- Kategorie
-
Struktura polskiego rolnictwa na tle Unii Europejskiej
Ponad 1,2 mln polskich gospodarstw (blisko 90% gospodarstw, które użytkują ok. 50% gruntów ogółem) nie zapewnia dochodów zaspokajających potrzeby rodzin rolniczych. Powodem jest przede wszystkim zbyt mała powierzchnia użytkowanych gruntów, ale jest nim także niezbyt wysoki poziom intensywności gospodarowania (wielkość produkcji z jednostki powierzchni). Polska jest jedynym wielkim producentem rolnym w Unii Europejskiej z tak nieefektywnymi strukturami obszarowymi i ekonomicznymi, stąd też konieczne są przekształcenia. Oczywiście proces poprawy struktur obszarowych i ekonomicznych jest procesem wieloletnim, mającym swoje „naturalne" tempo, które trudno przyspieszyć. Natomiast znacznie łatwiejsze jest jego hamowanie, czego dowodzą wprowadzone w ostatnich latach w Polsce przepisy regulujące obrót ziemią rolną. W rezultacie, wprawdzie struktury produkcyjne polskiego rolnictwa uległy w latach członkostwa Polski w Unii wyraźnej poprawie: wzrosła produkcja przeciętnego gospodarstwa z 6,5 tys
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Kod kreskowy | |
ISBN | 978-83-8102-311-5 |
EAN | 9788381023115 |
Ponad 1,2 mln polskich gospodarstw (blisko 90% gospodarstw, które użytkują ok. 50% gruntów ogółem) nie zapewnia dochodów zaspokajających potrzeby rodzin rolniczych. Powodem jest przede wszystkim zbyt mała powierzchnia użytkowanych gruntów, ale jest nim także niezbyt wysoki poziom intensywności gospodarowania (wielkość produkcji z jednostki powierzchni). Polska jest jedynym wielkim producentem rolnym w Unii Europejskiej z tak nieefektywnymi strukturami obszarowymi i ekonomicznymi, stąd też konieczne są przekształcenia.
Oczywiście proces poprawy struktur obszarowych i ekonomicznych jest procesem wieloletnim, mającym swoje „naturalne" tempo, które trudno przyspieszyć. Natomiast znacznie łatwiejsze jest jego hamowanie, czego dowodzą wprowadzone w ostatnich latach w Polsce przepisy regulujące obrót ziemią rolną. W rezultacie, wprawdzie struktury produkcyjne polskiego rolnictwa uległy w latach członkostwa Polski w Unii wyraźnej poprawie: wzrosła produkcja przeciętnego gospodarstwa z 6,5 tys. euro produkcji standardowej w 2005 roku do 17,7 tys. euro (wzrost o 11,2 tys. euro) w 2016 roku. Jednak równocześnie skala zmian była znacznie mniejsza niż w „starych" państwach unijnych: tam produkcja standardowa przeciętnego gospodarstwa zwiększyła się z 41,6 tys. euro do 67,5 tys. euro (wzrost o blisko 26 tys. euro). Z danych tych wynika, że niebezpiecznie rośnie różnica między siłą ekonomiczną polskich gospodarstw a gospodarstw wielu państw członkowskich, zwłaszcza tych znajdujących się w tej samej strefie klimatycznej co Polska. Przeciwdziałanie tej tendencji wymaga zatem jak najszybszej korekty obecnie prowadzonej polityki rolnej.
Książka zawiera analizy struktury polskiego rolnictwa, na podstawie których sformułowane zostały wnioski i rekomendacje dla polskiej polityki rolnej.
O książce:
1. Problemy polskiego rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Wnioski i rekomendacje - Janusz Rowiński 11
1.1. Problematyka strukturalna 12
1.1.1. Stan obecny i wnioski 12
1.1.2. Rekomendacje 16
1.2. Gospodarstwa zrównoważone środowiskowo 19
1.2.1. Stan obecny i wnioski 19
1.2.1. Rekomendacje 21
1.3. Rozdrobnione rolnictwo na terenie polskich Karpat (na obszarach górskich i podgórskich) 21
1.3.1. Stan obecny i wnioski 21
1.3.2. Rekomendacje 23
1.4. Rynek ziemi rolnej 25
1.4.1. Stan obecny i wnioski 25
1.4.2. Rekomendacje 27
1.5. Handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi 28
1.5.1. Stan obecny i wnioski 28
1.5.2. Rekomendacje 29
1.6. Perspektywa społeczna 30
1.6.1. Stan obecny i wnioski 30
1.6.2. Rekomendacje 32
1.7. Wnioski ogólne 32
2. Struktury produkcyjne polskiego rolnictwa na tle struktur rolnictwa UE - Arkadiusz Sadowski, Wawrzyniec Czubak, Walenty Poczta 35
2.1. Determinanty przemian strukturalnych 35
2.2. Kierunki przemian 38
Bibliografia 43
3. Struktury obszarowe i ekonomiczne polskiego rolnictwa oraz innych państw unijnych - Arkadiusz Sadowski, Wawrzyniec Czubak, Walenty Poczta, Janusz Rowiński 45
3.1. Wstęp 45
3.2. Uwagi metodyczne 46
3.3. Struktury obszarowe i ekonomiczne polskiego rolnictwa oraz innych państw członkowskich 52
3.3.1. Uwagi wstępne 52
3.3.2. Struktury obszarowe i ekonomiczne rolnictwa państw członkowskich i ich ewolucja w latach 2005-2016 53
3.3.3. Struktury polskiego rolnictwa w roku 2016 a struktury rolnictwa innych państw członkowskich 72
3.4. Wnioski i rekomendacje 78
Bibliografia 81
4. Struktura produkcji zwierzęcej i jej ewolucja - Benedykt Pepliński, Walenty Poczta, Janusz Rowiński 83
4.1. Uwagi metodyczne 83
4.2. Pogłowie zwierząt gospodarskich ogółem w Polsce i w innych państwach członkowskich 86
4.3. Pogłowie zwierząt gospodarskich w najważniejszych gałęziach produkcji zwierzęcej w Polsce i w innych państwach członkowskich 99
4.3.1. Struktura pogłowia krów mlecznych 99
4.3.2. Struktura pogłowia trzody chlewnej 116
Bibliografia 139
5. Wyniki produkcyjne, dochodowe i efektywność gospodarowania - Arkadiusz Sadowski, Wawrzyniec Czubak, Walenty Poczta 141
5.1. Charakterystyka sytuacji w rolnictwie polskim i innych państwach członkowskich 141
5.2. Zróżnicowanie regionalne w rolnictwie polskim 146
5.3. Podsumowanie 151
5.4. Rekomendacje 156
Bibliografia 158
6. Struktury produkcyjne polskiego rolnictwa a problematyka środowiskowa - Arkadiusz Sadowski 159
6.1. Uwagi wstępne 159
6.2. Metodyka badań 162
6.2.1. Próba badawcza 162
6.2.2. Zakres danych 163
6.3. Wyniki 164
6.3.1. Potencjał produkcyjny 164
6.3.2. Aspekty ekonomiczne i produkcyjne 167
6.3.3. Aspekty środowiskowe 171
6.3.4. Spełnianie norm Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska i warunków utrzymania zwierząt 174
6.3.5. Aspekty społeczne 175
6.4. Podsumowanie 176
Bibliografia 179
7. Rynek ziemi rolnej w Polsce - Józef Pyrgies 181
7.1. Ogólna charakterystyka rynku 181
7.2. Uwarunkowania obrotu ziemią rolną 182
7.3. Dotychczasowe skutki uwarunkowań rynku ziemi rolnej 187
7.4. Obrót gruntami państwowymi 192
7.4.1. Uregulowania prawne 192
7.4.2. Zagospodarowanie gruntów państwowych 194
7.5. Obrót gruntami prywatnymi 196
7.5.1. Uregulowania prawne 196
7.5.2. Prywatny obrót własnościowy w liczbach 205
7.6. Wnioski 210
Bibliografia 215
8. Rolnictwo Południowo-Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego województwa wielkopolskiego jako przykład zrównoważonego rozwoju wysokointensywnego rolnictwa - Benedykt Pepliński 217
8.1. Obszar funkcjonalny i zasady jego wyodrębniania 217
8.2. Zasoby ziemi 219
8.3. Zatrudnienie i bezrobocie 224
8.4. Produkcja roślinna 226
8.5. Produkcja zwierzęca 229
8.6. Wyniki ekonomiczne 234
8.7. Środowisko 237
8.8. Charakterystyka społeczno-kulturowa 238
8.9. Wnioski i rekomendacje 241
8.9.1. Wnioski 241
8.9.2. Rekomendacje 243
Bibliografia 245
9. Przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne uwarunkowania przemian w rolnictwie obszarów górzystych na przykładzie polskich Karpat - Wiesław Musiał 247
9.1. Wstęp i uwagi metodyczne 247
9.2. Specyfika gór i przyrodnicze uwarunkowania ich rozwoju 248
9.3. Uwarunkowania stanu i rozwoju rolnictwa polskich Karpat 253
9.4. Deproduktywizacja i narastanie tendencji recesywnych w rolnictwie 262
9.5. Rekomendacje 269
Bibliografia 271
10. Uwarunkowania rozwoju rozdrobnionego rolnictwa województwa małopolskiego - Wojciech Sroka 273
10.1. Geneza rozdrobnienia agrarnego w województwie małopolskim 273
10.2. Zmiany struktur agrarnych 275
10.3. Rola instrumentów wsparcia rolnictwa i gospodarstw rolnych w kreowaniu zmian struktur agrarnych 286
10.4. Wnioski i rekomendacje 291
Bibliografia 295
11. Wykorzystanie koncepcji kosztów likwidacji gospodarstwa rolnego w rozważaniach nad barierami poprawy struktury agrarnej w województwie małopolskim - Tomasz Wojewodzic 297
11.1. Dezagraryzacja produkcyjno-dochodowa gospodarstw rolnych 297
11.2. Mechanizmy likwidacji gospodarstw rolnych 301
11.3. Prywatne koszty likwidacji gospodarstw rolnych 309
11.4. Wnioski i rekomendacje 312
Bibliografia 313
12. Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej - perspektywa społeczna - Wojciech Knieć 317
12.1. Wstęp 317
12.2. Przemiany struktur społecznych rolnictwa 318
12.3. Rolnicy znikają z elity wiejskiej 322
12.4. Relikty chłopskiego etosu pracy w polskim rolnictwie a instrumenty wspólnej polityki rolnej 325
12.5. Społeczne bariery przemian struktury agrarnej 328
12.6. Rolnictwo w oczach społeczeństwa 329
12.7. Biurokracja unijna a funkcjonowanie polskiego rolnictwa w Unii Europejskiej 332
12.8. Rolnicy a Unia Europejska - od eurosceptycyzmu do euronormalności 334
12.9. Wnioski i rekomendacje 338
12.9.1. Wnioski 338
12.9.2. Rekomendacje 339
Bibliografia 340
13. Polski handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi w latach 90. ubiegłego wieku, obecnie i w najbliższych kilku latach - Janusz Rowiński 343
13.1. Wstęp 343
13.2. Rozwój sytuacji w okresie transformacji i członkostwa w Unii Europejskiej 344
13.2.1. Lata 1994-2002 344
13.2.2. Lata 2003-2014 347
13.2.3. Lata 2015-2017 352
13.3. Ewolucja handlu zagranicznego niektórymi artykułami rolno-spożywczymi w okresie członkostwa 355
13.4. Wnioski i rekomendacje 378
Bibliografia 384
Spis tabel 385
Spis rysunków 389
Polub nas na Facebooku