Kierunki transformacji sprawozdawczości małych i średnich przedsiębiorstw na tle regulacji międzynarodowych

Wprowadzenie 5

Rozdział 1
Wprowadzenie do sprawozdawczości finansowej MŚP 7
1.1. MŚP i podstawy prawne ich rachunkowości (Anna Kuzior) 7
1.2. Cel i użytkownicy sprawozdań finansowych (Małgorzata Rówińska 13
1.3. Cechy jakościowe sprawozdań finansowych (Małgorzata Rówińska) 16

Rozdział 2
Dyrektywa w sprawie rocznych sprawozdań finansowych jako wzorzec zakresu sprawozdawczości finansowej MŚP (Małgorzata Rówiń­ska) 23
2.1. Regulacje czwartej dyrektywy obowiązującej do lipca 2013 r. 24
2.2. Regulacje dyrektywy z 2013 r. 30

Rozdział 3
Sprawozdanie finansowe MŚP według ustawy o rachunkowości 37
3.1. Zakres i wymogi formalne sprawozdania finansowego (Lucyna Poniatowska) 37
3.2. Zawartość i układ bilansu (Lucyna Poniatowska) 44
3.3. Zasady wyceny bilansowej (Lucyna Poniatowska) 50
3.4. Treść i konstrukcja rachunku zysków i strat (Lucyna Poniatowska) 55
3.5. Zakres przedmiotowy informacji dodatkowej i sprawozdania z działalności (Lucyna Poniatowska) 63
3.6. Zakres informacyjny nieobligatoryjnych elementów sprawozdania finansowego MŚP (Lucyna Poniatowska) 67
3.7. Projektowane zmiany w ustawie o rachunkowości w zakresie sprawozdawczości MŚP (Małgorzata Rówińska) 78

Rozdział 4
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla MŚP (Anna Kuzior) 87
4.1. Kwestie formalne dotyczące stosowania MSSF dla MŚP 87
4.2. Cechy i zakres sprawozdania finansowego 89
4.3. Zasady wyceny kategorii bilansowych 102
4.4. Rozwiązania dla mikropodmiotów 110

Rozdział 5
Badanie sprawozdań finansowych MŚP według krajowych i międzynarodowych regulacji rewizji finansowej (Józef Pfaff) 117
5.1. Badanie sprawozdań finansowych a wiarygodność informacji 117
5.2. Analiza regulacji krajowych i międzynarodowych w zakresie badania sprawozdań finansowych MŚP 122
5.3. Opinia i raport biegłego rewidenta jako wyraz informowania otoczenia MŚP o wynikach badania sprawozdań finansowych 132
5.4. Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej do badania sprawozdań finansowych MŚP 140

Zakończenie 151
Bibliografia 153
Spis tabel 157
Spis rysunków 159
O Autorach 161

Dr Anna Kuzior jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w Zakładzie Rachunkowości Finansowej. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół problematyki rachunkowości finansowej, w tym sprawozdawczości finansowej sporządzanej zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi standardami. Zajmuje się również zagadnieniami podatku dochodowego w rachunkowości oraz tradycyjnym rachunkiem kosztów.

Dr hab. prof. UE Józef Pfaff jest Kierownikiem Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Prowadzi wykłady z rachunkowości finansowej. Specjalizuje się w zakresie rachunkowości małych i średnich przedsiębiorstw, rewizji finansowej oraz audytu wewnętrznego. Jest również praktykiem gospodarczym - biegłym rewidentem, zajmującym się problematyką badania sprawozdań finansowych
i doradztwem finansowo-księgowym.

Dr Lucyna Poniatowska jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w Zakładzie Sprawozdawczości i Rewizji Finansowej. Prowadzi zajęcia z zakresu rachunkowości finansowej, konsolidacji sprawozdań finansowych, sprawozdawczości i analizy finansowej. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje w szczególności wokół problematyki rezerw w rachunkowości, wyceny oraz sprawozdawczości finansowej. Zajmuje się również tematyką polityki bilansowej.

Dr Małgorzata Rówińska jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Zainteresowania naukowe koncentruje w szczególności wokół problematyki rachunkowości finansowej, z uwzględnieniem polskich
i międzynarodowych regulacji rachunkowości, rachunkowości zarządczej. Zajmuje się także problematyką pierwotnych i pochodnych instrumentów finansowych - ich wyceny, ewidencji, ujęcia w sprawozdaniu finansowym.

Burzym E. (1992), Rola biegłych księgowych w rozwiniętej gospodarce rynkowej oraz warunki ich działania, „Rachunkowość" nr 7 z 1992.
Cunningham C. (2009), The Upside to IFRS for Small, Medium Entities, "Compliance Week", New York: Sep 2009. Vol. 6, Iss. 68.
Czaja-Cieszyńska H. (2012), Dostosowanie sprawozdawczości finansowej w mikro i małych przedsiębiorstwach w Polsce do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, CeDeWu, Warszawa.
Czwarta Dyrektywa Rady z dnia 25 lipca 1978 r. wydana na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu, w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek (78/660/EWG). Dz.U. L 222 z 14.8.1978.
Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG. Dziennik Urzędowy UE (PL) L 157 z 09.06.2006.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/6/UE z dnia 14 marca 2012 r. dotycząca zmiany dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek w odniesieniu do mikropodmiotów (Dz. Urz. L 81/3 z 21.3.2012).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. L 182/19 z 29.6.2013).
Emerling I., Pfaf J., Wójcik-Jurkiewicz M. (2001), Prowadzenie ksiąg podatkowych i rachunkowych w małych i średnich podmiotach gospodarczych, AE w Katowicach, Katowice.
Fedak Z. (1998), Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, Warszawa.
Fitzpatrick M., Frank F. (2009), IFRS for SMEs: The Next Standard for U.S. Private Companies? "Journal of Accountancy", New York: Dec 2009. Vol. 208, Iss. 6.
Gabrusewicz W. (red.) (2010), Audyt sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa.
Gabrusewicz W., Cieślak M., Kuśnierek K. (2001), Sprawozdawczość finansowa jednostek gospodarczych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa.
Gabrusewicz W., Remlein M. (2011), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa jednostkowe i skonsolidowane, Wydanie II zmienione, PWE, Warszawa.
Gierusz J. (2005), Koszty i przychody w świetle nadrzędnych zasad rachunkowości, Pojęcia, klasyfikacja, zakres ujawnień, ODDK, Gdańsk.
Gmytrasiewicz M. (2007), Teoria rachunkowości a Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP Zarząd Główny, Warszawa.
Gos W. (2005), Sprawozdawczość i rewizja finansowa, Instytut Audytu i Doradztwa, Warszawa.
Howard L.H. (1997), Auditing, Prentice-Hall, London.
http://eifrs.iasb.org/eifrs/sme/en/IFRSforSMEs2009.pdf
http://europa.eu/legislation_summaries/enterprise/ business_ environment/n 26026_ pl.htm
http://media.ifrs.org/2013/SMEs/SMEUpdateDec13.html#1
http://www.ifrs.org/IFRS-for-SMEs/Documents/ IFRS%20for%20SMEs%20Modules/ Module04 __version % 202013.pdf
http://www.ifrs.org/IFRS-for-SMEs/Pages/Guidancemicrosizedentities.aspx
http://www.parp.gov.pl/files/74/81/626/18670.pdf
Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P. (2006), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne, SKwP, Warszawa.
Kamela-Sowińska A. (2002), Polska rachunkowość w perspektywie globalizacji, Biuletyn Krajowej Rady Firm Audytorskich nr 8 z 2002 r., SKwP Zarząd Główny, Warszawa.
Kiziukiewicz T., Sawicki K. (2012), Rachunkowość małych przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.
Kodeks Etyki Zawodowych Księgowych IFAC, Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005, SKwP Zarząd Główny, Warszawa.
Kołaczyk Z. (1998), Sprawozdanie finansowe, Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa.
Krajowy Standard Rewizji Finansowej nr 1, Ogólne zasady badania sprawozdań finansowych, www.kibr.org.pl.
Krzywda D (1999), Rachunkowość finansowa, FRRwP, Warszawa.
Krzywda D. (2003), Istota i znaczenie współczesnej rewizji finansowej, [w:] Sprawozdawczość i rewizja finansowa w procesie podnoszenia kwalifikacji kadry menedżerskiej, (red.) B. Micherda, Akademia Ekonomiczna, Kraków.
Kutera M. (2004), Ewolucja celów rewizji finansowej, [w:] Polska Szkoła Rachunkowości, praca zbiorowa pod red. M. Gmytrasiewicz i A. Karmańskiej, SGH w Warszawie, Warszawa.
Kuzior A. (2011), Podstawowe założenia MSSF dla małych i średnich przedsiębiorstw, [w:] Rachunkowość w teorii i praktyce, red. nauk. T. Kiziukiewicz. Uniwersytet Szczeciński Zeszyty Naukowe Nr 625, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 32, Szczecin.
Kuzior A. (2012), Możliwości w zakresie wyceny aktywów i pasywów według MSSF dla MŚP, [w:] Wycena zasobów gospodarczych dla potrzeb sprawozdawczości finansowej, red. nauk. H. Buk, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Zeszyty Naukowe - Studia Ekonomiczne Nr 82, Katowice.
Kuzior A. (2013), Sprawozdanie finansowe MŚP w regulacjach międzynarodowych, [w:] Problemy współczesnej rachunkowości, red. nauk. T. Kiziukiewicz. Uniwersytet Szczeciński Zeszyty Naukowe Nr 765, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 61, Szczecin.
Luty Z. (2007), Dylematy zawodu księgowego, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP Zarząd Główny, Warszawa.
Luty Z. (2010), Kierunki zmian sprawozdawczości finansowej, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości nr 56, SKwP, Warszawa.
Messner Z., Pfaff J. (2013), Teoria i zasady rachunkowości, SKwP Zarząd Główny, Warszawa.
Micherda B. (2004), Współczesna rachunkowość w kreowaniu wiarygodnego obrazu działalności jednostki gospodarczej, Akademia Ekonomiczna, Kraków.
Micherda B. (2006), Problemy wiarygodności sprawozdania finansowego, Difin, Warszawa.
Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej (2005), SKwP, Warszawa.
Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej (2010), IFAC, SKwP, KIBR, Warszawa
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (2011), SKwP, Warszawa.
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i Średnich przedsiębiorstw (2011), SKwP, Warszawa.
Nowak W.A. (red) (2012), Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych
i Średnich Jednostek, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Olchowicz I., Tłaczała A. (2002), Sprawozdawczość finansowa, Difin, Warszawa.
Ożyński R. (2003), Badanie sprawozdań finansowych partii politycznych oraz komitetów wyborczych, [w:] Rewizja finansowa a zmiany w prawie gospodarczym, Materiały pokonferencyjne III Dorocznej Konferencji Audytingu Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, Warszawa.
Pacter P. (2009), IFRS For MOST Private Companies GOES LIVE. "Financial Executive". Morristown. Sep 2009. Vol. 25, Iss. 7.
Pacter P. (2009), Adopting IFRS for SMEs: Feedback From Around the Globe. "Financial Executive". Morristown: Oct 2009. Vol. 25, Iss. 8.
Pfaff J. (2007), Wpływ rewizji finansowej na wiarygodność sprawozdania finansowego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
Pfaff J. (2004), Misja biegłego rewidenta na tle przemian społeczno-gospodarczych w Polsce, [w:] Polska Szkoła Rachunkowości, praca zbiorowa pod red. M. Gmytrasiewicz i A. Karmańskiej, SGH w Warszawie, Warszawa.
Pfaff J. (2012), Księgi rachunkowe, [w:] Rachunkowość małych przedsiębiorstw, (red.) J. Pfaff. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Katowice 2012.
Pielaszek M. (2008), Pożądane kierunki zmian w rachunkowości małych i średnich przedsiębiorstw. Wyniki badań ankietowych SKwP w latach 2004-2006, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", nr 47 z 2008 r., SKwP Rada Naukowa, Warszawa.
Poniatowska L. (2005), Charakterystyka i czytanie bilansu, [w:] Sprawozdawczość i analiza finansowa, (red.) H. Buk, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
Poniatowska L. (2011), Metodologia ustalania przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej
w rachunku przepływów pieniężnych sporządzanym według krajowych i międzynarodowych standardów rachunkowości, [w:] Rachunkowość sztuka pomiaru i komunikowania, (red.) Pracownicy Katedry Rachunkowości SGH, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Poniatowska L. (2009), Metody i modele wyceny bilansowej aktywów i pasywów, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 53 (109), SKwP, Warszawa.
Poniatowska L (2013)., Pomiar i prezentacja wyniku finansowego w sprawozdaniu finansowym, [w:] Sprawozdawczość i rewizja finansowa. Problemy kwantyfikacji wartości, (red.) B. Micherda
i M. Andrzejewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Poniatowska L. (2013), Wpływ wyceny bilansowej na pomiar wyniku finansowego, [w:] Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Zeszyt Naukowy 130, SGH, Warszawa.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości z dnia 2 października 2013 r. (http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/171214/171217/171218/dokument80589.pdf)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego, Dz.U. z 2004 r. Nr 285, poz. 2852.
Rówińska M. (2011), Wartość godziwa w rachunkowości finansowej i osłonowej w zakresie instrumentów finansowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
Rówińska M. (2013), Cechy jakościowe sprawozdania finansowego jednostek gospodarczych, [w:] Rachunkowość w teorii i praktyce, red. nauk. T. Kiziukiewicz. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 757 „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenie" nr 58, Szczecin
Rówińska M., Modele wyceny bilansowej aktywów jednostki gospodarczej - zakres stosowania, skutki sprawozdawcze, [w:] Rachunkowość a controlling, (red.) E. Nowak, M. Nieplowicz. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego nr 251 we Wrocławiu, Wrocław 2012 .
Rówińska M., Zadora K. (2012), Rachunkowość w wartości godziwej a zasady rachunkowości, [w:] Za i przeciw wartości godziwej w rachunkowości. Teoretyczne aspekty wartości godziwej,
red. nauk. H. Buk, A. Kostur. Studia Ekonomiczne, 125 Zeszyty Naukowe Wydziałowe, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
Sawicki K. (2000), Problemy badania sprawozdań finansowych podmiotów gospodarczych, Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej nr 56, SKwP, Warszawa.
Sawicki K. (2003), Kontrola jakości audytingu a rachunkowość kreatywna, oszustwa i błędy, [w:] Rewizja finansowa a zmiany w prawie gospodarczym, Materiały pokonferencyjne III Dorocznej Konferencji Audytingu Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, Warszawa.
Sierpińska M., Jachna T. (2004), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa.
Siódma Dyrektywa Rady z dnia 13 czerwca 1983 r. wydana na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych (83/349/EWG).
Smejda M. (2006), Użyteczność decyzyjna informacji zawartych w sprawozdawczości finansowej, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości nr 32, SKwP, Warszawa
Stanowisko Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w sprawie jakości sprawozdań finansowych, „Rachunkowość - Audytor" nr 1 z 2001.
Stanowisko Rady (UE) NR 12/2011 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek w odniesieniu do mikropodmiotów (2011/C 337 E/01), Dz.U. UE C z dnia 18 listopada 2011 r.
Starzee B. (2009), International standards target Generally Accepted Accounting Principles, "Long Island Business News". Ronkonkoma: Dec 8, 2009 ,
Śnieżek E. (2002), Rachunek przepływów pieniężnych w ujęciu krajowy i międzynarodowym, [w:] Międzynarodowe regulacje rachunkowości. Wpływ na rozwiązania krajowe, (red.), A. Jaruga, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002.
Śnieżek E., Wiatr M. (2010), Wybrane aspekty odwzorowania zasad „true and fair view" w bilansie XXI wieku, [w:] red. B. Micherda, Perspektywy rozwoju rachunkowości, analizy i rewizji finansowej w teorii i praktyce, tom II. Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego nr 14, Kraków.
Świderska G.K. (red.) (2003), Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, Difin, Warszawa.
Turyna J. (2003), Standardy rachunkowości, MSR-US GAAP-Polskie ustawodawstwo, Difin, Warszawa.
Turyna J., Sprawozdawczość finansowa, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.
Uchwała nr 1608/38/2010 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 16 lutego 2010 r. w sprawie krajowych standardów rewizji finansowej, Biuletyn KIBR nr 69, Warszawa.
Ustawa (1994) Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. z 2013 r. poz. 330
z późniejszymi zmianami.
Ustawa (2004) Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. z 2013 r.
poz. 672 z późniejszymi zmianami.
Ustawa (2000) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. nr 94 z 2000 r.
poz. 1037 z późniejszymi zmianami.
Ustawa (2009) Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym, Dz.U. 2009, nr 77, poz. 649 z późniejszymi zmianami.
www.iasb.org/NR/rdonlyres/DBC2B401-4053-4F27-A84C32A30A0B1863/0/Module08_version 2010_1_Notes.

Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.
Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy.
Więcej na ten temat w dalszej części opracowania.
W dalszym tekście dyrektywa ta jest określana mianem „dyrektywa 2012".
Dla określenia dyrektywy z 2013 r. stosowana jest dalej nazwa „dyrektywa 2013".
Odrębnie należy ujawnić sumy należnych wkładów na poczet kapitału subskrybowanego. Wskazana pod lit. A pozycja aktywów może być prezentowana w pasywach bilansu, jeżeli kraje członkowskie przyjmą inną strukturę bilansu.
Dopuszcza się, by koszty organizacji były wykazywane w ramach wartości niematerialnych i prawnych.
Podobnie, jak na to wskazywały zapisy dyrektywy 2012 r., ta pozycja może nie występować w aktywach, o ile przepisy prawa krajowego przewidują wykazanie zadeklarowanego kapitału po stronie pasywów.
Odnośnie tej pozycji także podtrzymano zapis dyrektywy 2012 r. wskazując, że pozycja ta wystąpi w bilansie, jeżeli przepisy krajowe zezwalają na jej odrębne wykazanie w aktywach; bywa, że koszty założenia przedsiębiorstwa są wykazywane jako pierwsza pozycja aktywów trwałych (w ramach wartości niematerialnych i prawnych).
Kwoty należności wymaganych w okresie dłuższym niż 12 miesięcy powinny być wykazane oddzielnie.
Kwoty wymagane w ciągu 12 miesięcy oraz w okresie dłuższym niż 12 miesięcy powinny być wykazane oddzielnie.
Ustawa o rachunkowości w wzorach niektórych elementów sprawozdania finansowego przewiduje pięć poziomów szczegółowości oznaczonych odpowiednio dużymi literami, cyframi rzymskimi, cyframi arabskimi, małymi literami i myślnikami.
Tekst dotyczący proponowanych zmian w zapisach ustawy o rachunkowości opracowano na podstawie regulacji wynikających z projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości z dnia 2 października 2013 r. [http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/171214/171217/171218/dokument80589.pdf]
Zwolnienie z obowiązku stosowania zasady ostrożnej wyceny obowiązuje przywołane jednostki od 1995 r.
Z trzech podanych limitów, co najmniej dwa nie powinny być przekroczone.
Przepisy Dyrektywy Rady Unii Europejskiej z dnia 8 listopada 2011 r. (2011/85/UE) w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich, nakazują rządom krajów członkowskich oraz podsektorom sektora instytucji rządowych i samorządowych do spójnego i kompleksowego prowadzenia rachunkowości. Zapewni to gromadzenie jednolitych i porównywalnych danych wykorzystywanych do ustalania procedury nadmiernego deficytu oraz notyfikacji fiskalnej.
Zwolnienie z obowiązku stosowania zasady ostrożnej wyceny obowiązuje przywołane jednostki od 1995 r.
Zasady wyceny aktywów i zobowiązań wynikające z MSSF dla MSP będą przedstawione w dalszej części opracowania.
Nazwy elementów tworzących sprawozdanie finansowe podano za polską wersją Standardu dla MSP.
Najlepszym źródłem informacji o wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia jest wiążąca umowa sprzedaży zawarta na warunkach rynkowych, pomiędzy niepowiązanymi stronami. W przypadku braku takiej umowy możliwe jest odniesienie do aktywnego rynku i cen, które na nim występują
Wartością użytkową jest wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez składnik aktywów. Wymaga to ustalenia wpływów jak i wydatków, których oczekuje się w związku z dalszym funkcjonowaniem wycenianego składnika oraz odpowiedniej stopy dyskontowej. Stopa dyskontowa jest stopą przed opodatkowaniem i odzwierciedla bieżącą rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie i ryzyka wiążącego się z danym składnikiem aktywów, o które szacunki przyszłych przepływów pieniężnych nie zostały jeszcze skorygowane.
Brak szczególnych rozwiązań w zakresie wyceny aktywów trwałych przeznaczonych do zbycia w MSSF dla MSP może wynikać z faktu, że takie aktywa nie są przedmiotem odrębnej prezentacji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
Jeżeli jest niewykonalne w praktyce ustalenie wartości odzyskiwanej odrębnie dla poszczególnych składników zapasów, można je pogrupować w klasy na podstawie ich przeznaczenia, celu zużycia, miejsca wytworzenia i sprzedaży i dokonać odpisów zbiorczych.
Na każdy kolejny dzień bilansowy jednostka dokonuje ponownego szacunku wartości odzyskiwanej zapasów uprzednio objętych odpisem aktualizującym a będących w dalszym ciągu w jej posiadaniu. Jeżeli ustały czynniki powodujące utratę wartości zapasów i jeśli istnieją wystarczające dowody na to, że wartość odzyskiwana wzrosła w stosunku do ustaleń z poprzedniej wyceny, jednostka odwraca figurujący w księgach rachunkowych odpis, ujmując go jako przychód.
To rozwiązanie nie wynika bezpośrednio z zapisów MSSF dla MSP , jest zapożyczone z MSR 40.
MSSF dla MSP posługuje się w tym przypadku pojęciem „model kosztu (historycznego)". Należy zaznaczyć, że nie jest to tradycyjnie rozumiany model kosztu historycznego, bo wartość, którą przypisuje się inwestycji na moment zastosowania tego modelu może być wyższa od jej ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Nazwa modelu, zastosowana w tym kontekście wynika raczej z procedur, które w przyszłości będą stosowane do wyceny nieruchomości.
Wyjątkiem są inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współzależnych. Dla tych aktywów jednostka, która prezentuje je w sprawozdaniu jednostkowym wybiera pomiędzy wyceną w cenie nabycia pomniejszonej o odpis z tytułu utraty wartości a prezentacją według wartości godziwej ze zmianami prezentowanymi w wyniku finansowym (sekcja 9 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdanie finansowe", par.26).
Definiując wartość podatkową aktywów MSSF dla MSP wykorzystuje stwierdzenie o uzyskaniu korzyści (opodatkowanych) ze sprzedaży danego składnika aktywów. Jest to stwierdzenie węższe niż to, zawarte w MSR 12. Przedstawiając ogólną procedurę ustalania podatku dochodowego za dany okres sprawozdawczy, dla aktywów i zobowiązań, które mogą charakteryzować się różną wartością bilansową i podatkową w Standardzie użyto sformułowania „wpływające na podstawę opodatkowania (w przyszłości)". Na tym tle można uznać, że definicję wartości podatkowej aktywów należy rozumieć szerzej tak, jak została zdefiniowana w MSR 12.
Taki wymóg istniał w Polsce w latach 1995 - 2000 na mocy przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz. U. 121 z 1994 r., poz. 591 i obowiązywał do 2000 r. Został zniesiony nowelizacją ustawy o rachunkowości z dnia 9 listopada 2000 r.
Według sprawozdania KNA za 2012 rok badaniu podlegało 28 259 jednostek, w tym obowiązkowemu 23 628, a fakultatywnemu 4 631.