- Kategorie
-
Uwarunkowania i zróżnicowanie rozwoju gospodarczego krajów Afryki Subsaharyjskiej
W XXI wieku w przestrzeni kosmicznej został umieszczony samochód Tesla. Jednocześnie w Afryce Subsaharyjskiej wiele osób wciąż nie ma dostępu do czystej wody, urządzeń sanitarnych i elektryczności. Mieszkańcy tego regionu, borykający się na co dzień z zaspokajaniem najbardziej podstawowych potrzeb, mogli spojrzeć na ekrany swoich smartphone'ów i zobaczyć obraz Ziemi uchwycony przez kamerę internetową, umieszczoną w orbitującym pojeździe. Obraz ten stanowi ilustrację złożonego charakteru i wielowymiarowych problemów współczesnego świata. W warunkach globalnej polaryzacji dochodów kraje Afryki Subsaharyjskiej wciąż pozostają obszarem o najniższym poziomie życia. Poszukiwanie przyczyn tego stanu rzeczy jest dzisiaj ważnym wyzwaniem badawczym uzasadnionym na gruncie ekonomii jako nauki społecznej. Mając to na uwadze, w niniejszej książce dokonano analizy zróżnicowania procesów wzrostu i rozwoju, określono uwarunkowania, a także dokonano pomiaru całkowitej produktywności gospodarek tych kr
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Kod kreskowy | |
ISBN | 978-83-8102-112-8 |
EAN | 9788381021128 |
Mając to na uwadze, w niniejszej książce dokonano analizy zróżnicowania procesów wzrostu i rozwoju, określono uwarunkowania, a także dokonano pomiaru całkowitej produktywności gospodarek tych krajów w latach 1995-2015. Rozważano, na ile możliwe jest wykorzystanie wewnętrznego potencjału innowacji zorientowanych na rozwiązywanie problemów lokalnych, a na ile źródłem technologii jest pomoc rozwojowa i bezpośrednie inwestycje zagraniczne. W badaniach wzrostu, produktywności i rozwoju w krajach Afryki Subsaharyjskiej uwzględniono wpływ takich zjawisk, jak: globalizacja, wzrost znaczenia gospodarek wschodzących (w szczególności Chin), intensyfikacja procesów migracyjnych, postępująca integracja rynków finansowych, dominacja korporacji transnarodowych na rynkach globalnych, regionalizacja handlu międzynarodowego, ciągły postęp technologiczny w krajach o wysokich dochodach i powiększanie się luki technologicznej. Analizy ilościowe obejmujące 40 krajów subsaharyjskich oparto na międzynarodowych bazach danych, zwłaszcza Banku Światowego i Penn World Tables. Zaś w ich wyjaśnianiu wykorzystano wyniki badań terenowych i doświadczenia z Burkina Faso, Senegalu, Wybrzeża Kości Słoniowej, Republiki Konga, Ghany, Mozambiku, Madagaskaru, RPA, Botswany, Zimbabwe oraz Namibii. Pozwoliło to na głębsze zrozumienie procesów zachodzących w tych krajach, jak i w całym regionie. Badania te, szeroko nawiązujące do światowej literatury przedmiotu, wypełniają lukę badawczą w polskim piśmiennictwie ekonomicznym z zakresu ekonomii rozwoju, a w szczególności studiów nad wzrostem i rozwojem krajów o niskim i średnim poziomie rozwoju.
Wstęp 9
Rozdział 1
Rozwój gospodarczy w perspektywie teoretycznej 29
1.1. Badanie wzrostu i rozwoju gospodarczego 29
1.1.1. Teorie wzrostu i ekonomia rozwoju 29
1.1.2. Konwergencja i konwergencja warunkowa 38
1.2. Produktywność gospodarki jako przesłanka wzrostu i rozwoju gospodarczego 43
1.2.1. Wzrost gospodarczy i produktywność gospodarki 43
1.2.2. Produktywność gospodarki jako przyczyna rozwoju gospodarczego w świetle rozważań (zwłaszcza nowej) ekonomii instytucjonalnej 46
1.3. Czynniki produktywności zasobów 57
1.3.1. Czynniki wydajności zasobów pracy 57
1.3.2 Produktywność majątku trwałego 63
1.3.3. Struktura i determinanty wykorzystywania zasobów naturalnych 68
1.4. Postęp technologiczny jako dźwignia rozwoju gospodarczego 72
1.4.1. Technologia i produktywność gospodarki 72
1.4.2. Transfer i absorbowanie technologii 77
Rozdział 2
Specyfika gospodarek krajów Afryki Subsaharyjskiej jako podsystemu gospodarki światowej 85
2.1. Ogólna charakterystyka krajów subsaharyjskich 85
2.2. Uwarunkowania działalności gospodarczej w krajach subsaharyjskich 92
2.2.1. Sektorowa struktura produkcji w kontekście standardowego modelu zmiany strukturalnej 92
2.2.2. Eksploatacja zasobów naturalnych i orientacja eksportowa 103
2.3. Społeczny wymiar wzrostu gospodarczego w Afryce Subsaharyjskiej 108
2.4. Afryka Subsaharyjska w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju 120
2.4.1. Polityczny wymiar dążeń do rozwoju zrównoważonego 120
2.4.2. Uwarunkowania rozwoju zrównoważonego krajach subsaharyjskich 123
2.5. Kraje Afryki Subsaharyjskiej wobec zmian w globalnej konfiguracji wzrostu gospodarczego i produkcji 130
Rozdział 3
Znaczenie otoczenia międzynarodowego dla procesów wzrostu i rozwoju gospodarczego w krajach Afryki Subsaharyjskiej 137
3.1. Skala wymiany handlowej i partnerzy handlowi Afryki Subsaharyjskiej 137
3.2. Rola krajów Afryki Subsaharyjskiej w międzynarodowym podziale pracy 143
3.3. Znaczenie kapitału zagranicznego dla rozwoju krajów Afryki Subsaharyjskiej 150
3.4. Wpływ koniunktury rynków powiązanych na wzrost gospodarczy krajów Afryki Subsaharyjskiej 162
Rozdział 4
Uwarunkowania produktywności czynników wytwórczych w krajach Afryki Subsaharyjskiej 175
4.1. Produktywność ziemi w krajach Afryki Subsaharyjskiej 175
4.2. Wydajność zasobów pracy w krajach Afryki Subsaharyjskiej 183
4.2.1. Wydajność pracy i pracochłonność z uwzględnieniem sektorów działalności gospodarczej 183
4.2.2. Czynniki wpływające na wydajność pracy 199
4.3. Kapitał w krajach Afryki Subsaharyjskiej i rozwój rynków finansowych w Afryce Subsaharyjskiej 209
4.4. Technologia jako czynnik podnoszenia produktywności wykorzystania zasobów wewnętrznych w krajach Afryki Subsaharyjskiej 216
4.4.1. Zewnętrzne źródła transferu technologii do krajów Afryki Subsaharyjskiej 216
4.4.2. Potencjał innowacyjny Afryki Subsaharyjskiej 225
Rozdział 5
Pomiar i modelowanie całkowitej produktywności gospodarki w krajach Afryki Subsaharyjskiej oraz jej znaczenie dla wzrostu i rozwoju gospodarczego w latach 1995-2015 235
5.1. Metody pomiaru całkowitej produktywności zasobów 235
5.1.1. Metoda niegraniczna 235
5.1.2. Alternatywna metoda niegraniczna pomiaru produktywności 242
5.1.3. Graniczna metoda pomiaru produktywności 246
5.2. Modele całkowitej produktywności gospodarek krajów Afryki Subsaharyjskiej 251
5.2.1. Egzogeniczne determinanty produktywności 251
5.2.2. Endogeniczne determinanty produktywności 262
5.3. Produktywność i akumulacja zasobów w krajach Afryki Subsaharyjskiej 274
Rozdział 6
Grupowanie gospodarek subsaharyjskich oraz identyfikacja czynników znaczących dla ich wzrostu i rozwoju gospodarczego w latach 1995-2015 287
6.1. Specyfika Afryki Subsaharyjskiej i podgrup jej gospodarek 287
6.1.1. Zróżnicowanie wzrostu w krajach Afryki Subsaharyjskiej 287
6.1.2. Grupowanie krajów Afryki Subsaharyjskiej 290
6.2. Zróżnicowanie krajów Afryki Subsaharyjskiej i rozwój gospodarczy 302
6.2.1. Charakterystyka podgrup krajów Afryki Subsaharyjskiej 302
6.2.2. Znaczenie zróżnicowania struktur gospodarek dla rozwoju gospodarczego 311
Rozdział 7
Perspektywy rozwoju gospodarczego krajów Afryki Subsaharyjskiej 323
7.1. Instytucjonalny wymiar rozwoju gospodarczego w krajach Afryki Subsaharyjskiej 323
7.1.1. System polityczny i rozwój gospodarczy 323
7.1.2. Znaczenie warunków instytucjonalnych 331
7.2. Bariery ekonomiczne rozwoju gospodarczego w krajach Afryki Subsaharyjskiej 337
7.2.1. Rynki słabo rozwinięte instytucjonalnie i infrastrukturalnie 337
7.2.2. Dostęp do usług i uwięzienie w sektorze pierwszym 344
7.3. Potencjał rozwoju technologicznego w krajach Afryki Subsaharyjskiej 348
7.4. Społeczny kontekst rozwoju gospodarczego 353
7.4.1. Kapitał ludzki i kapitał społeczny 353
7.4.2. Społeczno-kulturowy aspekt rozwoju gospodarczego 358
Zakończenie 369
Bibliografia 389
Spis tabel 421
Spis rysunków 427
Aneks 431
Polub nas na Facebooku