Rola banku centralnego w zapewnianiu stabilności finansowej

Indeks skrótów nazw własnych używanych w pracy 7
Wstęp 11

Rozdział 1
Stabilność finansowa, kryzys finansowy i ryzyko systemowe - istota oraz rozważania definicyjne 17
1.1. Pojęcie stabilności finansowej 17
1.1.1. Definiowanie stabilności finansowej w literaturze 18
1.1.2. Definiowanie stabilności finansowej przez banki centralne krajów UE 21
1.1.3. Stabilność finansowa - autorska definicja 26
1.2. Niestabilność finansowa i kryzys finansowy 29
1.3. Ryzyko systemowe 35
1.4. Stabilność finansowa jako dobro publiczne 44
1.5. Stabilność finansowa jako cel banku centralnego w sieci bezpieczeństwa finansowego 46
1.5.1. Ewolucja roli banku centralnego w zakresie stabilności finansowej 46
1.5.2. Mandat banku centralnego w zakresie stabilności finansowej 49
1.5.3. Stabilność finansowa a stabilność cen 50
1.5.4. Podział zadań w sieci bezpieczeństwa finansowego 53
1.6. Wnioski 61

Rozdział 2
Uwarunkowania stabilności finansowej 63
2.1. Klasyfikacja czynników warunkujących stabilność finansową 63
2.2. Globalizacja i liberalizacja 69
2.3. Interakcje między systemem finansowym a sferą realną 73
2.4. Sytuacja na rynku finansowym 77
2.5. Stan finansów publicznych 80
2.6. Systemowo znaczące instytucje 83
2.7. Behawioralne uwarunkowania stabilności finansowej 88
2.8. Wnioski 91

Rozdział 3
Pomiar i analiza stabilności finansowej przez bank centralny 93
3.1. Zasady analizy stabilności finansowej 93
3.2. Wskaźniki stabilności finansowej 95
3.3. Zagregowane indeksy stabilności finansowej 102
3.4. Testy warunków skrajnych 110
3.5. Podejście sieciowe 117
3.6. Problem uwzględnienia stabilności finansowej w modelowaniu 122
3.7. Wnioski 127

Rozdział 4
Działania prewencyjne banku centralnego na rzecz stabilności finansowej 129
4.1. Polityka informacyjna 129
4.2. Raport o stabilności finansowej 135
4.3. Nadzór nad systemem płatniczym 139
4.3.1. Istota nadzoru nad systemem płatniczym 139
4.3.2. Typy ryzyka w systemie płatniczym 142
4.3.3. Rodzaje systemów płatności 147
4.3.4. Centralny kontrpartner jako źródło ryzyka systemowego 151
4.3.5. Podejście banku centralnego do analizy systemu płatniczego 154
4.4. Nadzór nad instytucjami finansowymi 159
4.4.1. Ewolucja modeli nadzoru 160
4.4.2. Bank centralny jako nadzorca - argumenty „za" i „przeciw" 164
4.5. Wnioski 173

Rozdział 5
Działania banku centralnego w sytuacji kryzysowej 175
5.1. Stabilność finansowa a polityka pieniężna 175
5.1.1. Podejście banku centralnego do baniek spekulacyjnych 176
5.1.2. Wykorzystanie stóp procentowych do przekłuwania baniek spekulacyjnych 180
5.1.3. Uwzględnianie stabilności finansowej w prowadzeniu polityki pieniężnej 184
5.1.4. Wnioski 186
5.2. Funkcja pożyczkodawcy ostatniej instancji 187
5.2.1. Istota funkcji LOLR 187
5.2.2. Dylematy LOLR 188
5.2.3. Podstawowe zasady LOLR 193
5.2.4. Praktyka LOLR 197
5.2.5. Wnioski 203
5.3. Działania antykryzysowe banków centralnych w latach 2007-2013 - wybrane przykłady 204
5.3.1. Zarządzanie globalnym kryzysem na przykładzie działań Fed, EBC i Banku Anglii 206
5.3.2. Programy typu quantitative easing - próba oceny 213
5.3.3. Wnioski 224

Rozdział 6
Zmiany w unijnej architekturze sieci bezpieczeństwa finansowego - w stronę podejścia makroostrożnościowego 225
6.1. Międzynarodowy wymiar stabilności finansowej 225
6.2. Ponadnarodowa współpraca w zakresie stabilności finansowej 229
6.3. Uregulowanie odpowiedzialności za stabilność finansową w UE 233
6.4. Nadzór makroostrożnościowy 241
6.4.1. Istota nadzoru makroostrożnościowego 242
6.4.2. Narzędzia nadzoru makroostrożnościowego i ich zastosowanie 244
6.4.3. Instytucjonalny wymiar nadzoru makroostrożnościowego 253
6.5. Wnioski 258

Rozdział 7
Badanie stopnia zaangażowania banków centralnych w UE w stabilność finansową 261
7.1. Przegląd dotychczasowych badań 261
7.2. Metoda badawcza 266
7.3. Analiza komponentów wskaźnika 274
7.4. Analiza wskaźnika 295
7.5. Wnioski 303

Podsumowanie 305
Bibliografia 317
I. Pozycje zwarte, artykuły, raporty 317
II. Źródła internetowe 347
III. Pozostałe źródła 348
Aneks 1. Definicje stabilności finansowej przyjęte przez banki centralne UE 27 349
Aneks 2. Porównanie najważniejszych determinant (nie)stabilności finansowej w literaturze 355
Aneks 3. Wpływ liberalizacji finansowej na system finansowy - przegląd badań 357
Aneks 4. Wybrane zmienne wykorzystywane w analizie stabilności finansowej 359
Aneks 5. Porównanie najważniejszych syntetycznych indeksów stabilności finansowej 362
Aneks 6. Przykłady (krajowych) testów warunków skrajnych w raportach o stabilności finansowej banków centralnych UE 27 364
Aneks 7. Porównanie najważniejszych badań z wykorzystaniem analizy sieciowej do modelowania efektu zarażania i ryzyka systemowego 367
Aneks 8. Porównanie najważniejszych badań dotyczących wpływu niestandardowych programów polityki pieniężnej Fed 373
Aneks 9. Porównanie najważniejszych badań dotyczących wpływu niestandardowych programów polityki pieniężnej Banku Anglii 382
Aneks 10. Porównanie najważniejszych badań dotyczących wpływu niestandardowych programów polityki pieniężnej EBC 384
Aneks 11. Porównanie zakresu najważniejszych badań (ankietowych) na temat zaangażowania banków centralnych w stabilność finansową 387
Aneks 12. Porównanie wskaźników transparentności (w zakresie funkcji stabilności finansowej) i wskaźnika zaangażowania 389
Aneks 13. Porównanie wskaźników zaangażowania banku centralnego w stabilizowanie systemu finansowego 390
Aneks 14. Wartości poszczególnych komponentów i poziom wskaźnika zaangażowania - grupa UE 27 391
Aneks 15. Średnia wartość komponentów wskaźnika zaangażowania w badanych grupach 392
Aneks 16. Macierze korelacji między komponentami wskaźnika zaangażowania 393
Aneks 17. Ankieta badawcza 395
Spis tabel 397
Spis rysunków i ramek 399

Dr Paweł Smaga - Ukończył studia doktoranckie w Kolegium Zarządzania i Finansów w Szkole Głównej
Handlowej w Warszawie. Jest pracownikiem Narodowego Banku Polskiego od
2010 r., gdzie zajmuje się zagadnieniami związanymi ze stabilnością finansową,
nadzorem makroostrożnościowym i regulacjami systemu finansowego w UE, co
pokrywa się z obszarem jego zainteresowań badawczych. W 2014 r. otrzymał Nagrodę
Prezesa Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego za najlepszą pracę
doktorską.