Niestandardowy podręcznik do rachunkowości. Rachunkowość pół żartem i na serio (wyd. IV)

Zamiast wstępu 7

1. Rachunkowość: co, gdzie i kiedy? 11
1.1. Czym jest rachunkowość? Komu jest potrzebna? 11
1.2. Ile lat ma rachunkowość? 17
1.2.1. Początki ewidencji - Starożytny Wschód 18
1.2.2. Starożytna Grecja 24
1.2.3. Starożytny Rzym 29
1.2.4. Kilka słów o średniowieczu 38

2. Księgowość podwójna: wynalazek geniusza czy wynik pomyłki? 43
2.1. Czym jest księgowość podwójna? 43
2.2. Dlaczego powstała księgowość podwójna? 46
2.3. Zapis podwójny i konta 49
2.4. Bilans i konto „Kapitał" 54
2.5. Pierwszy „podręcznik" księgowości podwójnej 69
2.6. Księgowość podwójna staje się rachunkowością 73
2.7. Księgowość potrójna, poczwórna... 82

3. Wybory w rachunkowości 85
3.1. Wybór zawodu: o nudzie i odpowiedzialności w księgowości 85
3.1.1. Cyfry i „papiery" w księgowości 86
3.1.2. Księgowość i płeć lub „Pacioli był kobietą" 87
3.1.3. Księgowy: niezbędne cechy charakteru i trudy zawodu 90
3.1.4. Księgowi i gwiazdy 95
3.2. Wybory w ewidencji 97
3.2.1. Rzeczowy majątek trwały i wybór amortyzacji 98
3.2.2. Aktywa pieniężne i wybór sposobów rozliczania 104
3.2.3. Rozrachunki i wybór form zatrudnienia 106
3.2.4. Rzeczowy majątek obrotowy i wybór wyceny zużycia 110
3.2.5. Koszty i wybór układu ewidencyjnego 113

4. Krótkie refleksje na temat analizy sprawozdań finansowych i rachunkowości zarządczej 117
4.1. Sprawozdawczość finansowa: jaka i dla kogo? 117
4.1.1. Elementy sprawozdania finansowego 118
4.1.2. Analiza wskaźnikowa 119
4.2. Rachunkowość zarządcza: coś nowego i coś starego 123
4.2.1. Rachunek kosztów 123
4.2.2. Nowoczesne rachunki kosztów 127

Załączniki
Załącznik 1. Etapy powstania i rozwoju rachunkowości 131
Załącznik 2. Zasady rachunkowości 135
Załącznik 3. Inwentaryzacja 136
Załącznik 4. Księgowość nazywana podwójną 138
Załącznik 5. Charakterystyka dokumentu (dowodu) księgowego 139
Załącznik 6. Bilans 140
Załącznik 7. Podstawowe typy operacji wynikowych 141
Załącznik 8. Plan kont (pozycje wybrane) 142
Załącznik 9. Rodzaje składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne 143
Załącznik 10. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych 144
Załącznik 11. Rachunek zysków i strat 145
Załącznik 12. Analiza wskaźnikowa - wskaźniki podstawowe 147
Załącznik 13. Rachunek przepływów pieniężnych 148
Załącznik 14. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym 151

Bibliografia 153

Cerboni G., La ragioneria scientific, Roma 1886.
Dobija D., Pomiar i sprawozdawczoœæ kapita³u intelektualnego przedsiêbiorstwa, Wyd. WSPiZ, Warszawa 2003.
Езерский Ф.В., Обманы, убытки и ошибки, скрывающиеся в верных балансах двойной - итальянской системы счетоводства и открываемые признаки верности русской тройной системы, Спб 1876.
Garnier S.P., Evolution of Cost Accounting to 1925,Uniwersity of Alabama Press, 1954.
Hendriksen E.A., M.F. van Breda, Teoria rachunkowoœci, PWN, Warszawa 2002.
Jaruga A.A., Kabalski P., Szychta A., Rachunkowoœæ zarz¹dcza, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.
Johnson H.T., Kaplan R.S., Relevance Lost. The Rise and Fall of Management Accounting, Harvard Business School Press, Boston, Massachusetts 1987.
Kowalczyk J., Jak prawid³owo przeprowadziæ analizê wskaznikow¹ firmy, [w:] Analiza i kontrola finansowa w praktyce, wyd. 14, Wiedza i praktyka, Warszwa 2009.
Lee G.A., The Oldest European Account Book: A Florentine Bank Ledger of 1211, [w:] Accounting History. Some British Contributions, red. R.H. Parker and B.S. Yamey, Oxford University Press, New York 2001.
Littleton A.C., Accounting Evolution to 1900, Russell & Russell, New York 1966.
£azarowicz E., Historia powstania ksiêgowoœci podwójnej i rachunku kosztów, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.
Misiñska D., Podstawy rachunkowoœci, PWN, Warszawa, 1995.
Nishikawa K., The Early History of Double-entry Bookkeeping in Japan, [w:] Studies in the History of Accounting, red. A.C. Littleton and B.S.Yamey, Sweet&Maxwell, London 1956.
Nowak W.A., Teoria sprawozdawczoœci finansowej, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Warszawa 2010.
Olchowicz I., Podstawy rachunkowoœci, wyk³ad, t. I, wyd. 7, Difin, Warszawa 2009.
Pacioli L., Tractatus XI de Computis et Scripturis. Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita, Traktat o rachunkowoœci wydany z okazji Jubileusza 100-letia organizacji ksiêgowych na ziemiach polskich 1907-2007, SKwP, Warszawa 2007.
Peche T., Metody bilansowe w rachunkowoœci a systemy informacyjne w gospodarce narodowej, PWN, Warszawa 1991.
Rachunkowoœæ zarzadcza przedsiêbiorstw. Rachunek kosztów, red. D. So³tys, Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wroc³awiu, Wroc³aw 2003.
Roover de R., The Development of Accounting Prior to Luka Pacioli According to the Account-books of Medieval Merchants, [w:] Studies in the History of Accounting, red. A.C. Littleton and B.S.Yamey, Sweet&Maxwell, London 1956.
Рувер Рю де., Как возникла двойная бухгалтерия. Пер. с англ., А.Ф.Мухина. Госфиниздат, Москва 1958.
Scheffs M., Z historii ksiêgowoœci (Luca Pacioli), Wydawnictwa Zwi¹zku Ksiêgowych w Polsce, Poznañ 1939.
Skrzywan S., Teoretyczne podstawy rachunkowoœci, PWN, Warszawa 1971.
Соколов Я.В., Бухгалтерский учет - веселая наука. Сборник статей, ООО «1С-Паблишинг», Москва 2011.
Соколов Я.В., История развития бухгалтерского учета, Финансы и статистика, Москва 1985.
Соколов Я.В., Очерки по истории бухгалтерского учета, Финансы и статистика, Москва 1991.
Соколов Я.В., Соколов В.Я., История бухгалтерского учета, Финансы и статистика, Москва 2004.
Соколов Я.В., Стуков С.А., Бухгалтер - профессия молодых, Финансы и cтатистика, Москва 1987.
Sombart W., Der Moderne Kapitalismus, wyd. 6, t. II, Dunker und Humblot, Munchen 1924.
Ste Croix de G.E.M., Greek and Roman Accounting, [w:] Studies in the History of Accounting, red. A.C. Littleton and B.S. Yamey, Sweet&Maxwell, London 1956.
Teoretyczne podstawy rachunkowoœci, praca zbiorowa pod red. T. Pechego, PWN, Warszawa 1988.
Wojciechowski E., Zarys rozwoju rachunkowoœci w dawnej Polsce, PWN, Warszawa 1964.

Artykuły naukowe
Brzezin W., Wa¿niejsze wydarzenia w historii rachunkowoœci jako bilans otwarcia nastêpnego tysi¹clecia, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 46, SKwP, Warszawa 1998.
Guo Dayang, The Historical Contributions of Chinese Accounting, "The Accounting Historians Notebook", 1989, Vol. 12, No. 2.
Kawa M., Autodynamizm rachunkowoœci, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 28, SKwP, Warszawa 1994.
Lee G.A., The Development of Italian Bookkeeping 1211-1300, "Abacus" 1973, Vol. 9, No. 2.
Lee G.A., The Florentine Bank Ledger Fragment of 1211: Some New Insights, "Journal of Accounting Research" 1973, Vol. 11, No. 1.
Paryziñski Z., Prekursorzy zawodu ksiêgowego, „Rachunkowoœæ", 1970, nr 1.
Рогозина С.Н., Возникновение двойной бухглатерии, „Бухгалтерский учет", 1991, Nr 6.
Rogozina S., Powstanie i rozwój ksiêgowoœci podwójnej, „Zeszyty Naukowe WSB we Wroc³awiu", Nr 32/2012, Wydawnictwo WSB, Poznañ 2012.
Akty prawne
Ustawa o rachunkowoœci z dnia 29 wrzeœnia 1994 r., Dz.U. z 2009 nr 152, poz. 1224 ze zm.
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z póŸn. zm.
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z póŸn. zm.
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.

Materiały elektroniczne i internetowe
Chiapello E., Accounting And The Birth Of The Notion Of Capitalism, http://www.hec.fr/var/fre/storage/original/application/09aadff94e30ff866f1723aa222461fe.pdf [02.10.2011].
Herbert I., Murphy W., Wilson R., Dok¹d zmierza rachunkowoœæ, http://www.cfo.cxo.pl/artykuly/47006/Dokad.zmierza.rachunkowosc.html [02.11.2011].
Смирновa И.A., Oсновные вехи развития бухгалтерского учета, Элитариум: Центр дистанционного образования, 2004 (www.elitarium.ru) [02.11.2011].
http://www.ifac.org/about-ifac/membership [09.02.2012]
http://www.slice.ca/show [02.10.2011]