Praktyka zarządzania klubem piłkarskim. Strategia, struktura, tożsamość (wyd. II zmienione)

Wprowadzenie 11

Rozdział 1
Ewolucja i cele działania klubów piłkarskich 15
1.1. Fenomen piłki nożnej 15
1.2. Znaczenie orientacji biznesowej w zarządzaniu nowoczesnym klubem piłkarskim 18
1.3. Etapy rozwoju orientacji biznesowej klubów 27
1.4. Finansowe aspekty funkcjonowania klubów piłkarskich 33
1.4.1. Cel sportowy a cele finansowe 33
1.4.2. Twarde i miękkie ograniczenia budżetowe 40

Rozdział 2
Własność klubów piłkarskich i jej ewolucja 49
2.1. Znaczenie właścicieli 49
2.2. Formy własności klubów piłkarskich 53
2.2.1. Stowarzyszenia 53
2.2.2. Spółki notowane na giełdzie papierów wartościowych 57
2.2.3. Spółki nienotowane na giełdzie 60
2.2.4. Własność kibiców 66
2.3. Motywy posiadania klubów piłkarskich 69

Rozdział 3
Zarządzanie strategiczne klubem piłkarskim 75
3.1. Proces zarządzania strategicznego 75
3.2. Podstawowe elementy strategii klubu piłkarskiego 80
3.2.1. Wizja 80
3.2.2. Misja 82
3.2.3. Cele 85
3.2.3.1. Zakres celów 85
3.2.3.2. Pomiar stopnia realizacji celów 89
3.2.4. Strategiczne wartości 92
3.2.5. Koncepcja podstawowej działalności klubu 94
3.3. Model strategii klubu piłkarskiego 97
3.4. Krótkowzroczność strategiczna w zarządzaniu klubami 100

Rozdział 4
Zasobowe podejście w zarządzaniu strategicznym klubem piłkarskim 105
4.1. Zasobowe podejście w zarządzaniu strategicznym 105
4.2. Klub piłkarski jako sieć budowania wartości dla interesariuszy 108
4.3. Nośniki wartości dla interesariuszy 110
4.3.1. Drużyna i zawodnicy 110
4.3.2. Rywalizacja sportowa 112
4.3.3. Klub 114
4.3.4. Stadion piłkarski 116
4.3.4.1. Stadion jako obiekt 116
4.3.4.2. Stadion jako miejsce wydarzenia 124
4.3.5. Marka, tradycja i merchandising 126
4.3.5.1. Marka 126
4.3.5.2. Historia i tradycja 131
4.3.5.3. Marketing i merchandising 134
4.4. Budowanie tożsamości klubów oparte na odróżnianiu się i nośnikach wartości 139

Rozdział 5
Strategie budowania pionu sportowego 143
5.1. Przesłanki budowy strategii pionu sportowego 143
5.1.1. Ewolucja gry w piłkę nożną 143
5.1.2. Wzrost znaczenia budżetu 146
5.2. Strategie budowania pionu sportowego 149
5.2.1. Cykl generowania przychodów przez klub piłkarski 149
5.2.2. Strategie w układzie relatywny budżet - zachowania na rynku transferowym 151
5.3. Budowanie strategii pionu sportowego 157
5.3.1. Model trwałego rozwoju sportowego 157
5.3.2. Elementy strategii pionu sportowego 165
5.3.2.1. Składowe strategii 165
5.3.2.2. Filozofia gry 166
5.3.2.3. Styl gry 168
5.3.2.4. Ocena i rekrutacja zawodników oraz trenerów 178

Rozdział 6
Akademie piłkarskie w strategiach klubów 183
6.1. Znaczenie akademii 183
6.2. Koncepcja podwójnej kariery w procesie szkolenia 186
6.3. Proces zarządzania talentami w akademii piłkarskiej 191
6.3.1. Etapy procesu zarządzania talentami 191
6.3.2. Czynniki sukcesu młodych zawodników 194
6.4. Strategiczne elementy rozwoju akademii piłkarskich 198
6.4.1. Obszary przewag strategicznych akademii piłkarskich 198
6.4.2. Obszar organizacyjny 203
6.4.3. Obszar szkoleniowo-rekrutacyjny 209
6.5. Obszar materialny 219

Rozdział 7
Kierunki dywersyfikacji działalności klubów piłkarskich 223
7.1. Strategia specjalizacji a strategia dywersyfikacji 223
7.2. Strategie w układzie produkt-rynek 225
7.3. Przyczyny dywersyfikacji działalności piłkarskiej 229
7.4. Rodzaje dywersyfikacji 233
7.5. Kooperacyjne formy rozwoju klubów piłkarskich 237
7.5.1. Rozwój poprzez tworzenie sieci 237
7.5.2. Kierunki koopetycji klubów 239

Rozdział 8
Globalizacja i strategie umiędzynarodowiania w piłce nożnej 243
8.1. Etapy globalizowania piłki nożnej 243
8.2. Przesłanki internacjonalizacji działalności klubów piłkarskich 246
8.3. Podstawowe kierunki internacjonalizacji klubów piłkarskich 249
8.3.1. Pierwsza drużyna 250
8.3.2. Drużyna kobieca 255
8.3.3. Akademie piłkarskie 256
8.3.4. Współpraca instytucjonalna 260
8.3.5. Działalność społeczna 262
8.3.6. E-sport 263
8.4. Strategie wzrostu klubów piłkarskich w układzie regionalność - bliskość biznesowa 264

Rozdział 9
Zarządzanie relacjami z interesariuszami oraz społeczna odpowiedzialność 269
9.1. Społeczności klubów piłkarskich 269
9.1.1. Tworzenie społeczności oraz ich spójność 269
9.1.2. Inicjatywy społeczności klubów 273
9.2. Interesariusze i ich wpływ na kluby 276
9.3. Znaczenie samorządów lokalnych dla klubów 280
9.4. Budowanie relacji z interesariuszami poprzez społeczną odpowiedzialność 283
9.4.1. Zakres społecznej odpowiedzialności klubów piłkarskich 283
9.4.2. Instytucjonalizacja społecznej odpowiedzialności w klubach piłkarskich 285
9.4.3. Polityka klubów w zakresie społecznej odpowiedzialności 288
9.4.3.1. Wymiar społeczny 288
9.4.3.2. Wymiar środowiskowy 293

Rozdział 10
Znaczenie analityki i innowacji w tworzeniu przewag strategicznych klubów piłkarskich 299
10.1. Analityka piłkarska w strategiach klubów 299
10.2. Moneyball w zarządzaniu klubami piłkarskimi 302
10.3. Innowacje w strategiach klubów 311
10.3.1. Innowacje technologiczne w klubach piłkarskich 311
10.3.2. Ośrodki naukowo-badawcze 316
10.3.3. Centra innowacji 320
10.3.4. Innowacje społeczne klubów piłkarskich 326

Zakończenie 329
Bibliografia 333
Spis rysunków 351
Spis tabel 352
Spis przypadków 353

LESZEK BOHDANOWICZ - profesor Uniwersytetu Łódzkiego, pracownik Katedry Strategii i Zarządzania Wartością Przedsiębiorstwa UŁ. Kierownik Centrum Analiz Biznesowych na Wydziale Zarządzania UŁ. Członek Stowarzyszenia Sport Biznes Polska. Był Przewodniczącym Rady Nadzorczej Widzew Łódź SA oraz członkiem Stowarzyszenia Reaktywacja Tradycji Sportowych Widzew Łódź (do 2021 r. właściciela 100% akcji spółki Widzew Łódź SA). Pisał także felietony na temat zarządzania klubami piłkarskimi dla portalu internetowego Łódzki Sport. Zajmuje się problematyką ładu korporacyjnego, zarządzania strategicznego oraz zarządzania w sporcie.

Recenzja: dr hab. Tomasz Kafel, prof. UEK