Zarządzanie ryzykiem w małym banku - w kontekście zmieniających się regulacji nadzorczych

Wstęp 9

1. Czym jest ryzyko bankowe? 13
1.1. Wprowadzenie 13
1.2. Ryzyko - zdefiniowana niepewność skutków określonego działania 15
1.3. Okiem praktyka 18
1.4. Polskie doświadczenia 21
1.5. Obecne wyzwania 22

2. Ryzyko działania banku 25
2.1. Rodzaje ryzyka bankowego 25
2.2. Zarządzanie ryzykiem 32

3. Geneza nowoczesnych regulacji nadzorczych 35
3.1. Instytucjonalny nadzór bankowy 36
3.2. Umowa Kapitałowa Bazylea I 37
3.3. Umowa Kapitałowa Bazylea II 38
3.4. Wdrożenie Dyrektywy CRD w Polsce 40
3.5. Nowa Umowa Kapitałowa - Filar III 43
3.6. Reakcja na kryzys finansowy 44
3.7. Jednolite wymogi nadzorcze wobec banków w krajach UE 47
3.8. Jakie zmiany jeszcze nas czekają? 48
3.9. Regulacje nadzorcze wobec małych banków 51

4. Praktyczne zadania banków w zakresie wdrażania nowych regulacji 55
4.1. Podejście do regulacji w małym banku komercyjnym. 57
4.2. Inaczej w bankach spółdzielczych 58
4.3. Planowanie procesu wprowadzania zmian 61
4.4. System zarządzania bankiem 62
4.5. System zarządzania ryzykiem bankowym 64
4.6. Cenotwórcza funkcja pomiaru narażenia działalności banku na ryzyko 66

5. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka bankowego 69
5.1. Ryzyko działalności bankowej 70
5.2. Minimalny poziom kapitału 71
5.3. Bank otwarty 75
5.4. Najważniejsze zasady budowy modeli zarządzania ryzykiem bankowym 76
5.5. Ryzyko regulacji 78
5.6. System zarządzania bankiem 81
5.7. Metody opracowania procesu zarządzania kapitałem 83

6. Ryzyko kredytowe i kontrahenta 87
6.1. Ryzyko rozliczenia, dostaw oraz ryzyko kontrahenta 89
6.2. Zarządzanie ryzykiem kredytowym 90
6.3. Metody szacowania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego 91
6.4. Metoda standardowa 93
6.5. Metoda wewnętrznych ratingów (IRB) 98
6.6. Szczegółowe regulacje z Rozporządzenia UE 575/2013 105
6.7. Stosowanie wobec ekspozycji detalicznych i mieszkaniowych parametrów do obliczania oczekiwanej straty 110
6.8. Modele ratingowe 111
6.9. Zarządzanie portfelem kredytowym 125
6.10. Testy warunków skrajnych 128

7. Ograniczanie ryzyka kredytowego - ryzyko rezydualne 131
7.1. Ograniczanie ryzyka kredytowego w metodzie standardowej i metodzie wewnętrznych ratingów 132
7.2. Techniki ograniczania ryzyka kredytowego 135

8. Ryzyko koncentracji 141
8.1. Duże ekspozycje 142
8.2. Zarządzanie ryzykiem koncentracji łącznego zaangażowania 145
8.3. Ryzyko przekroczenia progu koncentracji kapitałowej 151
8.4. Ryzyko koncentracji portfela kredytowego 152
8.5. Ryzyko koncentracja portfela kredytowego w sytuacji niedostatecznych danych 154
8.6. Szacowanie kapitału wewnętrznego na pokrycie ryzyka koncentracji 156

9. Ryzyko wynikające z sekurytyzacji 159

10. Ryzyko zmiany warunków makroekonomicznych 161

11. Ryzyko rynkowe 163
11.1. Ogólne zasady zarządzania ryzykiem rynkowym 164
11.2. Metody mierzenia ryzyka rynkowego 166
11.3. Ryzyko walutowe 168
11.4. Ryzyko cen towarów 170
11.5. Ryzyko rozliczenia 171
11.6. Modele wewnętrzne do obliczania wymogu w zakresie funduszy własnych 172

12. Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 177
12.1. Wewnętrzne modele ryzyka stopy procentowej w portfelu bankowym 178
12.2. Luka przeszacowania 180
12.3. Luka duracji 185
12.4. Ryzyko bazowe 186
12.5. Metoda elastyczności stopy procentowej 187
12.6. Ryzyko opcji klienta 189
12.7. Limitowanie ryzyka stopy procentowej 191

13. Ryzyko operacyjne 193
13.1. Charakterystyka zdarzeń z obszaru ryzyka operacyjnego 195
13.2. Wyznaczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego 196
13.3. Miary ryzyka operacyjnego 198
13.4. Uwagi praktyczne 203

14. Ryzyko płynności i finansowania 207
14.1. Zasady zarządzania ryzykiem płynności 209
14.2. Obliczanie luki niedopasowania (GAP) 213
14.3. Planowanie 215
14.4. Zarządzanie płynnością bieżącą, krótkoterminową i długoterminową 215
14.5. Nowe miary ryzyka płynności 217
14.6. Testowanie warunków skrajnych 219
14.7. Szacowanie wartości adekwatnego kapitału wewnętrznego 221

15. Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej 223

16. Testowanie warunków skrajnych 225

17. Ład korporacyjny 229

Literatura 235

Wiesław Żółtkowski w swojej karierze zawodowej pełnił funkcje Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska SA, Prezesa Banku Rozwoju Cukrownictwa w Poznaniu, Dyrektora Departamentu Ryzyka Kredytowego w Banku Handlowym w Warszawie SA, doradcy Prezesa NBP, a także był członkiem RN Warszawskiego Banku Spółdzielczego.
Obecnie jest Wiceprezesem Zarządu Spółdzielni Ochrony Zrzeszenia BPS (instytucja zajmująca się wypłacalnością i płynnością zrzeszonych banków spółdzielczych).
Praktykę bankową zawsze łączył z refleksją teoretyczną. Jest autorem kilku książek i licznych publikacji na tematy bankowe i gospodarcze.