Prawo medyczne w pytaniach i odpowiedziach

Wstęp 11
Akty prawne 13

Rozdział 1
Prawo medyczne w praktyce 17
1. Czy lekarz powinien udzielić informacji o stanie zdrowia pacjenta jego bratu? 17
2. Czy lekarz na żądanie pacjenta ma obowiązek zwołać konsylium? 18
3. Czy lekarz może ograniczyć informacje przekazywane pacjentowi z niekorzystnym rokowaniem? 18
4. W jaki sposób należy przekazać hospitalizowanemu pacjentowi informację o przysługujących mu prawach? 19
5. Czy pacjent / przedstawiciel ustawowy może zgłosić działanie niepożądane stosowanego leku? 20
6. Czy osoba bliska pacjenta ma prawo przebywać w gabinecie lekarskim podczas udzielania pacjentowi świadczeń zdrowotnych? 21
7. Czy podczas badania w gabinecie lekarskim mogą przebywać osoby niezwiązane z udzielaniem tego świadczenia? 22
8. Czy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych ma prawo pobierać dodatkowe opłaty za poświadczenie za zgodność z oryginałem? 23
9. Czy szpital może żądać opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej przed jej udostępnieniem? 24
10. Czy wniosek o udostępnienie dokumentacji medycznej musi zostać złożony w formie pisemnej? 24
11. Czy wnioskując o udostępnienie dokumentacji, należy wskazać cel, w jakim owy wniosek został złożony? 25
12. Czy upoważnienie do dostępu do dokumentacji medycznej musi zostać złożone przez pacjenta w formie pisemnej? 26
13. W jaki sposób należy przechowywać dokumentację medyczną? 27
14. Czy „zawieruszenie się" dokumentacji medycznej stanowi naruszenie praw pacjenta? 28
15. Jakie informacje powinien otrzymać uczestnik eksperymentu medycznego przed wyrażeniem zgody na udział w eksperymencie? 29
16. Czy uczestnik eksperymentu medycznego, może zrezygnować z dalszego udziału w eksperymencie w dowolnym momencie? 30
17. Czy osobiste podpisanie formularza świadomej zgody jest niezbędne, aby przystąpić do udziału w eksperymencie medycznym? 30
18. Czy pacjent małoletni powinien wyrazić zgodę na udział w eksperymencie? 31
19. Czy małoletni może brać udział w eksperymentach medycznych innych niż lecznicze? 31
20. W jakich przypadkach do eksperymentu medycznego mogą być werbowani pacjenci małoletni? 32
21. Czy pacjent pełnoletni, niezdolny do wyrażenia świadomej zgody może brać udział w eksperymencie leczniczym? 32
22. Jak postąpić w sytuacji, gdy rodzice małoletniego nie wyrażają zgody na objęcie go leczeniem eksperymentalnym? 33
23. Czy można wykorzystać wyniki uczestników eksperymentu medycznego do celów naukowych? 34
24. Czy lekarz może odmówić udzielenia pomocy lekarskiej? 34
25. Czy lekarz może ograniczyć zakres informacji przekazywany pacjentowi z niekorzystnym rokowaniem? 35
26. Czy na żądanie pacjenta lekarz może ograniczyć przekazywane mu informacje 35
27. Kto wyraża zgodę na zabieg operacyjny małoletniego, gdy nie ma możliwości skontaktowania się z jego przedstawicielem ustawowym? 36
28. Czy lekarz bez zgody współmałżonka nieprzytomnego pacjenta ma prawo przeprowadzić zabieg operacyjny? 37
29. Czy sprzeciw niepełnoletniego pacjenta jest wiążący prawnie? 38
30. Jaka jest właściwość miejscowa sądu w przypadku zgody na zabieg operacyjny? 38
31. Czy lekarz może przeprowadzić badanie pomimo nieobecności przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego? 39
32. Czy pacjent, który ukończył 16 lat powinien wyrazić pisemną zgodę na zabieg operacyjny? 39
33. Czy sprzeciw przedstawiciela ustawowego wobec procedur diagnostycznych jest prawnie wiążący? 40
34. W jakich okolicznościach poszerzenie pola operacyjnego jest zgodne z prawem? 41
35. Czy lekarza może przekazać informację o zakażeniu HIV partnerce pacjenta wbrew jego woli? 42
36. Czy pacjent może przekazać prawo do wyrażania zgody/sprzeciwu na leczenie innej osobie? 43
37. Czy rodzic będący przedstawicielem ustawowym może scedować prawo do decydowania o leczeniu swojego dziecka na inną osobę? 44
38. Czy pracownicy szpitala mogą udzielać informacji o pobycie pacjentów oraz ich stanie zdrowia przez telefon? 45
39. Czy informacje dotyczące przebiegu hospitalizacji można przekazywać drogą telefoniczną? 46
40. Czy pacjent może złożyć oświadczenie o upoważnieniu do uzyskiwania informacji o jego stanie zdrowia i dostępu do dokumentacji medycznej za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta? 47
41. W jaki sposób należy pacjenta poinformować o wynikach badań? 48
42. Czy pacjent niewładający językiem polskim może wyrazić świadomą zgodę na zabieg? 49
43. Czy dane pacjenta niebędącego obywatelem Polski powinny zostać udostępnione jego ambasadzie? 50
44. Czy matka może wyrazić skuteczny sprzeciw wobec przekazywania informacji o stanie zdrowia dziecka jego ojcu? 51
45. Czy i w jaki sposób pacjent może złożyć skuteczne oświadczenie woli? 52
46. Jak powinien zachować się lekarz udzielający świadczenia małoletniej pacjentce, podejrzewając, że padła ona ofiarą gwałtu? 53
47. Czy podczas badania ginekologicznego małoletniej pacjentki lekarz może poprosić jej matkę o opuszczenie gabinetu? 54
48. Jak powinien zachować się lekarz w przypadku podejrzenia, że pacjentka padła ofiarą przemocy? 55
49. Czy można udzielić informacji i udostępnić dokumentację medyczną członkom rodziny, jeżeli pacjent za życia się temu sprzeciwił? 56
50. Komu należy udzielić informacji po śmierci pacjenta? 57
51. Czy istnieje możliwość udostępnienia dokumentacji medycznej członkowi rodziny pacjenta, jeżeli pacjent nikogo nie upoważnił za życia? 58
52. Czy „zagubienie" dokumentacji medycznej stanowi naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, jeśli pacjent zmarł? 59
53. Czy w przypadku obraźliwego zachowania pacjenta w stosunku do lekarza i niestosowania się do zaleceń można odmówić pacjentowi dalszej współpracy? 59
54. Czy możliwe jest zatrzymanie pacjenta w szpitalu wbrew jego woli? 61
55. Czy na żądanie przedstawiciela ustawowego małoletni pacjent powinien zostać wypisany z placówki, pomimo związanych z tym zagrożeń dla jego zdrowia? 62
56. Czy pacjent ma prawo odmówić okazania dokumentu weryfikującego tożsamość podczas procesu rejestracji? 63
57. Czy w regulaminie podmiotu leczniczego można ograniczyć dostęp do świadczeń pacjentom, który nie stawiają się na wizyty i nie uprzedzają o rezygnacji z wizyty? 64
58. Czy podczas korzystania z prawa wglądu do dokumentacji medycznej pacjent ma prawo robić zdjęcia swojej dokumentacji? 65
59. Czy pacjent ma prawo żądać wydania oryginału dokumentacji medycznej? 66
60. Czy matka może nie wyrazić zgody na zaopatrzenie jej dziecka w opaskę identyfikacyjną? 68
61. Czy lekarz może pacjentowi przekazać informacje o jego stanie zdrowia w obecności innych pacjentów? 69
62. Czy lekarz może zwracać się do pacjentów na sali chorych, używając ich imion i nazwisk? 70
63. Czy podpisywanie kroplówki imieniem i nazwiskiem pacjenta narusza obowiązujące przepisy? 72
64. Czy przepisy RODO regulują kwestie identyfikacji pracowników? 73
65. Czy dyrektor wojewódzkiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia może odmówić ujawnienia nazwisk lekarzy realizujących refundowane przez NFZ świadczenia zdrowotne? 74
66. Czy pracownik przychodni może podać farmaceucie dane osobowe pacjenta oraz jego numer telefonu i adres zamieszkania? 75
67. Czy można wywoływać pacjentów do gabinetu lekarskiego po imieniu i nazwisku? 76
68. W jakich okolicznościach dopuszczalne jest stosowanie monitoringu na oddziałach szpitalnych? 77
69. Czy należy poinformować przełożonego o możliwym zaistnieniu naruszenia ochrony danych osobowych? 78
70. Czy dopuszczalne jest sporządzenie zlecenia lekarskiego w formie pisemnej innej niż na karcie zleceń? 79
71. W jaki sposób należy dokumentować ustne zlecenia lekarskie? 80
72. Kiedy pielęgniarka może odmówić realizacji zlecenia lekarskiego? 80
73. Czy informację o hospitalizacji i dokumentację medyczną można przekazać funkcjonariuszom policji? 81
74. Czy funkcjonariuszom policji można udzielić informacji o pacjencie? 82
75. Czy jako lekarz mogę udzielić prokuratorowi odpowiedzi na pytania związane ze zdrowiem pacjenta? 83
76. Jak powinna się zachować pielęgniarka, jeśli ze względu na stan pacjenta nie jest w stanie bezpiecznie zrealizować świadczenia? 84
77. Czy w przypadku agresywnego zachowania pacjenta pielęgniarka może odmówić udzielenia świadczenia? 85
78. Czy zastosowanie pasów do unieruchomienia pacjenta stanowi przymus bezpośredni i czy można go stosować również względem pacjentów niepsychiatrycznych? 86
79. Czy pacjent ma prawo nagrywać przebieg wizyty lekarskiej i czy może takie nagranie wykorzystać w sądzie? 87
80. Czy nagrywanie pracy pielęgniarki przez osoby bliskie pacjenta podczas udzielania przez nią świadczeń zdrowotnych może stanowić naruszenie jej dóbr osobistych? 88

Rozdział 2
Prawo medyczne w testach 89
Pytania testowe (test jednokrotnego wyboru) 89
Odpowiedzi 193

Przypisy 213

Recenzenci: Dr hab. n. med. mgr prawa Tomasz Jurek, prof. nadzw. Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Prof. dr hab. Bogusław Sygit, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy