych - Konrad Kochański 67
4.1. Istota i klasyfikacja kredytów bankowych 67
4.2. Dokumentacja związana z pozyskaniem i spłatą kredytów bankowych 70
4.3. Wycena kredytów bankowych 72
4.4. Ewidencja kredytów bankowych 72
4.5. Zadania 74
4.6. Rozwiązania zadań 77
Literatura 78

Rozdział 5
Wprowadzenie do rozrachunków - Adam Lulek 79
5.1. Istota i klasyfikacja rozrachunków 79
5.2. Rozrachunki a pojęcia bliskoznaczne 82
5.3. Wycena rozrachunków 83
5.4. Zadania 85
5.5. Rozwiązania zadań 86
Literatura 87

Rozdział 6
Zasady ewidencji księgowej i wyceny rozrachunków z tytułu dostaw i usług - Adam Lulek 89
6.1. Charakterystyka rozrachunków z odbiorcami i dostawcami 89
6.2. Dokumentacja rozrachunków z odbiorcami i dostawcami 90
6.3. Ewidencja rozrachunków z dostawcami 92
6.4. Ewidencja rozrachunków z odbiorcami 94
6.5. Zadania 95
6.6. Rozwiązania zadań 97
Literatura 98

Rozdział 7
Istota i zasady ewidencji rozrachunków z pracownikami - Piotr Kica 99
7.1. Istota rozrachunków z pracownikami 99
7.2. Formy zatrudnienia pracowników 99
7.3. Dokumentacja rozrachunków z pracownikami 101
7.4. Naliczanie wynagrodzeń 103
7.5. Ewidencja rozrachunków z tytułu wynagrodzeń 104
7.6. Ewidencja pozostałych rozrachunków z pracownikami 105
7.7. Zadania 106
7.8. Rozwiązania zadań 109
Literatura 110

Rozdział 8
Istota i zasady ewidencji rozrachunków publicznoprawnych - Piotr Kica 111
8.1. Istota rozrachunków publicznoprawnych 111
8.2. Definicja i klasyfikacja podatków, opłat i parapodatków 111
8.3. Dokumentacja i terminy związane z rozrachunkami publicznoprawnymi 113
8.4. Ewidencja rozrachunków z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych 115
8.5. Ewidencja rozrachunków z tytułu podatku dochodowego 117
8.6. Ewidencja rozrachunków z tytułu podatku od towarów i usług 120
8.7. Ewidencja pozostałych rozrachunków publicznoprawnych 122
8.8. Zadania 123
8.9. Rozwiązania zadań 125
Literatura 126

Rozdział 9
Zasady ewidencji księgowej i wyceny pozostałych rozrachunków - Adam Lulek 127
9.1. Charakterystyka pozostałych rozrachunków 127
9.2. Dokumentacja pozostałych rozrachunków 128
9.3. Inwentaryzacja i ewidencja niedoborów oraz nadwyżek inwentaryzacyjnych 129
9.4. Ewidencja roszczeń spornych 131
9.5. Ewidencja rozrachunków z tytułu pożyczek 131
9.6. Ewidencja innych rozrachunków 132
9.7. Zadania 133
9.8. Rozwiązania zadań 136
Literatura 138

Rozdział 10
Zasady ewidencji księgowej i wyceny wartości niematerialnych i prawnych - Małgorzata Cieciura 139
10.1. Charakterystyka wartości niematerialnych i prawnych 139
10.2. Dokumentacja wartości niematerialnych i prawnych 147
10.3. Wycena wartości niematerialnych i prawnych 148
10.4. Ewidencja wartości niematerialnych i prawnych 154
10.5. Zadania 157
10.6. Rozwiązania zadań 161
Literatura 164

Rozdział 11
Zasady ewidencji księgowej i wyceny środków trwałych - Bronisław Bryl 167
11.1. Charakterystyka środków trwałych 167
11.2. Dokumentacja środków trwałych 170
11.3. Wycena środków trwałych 172
11.4. Ewidencja środków trwałych 182
11.5. Zadania 187
11.6. Rozwiązania zadań 190
Literatura 193

Rozdział 12
Zasady ewidencji księgowej i wyceny środków trwałych w budowie - Bronisław Bryl 195
12.1. Charakterystyka środków trwałych w budowie 195
12.2. Dokumentacja środków trwałych w budowie 197
12.3. Wycena środków trwałych w budowie 198
12.4. Ewidencja środków trwałych w budowie 199
12.5. Zadania 203
12.6. Rozwiązania zadań 204
Literatura 207

Rozdział 13
Zasady ewidencji księgowej i wyceny inwestycji długoterminowych - Beata Sadowska 209
13.1. Charakterystyka inwestycji długoterminowych 209
13.2. Dokumentacja inwestycji długoterminowych 213
13.3. Wycena inwestycji długoterminowych 215
13.4. Ewidencja inwestycji długoterminowych 220
13.5. Zadania 223
13.6. Rozwiązania zadań 227
Literatura 229

Rozdział 14
Zasady ewidencji księgowej i wycena krótkoterminowych aktywów finansowych - Beata Sadowska 231
14.1. Charakterystyka krótkoterminowych aktywów finansowych 231
14.2. Dokumentacja krótkoterminowych aktywów finansowych 235
14.3. Wycena krótkoterminowych aktywów finansowych 236
14.4. Ewidencja krótkoterminowych aktywów finansowych 241
14.5. Zadania 244
14.6. Rozwiązania zadań 248
Literatura 250

Rozdział 15
Zasady ewidencji księgowej i wyceny materiałów - Piotr Szczypa 253
15.1. Wprowadzenie do rzeczowych aktywów obrotowych 253
15.2. Charakterystyka materiałów 255
15.3. Gospodarka materiałowa 259
15.4. Dokumentacja materiałowa 260
15.5. Wycena materiałów 262
15.6. Ewidencja materiałów 266
15.7. Zadania 270
15.8. Rozwiązania zadań 276
Literatura 280

Rozdział 16
Zasady ewidencji księgowej i wyceny produktów pracy - Piotr Szczypa 283
16.1. Charakterystyka produktów pracy 283
16.2. Gospodarka wyrobów gotowych 287
16.3. Dokumentacja produktów pracy 288
16.4. Wycena produktów pracy 289
16.5. Ewidencja produktów pracy 294
16.6. Zadania 298
16.7. Rozwiązania zadań 305
Literatura 309

Rozdział 17
Zasady ewidencji księgowej i wyceny towarów - Piotr Szczypa 311
17.1. Charakterystyka towarów 311
17.2. Formy obrotu towarowego 312
17.3. Dokumentacja towarowa 313
17.4. Wycena towarów 314
17.5. Ewidencja towarów w handlu hurtowym i detalicznym 320
17.6. Zadania 325
17.7. Rozwiązania zadań 329
Literatura 331

Rozdział 18
Zasady ewidencji księgowej i wyceny rozliczeń kosztów i przychodów - Halina Chłodnicka 333
18.1. Charakterystyka rozliczeń międzyokresowych kosztów 333
18.2. Dokumentacja i wycena rozliczeń międzyokresowych kosztów 337
18.3. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych kosztów 339
18.4. Istota i zasady rozliczania kosztów działalności pomocniczej 344
18.5. Dokumentacja i wycena kosztów działalności pomocniczej 347
18.6. Ewidencja kosztów działalności pomocniczej 351
18.7. Istota i klasyfikacja rozliczeń międzyokresowych przychodów 353
18.8. Dokumentacja i wycena rozliczeń międzyokresowych przychodów 354
18.9. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych przychodów 357
18.10. Zadania 358
18.11. Rozwiązania zadań 362
Literatura 366

Rozdział 19
Zasady ewidencji księgowej i wycena kapitałów (funduszy), rezerw i funduszy specjalnych - Hanna Czaja-Cieszyńska, Beata Sadowska 369
19.1. Istota i klasyfikacja kapitałów (funduszy) podstawowych, zapasowych i rezerwowych 369
19.2. Dokumentacja i wycena kapitałów (funduszy) podstawowych, zapasowych i rezerwowych 374
19.3. Ewidencja kapitałów (funduszy) podstawowych, zapasowych i rezerwowych 375
19.4. Istota, dokumentacja i wycena rezerw 378
19.5. Ewidencja rezerw 387
19.6. Istota, dokumentacja i wycena funduszy specjalnych 391
19.7. Ewidencja funduszy specjalnych 395
19.8. Zadania 396
19.9. Rozwiązania zadań 401
Literatura 403

Rozdział 20
Zasady ewidencji księgowej wyniku finansowego - Hanna Czaja-Cieszyńska 405
20.1. Istota i klasyfikacja wyniku finansowego 405
20.2. Czynniki zwiększające i zmniejszające wynik finansowy 407
20.3. Dokumentacja wyniku finansowego 409
20.4. Ewidencja wyniku finansowego 410
20.5. Ewidencja rozliczenia wyniku finansowego 414
20.6. Zadania 415
20.7. Rozwiązania zadań 422
Literatura 426

Rozdział 21
Sprawozdawczość finansowa - Hanna Czaja-Cieszyńska 427
21.1. Definicja i elementy sprawozdania finansowego 427
21.2. Tryb sporządzania, badania i zatwierdzania sprawozdania finansowego 442
21.3. Konsolidacja sprawozdań finansowych 445
21.4. Zadania 447
21.5. Rozwiązania zadań 467
Literatura 476

Rozdział 22
Zadania kompleksowe - Małgorzata Cieciura, Hanna Czaja-Cieszyńska, Konrad Kochański, Adam Lulek, Przemysław Pietrzak, Beata Sadowska 477
22.1. Zadania kompleksowe - przedsiębiorstwo produkcyjne 477
22.2. Zadania kompleksowe - przedsiębiorstwo handlowe 480
22.3. Zadania kompleksowe - przedsiębiorstwo usługowe 485
22.4. Rozwiązania zadań 488

O Autorach 509

Bronisław Bryl - główny księgowy i prokurent samodzielny Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Koninie S.A. Jest biegłym rewidentem, Członkiem Zarządu Oddziału Terenowego w Koninie Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Wykładowca na certyfikowanych kursach zawodowych organizowanych przez Stowarzyszenia Księgowych w Polsce dla samodzielnych i głównych księgowych. Współpracuje z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Koninie. Kontakt: ab.bryl@neostrada.pl

Małgorzata Cieciura - dr inż., pracownik Katedry Nauk Ekonomicznych na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień dotyczących systemu rachunkowości finansowej i sprawozdawczości finansowej, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów behawioralnych i etyki w rachunkowości. Jest członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz sygnatariuszem Kodeksu Zawodowej Etyki w rachunkowości. W praktyce gospodarczej prowadzi szkolenia z zakresu rachunkowości finansowej i sprawozdawczości. Jest cenionym dydaktykiem z wieloletnim stażem. Kontakt: malgorzata.cieciura@konin.edu.pl

Halina Chłodnicka - dr inż., zatrudniona na stanowisku adiunkta w Zakładzie Finansów, Bankowości i Rachunkowości Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej. Posiada wysokie kwalifikacje merytoryczne, dydaktyczne z zakresu szeroko rozumianej rachunkowości potwierdzone bardzo dobrymi ocenami dokonywanymi przez uczestników, jak i organizatorów szkoleń, projektów, kursów. Buduje wartościowy dorobek naukowy udokumentowany publikacjami. Jest wieloletnim członkiem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. W praktyce gospodarczej koncentruje się na korporacjach międzynarodowych. Kontakt: hach@interia.pl

Hanna Czaja-Cieszyńska - doktor, pracownik Katedry Rachunkowości na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. Od początku pracy konsekwentnie buduje swój dorobek naukowy, jest autorką lub współautorką ponad 50 pozycji literaturowych. Członek zwyczajny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce oraz Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Specjalizuje się w zakresie rachunkowości finansowej, ze szczególnym uwzględnieniem rachunkowości małych i średnich przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych. Jej zainteresowania naukowe oscylują wokół raportowania niefinansowego, zaś w praktyce gospodarczej zajmuje się obsługą finansowo-księgową organizacji pozarządowych. Kontakt: hanna.czaja-cieszynska@usz.edu.pl

Konrad Kochański - doktor nauk ekonomicznych, pracownik Katedry Rachunkowości na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, członek Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Controllerów (ICV). Trener z zakresu controllingu i rachunkowości. Autor około 50 publikacji naukowych. Wieloletni praktyk z zakresu wdrażania i prowadzenia controllingu w podmiotach gospodarczych oraz obsługi finansowo-księgowej i zarządczej NGO. Kontakt: konradkochanski@wp.pl

Adam Lulek - doktor nauk ekonomicznych, pracownik Katedry Rachunkowości na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego na stanowisku adiunkta. W praktyce zajmuje się inwestowaniem na GPW. Jego zainteresowania wiążą się z pracą naukową, ponieważ prowadzi badania z zakresu sprawozdawczości finansowej i rynku kapitałowego. Kontakt: adam.lulek@usz.edu.pl

Piotr Kica - magister ekonomii, absolwent Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz UE we Wrocławiu, prowadzący od wielu lat biuro rachunkowe w Bydgoszczy, posiada doświadczenie w obsłudze przedsiębiorstw w oparciu o księgi podatkowe jak i pełną księgowość, członek SKwP posiadający certyfikat Ministra Finansów, prowadzący zajęcia z obszaru rachunkowości na UTP w Bydgoszczy. Pracownik Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Techniczno-Przyrodniczego im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy. Kontakt: biuro.wigo@gmail.com

Beata Sadowska - dr hab. profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, pracownik Katedry Rachunkowości. Praktyk z wieloletnim stażem pracy w sektorze przedsiębiorstw oraz sektorze finansów publicznych. Z Uniwersytetem Szczecińskim związana od 2011 roku. W 2013 roku uzyskała stopień doktora nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia, w specjalności finanse samorządowe a stopień naukowy doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinie ekonomia i finanse w 2019 roku. Jest autorką ponad 50 publikacji naukowych i przeszło 60 publikacji popularno-naukowych. Ściśle współpracuje z Grupą Wydawniczą INFOR S.A. Warszawa oraz Wydawnictwem Explanator Poznań publikując artykuły popularyzujące naukę w takich czasopismach jak: „Rachunkowość", „Rachunkowość budżetowa", Controlling i Rachunkowość Zarządcza", Finanse + Controlling". Była członkiem komitetów redakcyjnych i rad naukowych czasopism. W pracy naukowej prowadzi badania z zakresu rachunkowości, controllingu, w tym w logistyce przedsiębiorstw, w gospodarce leśnej oraz w działalności jednostek gospodarczych sektora finansów publicznych ze szczególnym uwzględnieniem rachunkowości budżetowej. Brała udział w projektach badawczych oraz otrzymywała nagrody i wyróżnienia za działalność naukową oraz dydaktyczną. Jest członkiem:
- Międzynarodowego Stowarzyszenia Controllerów (ICV),
- zwyczajnym Stowarzyszenia Księgowych w Polsce,
- Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.

Piotr Szczypa - dr hab. prof. Uczelni: Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie i Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy. Jest dyplomowanym księgowym, członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i sygnatariuszem Kodeksu Zawodowego Etyki w rachunkowości. Członek Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Polskiego Towarzystwa Leśnego. W praktyce gospodarczej zajmuje się wdrożeniem, dostosowaniem zakładowego planu kont do potrzeb jednostek gospodarczych i szkoleniami z zakresu rachunkowości i controllingu. W pracy naukowej prowadzi badania z zakresu rachunkowości i controllingu w logistyce przedsiębiorstw, w gospodarce leśnej oraz w działalności proekologicznej jednostek gospodarczych. Jest autorem ponad 100 publikacji naukowych z zakresu rachunkowości i controllingu. Kontakt: piotr.szczypa@konin.edu.pl

Recenzent: dr hab. Marzena Strojek-Filus, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach