Zarys teorii wielostronnych kont księgowych

Wstęp 9

Rozdział 1
Historia rachunkowości i jej podstawy teoretyczne jako nauki 13
1.1. Definiowanie rachunkowości w świetle literatury i regulacji prawnych 13
1.2. Historyczne dowody rachunkowości na świecie 20
1.3. Przegląd zapisów stosowanych na potrzeby rachunkowości 27
1.4. Naukowy i pragmatyczny charakter rachunkowości 33

Rozdział 2
Zarys teorii zdarzeń gospodarczych 41
2.1. Zdarzenia pojedyncze pewne 41
2.2. Zdarzenie pojedyncze niepewne 51
2.3. Zdarzenie 57
2.4. Definicja i typologia zdarzeń 63

Rozdział 3
Zjawiska pożądane i dysfunkcyjne funkcjonowania kont księgowych w świetle realizacji funkcji i zasad rachunkowości 75
3.1. Hipotetyczna sprzeczność pomiędzy definicją systemu rachunkowości i konta księgowego 75
3.2. Realizacja funkcji rachunkowości przy wykorzystaniu kont dwustronnych 80
3.3. Skuteczność przestrzegania zasad rachunkowości w ramach ewidencji na kontach dwustronnych 85
3.4. Współczesne możliwości konta księgowego do generowania informacji o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości 88

Rozdział 4
Uwzględnienie czynnika czasu na kontach księgowych 95
4.1. Czas w rachunkowości 95
4.2. Dotychczasowe metody ewidencjonowania informacji planowanych skutków zdarzeń gospodarczych 105
4.3. Kontrola poprawności zapisów na kontach dwustronnych i innych urządzeniach księgowych 111
4.4. Potrzeba ewidencjonowania informacji w trybie ex ante 117
4.5. Możliwości rejestracji na kontach księgowych informacji o przeszłości i przyszłości, jako fundament scalania podsystemów rachunkowości finansowej oraz zarządczej 122

Rozdział 5
Metodyczne założenia konta wielostronnego 129
5.1. System rachunkowości jako docelowe środowisko funkcjonowania konta wielostronnego 129
5.2. Funkcjonowanie konta dwustronnego z częścią umożliwiającą ewidencję planowanych zdarzeń 136
5.3. Zdolność konta wielostronnego do generowania wiarygodnych informacji 143
5.4. Odchylenia czasowe między planowanymi a faktycznymi zdarzeniami jako kontrola realizacji celów 150
5.5. Prezentacja wybranych operacji księgowych z zastosowaniem konta wielostronnego 159

Rozdział 6
Wartość poznawcza konta wielostronnego w świetle teorii rachunkowości 167
6.1. Założenia i metodyka badań nad modelem konta wielostronnego 167
6.2. Ocena zgodności modelu konta wielostronnego z regulacjami prawnymi 174
6.3. Ocena funkcjonowania konta wielostronnego z dotychczasowymi zasadami rachunkowości 180
6.4. Testy porównawcze księgowań typowych operacji gospodarczych na kontach dwustronnych i wielostronnych 186

Zakończenie 193
Bibliografia 195
Spis rysunków 203
Spis tabel 205

Recenzent: prof. dr hab. Edward Nowak

Association American Accounting (1977), Statement on Accounting Theory and Theory Acceptance, Sarasota: American Accounting Association, StatementCommittee on Concepts and Standards for External Financial Reports.
Baborski A., Duda M., Forlicz S. (1977), Elementy cybernetyki ekonomicznej, Warszawa: PWE.
Babuśka E.W. (2013), Teoria rachunkowości i jej miejsce w dyscyplinarnej strukturze nauk o kierowaniu organizacjami, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości tom 71 (127), Warszawa: SKwP.
Black H.A., Champion E.J., Brown R.G. (1961), Accounting in Business Decisions. Theory, Method and Use, Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Bloomfield R.J. (2008), Accounting as the Language of Business, Accounting Horizons, Vol. 22 No. 4, American Accounting Association.
Bryl B. (2016), Zasady ewidencji księgowej i wyceny środków trwałych, [w:] Rachunkowość finansowa. Od teorii do praktyki, wyd. I, P. Szczypa (red.), Warszawa: CeDeWu.
Brzezin W. (2000), Rachunkowość sensu stricto i sensu largo, Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej SKwP, tom 56.
Burzym E. (1980), Rachunkowość przedsiębiorstw i instytucji, Warszawa: PWE.
Burzym E. (2008), Rola i funkcje rachunkowości w roku 2000, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości tom 45 (101), Warszawa: SKwP.
Bytniewski A. (2015), Architektura zintegrowanego systemu zarządzania, A. Bytniewski (red.), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu,
Cameron R., Neal L. (1999), Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, Warszawa: Książka i Wiedza.
Cawas P. (1959), Definitions and measurement in physics, [w:] C.W. Churchman i P. Ratoosh, Measurement: Definitions and theories, New York: Wiley.
Cempel Cz. (2008), Teoria i inżynieria systemów - zasady i zastosowania myślenia systemowego dla studentów wydziałów politechnicznych, Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB.
Chachuła D. (2009), Controlling. Koncepcje, narzędzia, modele, Warszawa: Difin.
Czaja-Cieszyńska H. (2016), Zasady ewidencji księgowej wyniku finansowego, [w:] Rachunkowość finansowa. Od teorii do praktyki, wyd. I., P. Szczypa (red.), Warszawa: CeDeWu.
Czapla T., Walińska E. (2021), Rachunkowość z perspektywy nauk o zarządzaniu i jakości - głos w dyskusji [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom. 45, Nr 3, Warszawa: SKwP.
Czermiński A., Czermiński J., Łatowska A., Teoria i praktyka podejmowania decyzji kierowniczych. Przewodnik metodyczny, TNOiK, Toruń 2001.
Czubakowska K. (2000), Kontrola zarządcza, [w:] T. Kiziukiewicz (red.), Rachunkowość zarządcza, Wrocław: Ekspert.
de Roover R. (1956). The Development of Accounting Prior to Luca Pacioli According to The Account-books of Medieval Merchants, [w:] A.C. Litteton, & B.S. Yamey (Eds.), Studies in the History of Accounting. London: Sweet & Maxwell.
de Saussure F. (1991), Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa: PWN.
de Ste. Croix G.E. (1956). Greek and Roman Acounting. In B. S. Yamey, Studies in the of Accountimng. London: Sweet and Maxwell, Ltd.
Dobija D., Kucharczyk M. (2009), Rachunkowość zarządcza, Warszawa Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o.
Dobija M. (1996), Postępowe idee rachunkowowści w cywilizacji sumenryjskiej, [w:] (M. Wozniak, Ed.) Prace z zakresu rachunkowości, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 467, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Dobija M. (2002), Rachunkowość zarządcza i controlling, Warszawa: PWN.
Dobija M. (2014), Teoria rachunkowości. Podstawa nauk ekonomicznych, M. Dobija (red.), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Drucker P.F. (1976), Skuteczne zarządzanie, Warszawa: PWE.
Dziedziczak I. (1985), Informatyka w rachunkowości, Warszawa: PWE.
Ferris A.M., Świderska G.K. (1993), Rachunkowość An Accounting handbook, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Gawart M. (2015), Ewidencja gospodarcza w starożytności, [w:] K. Klimczak (Ed.), Historia rozwoju teoretycznej myśli rachunkowości, Warszawa: Difin SA.
Ginalska S. (1988), Algebraizacja podstaw teorii systemu kont, Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego, seria III nr 17, Warszawa: Polskie Towarzystwo Matematyczne, Warszawa.
Głodek Z. (1988), Modelowanie i metody symulacyjne w rachunkowości, Warszawa: PWE.
Gmytrasiewicz M., Peche T., Świderska G. (1980), Teoretyczne podstawy rachunkowości, Warszawa: PWN.
Gmytasiewicz M. (2005), Konto - teoria i praktyka, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości Tom 26 (82), Warszawa: SKwP.
Gmytrasiewicz M. (2007). Teoria rachunkowości a Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.
Gmytrasiewicz M. (2011), Rachunkowość. Podstawy założenia i zasady, wyd. 2, Warszawa: Difin.
Gmytrasiewicz M., Karmańska A. (2004), Rachunkowość finansowa, Warszawa: Difin.
Gos W. (2015), Nauka rachunkowości - głos w dyskusji, [w:] Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 388 Teoria rachunkowości, sprawozdawczość i analiza finansowa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe UE we Wrocławiu.
Helin A., Szymański K.G. (2001), Sprawozdawczość finansowa spółek kapitałowych, Warszawa Fundacja Rozwoju Rachunkowości.
Hendriksen E.A., van Breda M.F. (2002), Teoria rachunkowości, Warszawa: PWN.
Heller M. (1975), Matematyczny model czasoprzestrzeni, [w:] Roczniki filozoficzne, tom XXIII, zeszyt 3, Uniwersytet w Lublinie 1975.
Hołda A. (2012), Rachunkowość jako system informacyjny zarządzania - ujęcie retrospektywne i prospektywne, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiki i Informatyki w Krakowie nr 8, Kraków.
Ignatowski R. (2007), Dokąd zmierzamy, czyli wizja rozwoju rachunkowości jako nauki zawodu, [w:] Rachunkowość wczoraj, dziś i jutro, Warszawa: SKwP.
Ijiri Y. (1965), Management Goals and accounting for control, Amsterdam: North-Holland Publishing Company.
Jackson J.G. (1956), The history if methods of Duble-Entry Book-keeping in England, [w:] A.C. Littleton, B.S. Yamey, Studies in the History of Accounting, London: Sweet and Maxwell Ltd.
Jaruga A.A. (2010), Istota, rola i rozwój rachunkowości zarządczej, [w:] Jaruga A.A., Kabalski P., Szychta A. (red.), Rachunkowość zarządcza, Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Business.
Jarugowa A. (1991), Współczesne problemy rachunkowości, państwowe, A. Jarugowa (red.), Warszawa: PWN.
Jarugowa A., Skowroński J. (1986), Rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, Warszawa: PWE.
Jarugowa A. (2008), Niektóre wyznaczniki rozwoju rachunkowości, [w:] Wybrane prace z dorobku 60-lecia Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego 1948-2008, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jaworski J. (2009), System rachunkowości w zarządzaniu przedsiębiorstwem w świetle paradygmatu informacyjno-ekonomicznego, Zarządzanie w XXI wieku. koncepcje, trendy, problemy, WSB w Toruniu, Toruń.
Johnson O. (1970), Toward an «Events» Theory of Accounting, The Accounting Review, tom 45, nr 4.
Jźaniewicz W. (2017), Filozofia i teologia czasu. Czas w personalizmie uniwersalistycznym Czesława Stanisława Bartnika, Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
Kamela-Sowińska A. (red.) (2010), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlu i Rachunkowości.
Kamela-Sowińska A. (2014), Finansyzacja gospodarki wyzwaniem dla rachunkowości, [w:] D. Dziawgo, G. Borys (red.), Rachunkowość na rzecz zrównoważonego rozwoju, Prace Naukowe UE we Wrocławiu nr 478, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Knight F.H. (1921), Risk, Uncertainty and Profit, Boston: University of Boston Press.
Kochański K. (2016), Istota i zasady ewidencji kredytów bankowych, [w:] Rachunkowość finansowa. Od teorii do praktyki, wyd. I, P. Szczypa (red.), Warszawa: CeDeWu.
Kowalczyk M., Napiecek R. (2021), Technologia blackchain w rachunkowości, Warszawa: CeDeWu.
Kuklińska-Sadocha E. (2003), Controlling w banku, Warszawa: PWN.
Kumor I. (2015), Koncepcje rachunkowości w ujęciu retrospektywnym i prospektywnym, ich przegląd i klasyfikacja, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 855, Finanse, rynki Finansowe, Ubezpieczenia tom 2 nr 74.
Kuntze J. (1952), Podstawowe zasady rachunkowości, Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Szkolnictwa Zawodowego.
Kwiecień M. (2007), Rachunkowość - na niebezpiecznym zakręcie (prawda czy fałsz?), [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom 38 (94), Warszawa: SKwP.
Kwiecień M. (2011), Dylematy polityki rachunkowości, [w:] Rachunkowość Sztuka pomiaru i komunikowania, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa − Oficyna Wydawnicza.
Lee G.A. (1973), The Florentine Bank Leger Fragments of 1211: Some New Insights, Journal of Accounting Reserch, Vo. 11 No.1.
Lubiński H. (1922), Korespondencja handlowa. Podręcznik dla szkół i kursów handlowych oraz dla osób prowadzących korespondencję handlową lub pragnących się w niej doskonalić, Nakład i Własność autora, Tłoczono w Drukarni Państwowej w Łodzi, Łódź.
Łada M. (2009), Rachunkowość otwartych ksiąg - zarys koncepcji, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom 49 (105), Warszawa: SKwP.
Łazarowicz E. (2011), Historia powstania księgowości podwójnej i rachunku kosztów, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa − Oficyna Wydawnicza.
Łazarowicz E. (2012), Metodologia systemu rachunkowości − kierunki zmian, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2012, Zeszyt Naukowy 119.
Martinelli A. (1997), Notes on the Origin of Duble Entry Bookkeeping, Abacus, Vol. 13 No. 1.
Mattessich R. (2006), Archaeology of Accounting and Schmandt-besserat's Contribution, [w:] The History of Accounting, (red.) J.R. Edwards, tom II, Routledge, Londyn and New York.
Mayer T. (1996), Prawda kontra precyzja w ekonomii, Warszawa: PWN.
Messner Z., Binkowski B. (1981), Podstawy rachunkowości, Warszawa: PWE.
Messner Z., Pfaff J. (2013), Teoria i zasady rachunkowości, Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce − Zarząd Główny Instytutu Certyfikacji Zawodowej Księgowych.
Micherda B. (2002), Podstawy rachunkowości, Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Micherda B. (2002), Współczesna analiza finansowa, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie nr 591, Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Mielczarski R. (1919), Rachunkowość Stowarzyszenia Spożywców, wyd. IV, Warszawa: Związek Polskich Stowarzyszeń Spożywców.
Nadler G. (1967), Work Systems Design: the IDEALS Concept, Homewood: R.D. Irwin.
Nowak E. (2008), Rachunkowość kurs podstawowy, Warszawa: PWE.
Nowak E. (2009), Zaawansowana rachunkowość zarządcza, Warszawa: PWE.
Nowak M. (2015), Rachunkowość zarządcza, rachunkowość behawioralna − dwie strony tego samego medalu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (374), Wrocław.
Nystromer B. (1940), Four Thousand Years In the Office. Stockholm: National Office, Management Asociation, Przedruk, [w:] World of Bisness, t. I, Harvard Business School, Simon & Schuster, New York 1962.
Pięta T. (1975), Zasady rachunkowości, Warszawa: PWE.
Pacioli L. (1924), An Original translation of the Treatise on Duble-Entry Book-keeping (by Pietro Crivelli for the Institute of Book-keepers), New York: Harper & Row.
Peche T. (1973), Podstawy współczesnej ewidencji gospodarczej, Warszawa: PWN.
Peche T. (1981), Metody bilansowe w rachunkowości a systemy informacyjne w gospodarce narodowej, Warszawa: PWN.
Peche T. (red.) (1988), Teoretyczne podstawy rachunkowości, Warszawa: PWE,
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia (1982), Poznań − Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Rathbone D. (1994), Accounting on a large Estate in Roman Egypt, [w:] R.H. Parker, B.S. Yamey (eds.), Accountig history. Some British Contributions, Oxford University Press, Oxford New York.
Sawicki K. (1994), Podstawy rachunkowości, Warszawa: PWE.
Sawicki K. (1997), Istota i zasady funkcjonowania rachunkowości, [w:] Podstawy rachunkowości, (red.) K. Sawicki, Warszawa: PWE.
Scheffs M. (1939), Z historii księgowości (Luca Pacioli), Poznań: Wydawnictwa Związku Księgowych w Polsce.
Schmandt-Besserat B. (1994), Before Writing, Vol. I, University of Texas Press, Austin 1992, za: R. Mattesssich, Archeology of accounting and Schmandt-Bwsserat's contribution, Accounting, Business & Financial History, Vol. 4.
Sierpińska M. (2004), Controlling funkcyjny w przedsiębiorstwie, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Skrzywan S. (1948), Rachunkowość w przedsiębiorstwie przy gospodarce planowej. Cele i funkcje, Warszawa: GIW.
Skrzywan S. (1949), Kontrola w przedsiębiorstwie, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
Skrzywan S. (1969), Teoretyczne podstawy rachunkowości, wyd. II, Warszawa: PWE.
Skrzywan S., Fedak Z. (1970), Rachunkowość przedsiębiorstwa przemysłowego, Warszawa: PWE.
Skrzywan S. (1973), Teoretyczne podstawy rachunkowości, Warszawa: PWE.
Sobańska I. (2010), Rachunkowość zarządcza, [w:] I. Sobańska (red.), Rachunkowość zarządcza. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Sojak, S. (2011), Rachunkowość przymiotnikowa, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, tom 62 (118) SKwP Warszawa
Sorter G.H. (1969), An "Events" Approach to Basic Accounting Theory, The Accounting Review, tom 44 (1).
Stadtmuller R. (1971), Teoretyczne podstawy rachunkowości, Warszawa-Wrocław: PWN.
Stępień M. (1996), Kodeks Hammurabiego, Wydawnictwo Alfa, Warszawa.
Strzelczyk A. (2011), Sposoby pomiaru ilości i wartości informacji, ZN WSB nr 20, Wrocław: Wydawnictwo WSB.
Szaniawski K. (1987), Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Wrocław: ZN im. Ossolińskich.
Szczypa P. (2012), Narzędzia rachunkowości wspomagające działalność proekologiczną przedsiębiorstw w Polsce, Warszawa: CeDeWu.
Szczypa P. (2016), Wpływ operacji gospodarczych na bilans i rachunek zysków i strat, [w:] P. Szczypa (red.), Podstawy rachunkowości. Od teorii do praktyki, Warszawa: CeDeWu.
Sztaba S. (2013), Kodeks Hammurabiego widziany oczami ekonomisty, [w:] Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego „Studia i Prace" SGH Warszawa.
Szychta A. (2008), Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Szychta A. (2010), Współczesne kierunki zainteresowania teorii rachunkowości finansowej w świetle zarysu jej rozwoju, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom 56 (112).
Szychta A. (2015), Przedmiot, cele i teorie nauki rachunkowości, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom 85 (141), Warszawa: SKwP.
Świderska G.K., Warowny P., Świderska M. (2016), Obiekt kosztów w rachunkowości, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, Tom 87 (143).
Taleb N. (2006), Ślepy traf. Rola przypadku w sukcesie finansowym, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Terebucha E. (1968), Rachunkowość kolei, Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności.
Terebucha E. (1985), Rachunkowość nie jest trudna, Warszawa: PWE.
Tomanek F. (1933), Zarys metodyki nauczania rachunkowości podwójnej, Polski Związek Zawodowy Buchalterów - Rzeczoznawców, Buchalterów - Bilansistów i Ich Pomocników w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1933.
Turyna J. (1997), System informacyjny rachunkowości w podejmowaniu decyzji zarządczych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Turyna J. (2008), Rachunkowość finansowa, Warszawa: C.H. Beck.
Walińska E. (2016), Meritum rachunkowosści (9 ed.), E. Walińska (red.) Warszawa: Wolters Kluwer S.A.
Wedler J.B. (2015), Ograniczenia podwójnego zapisu na kontach księgowych w rachunkowości, [w:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 890. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Wedler J.B. (2016), Przesłanki i założenia funkcjonowania konta wielostronnego, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 300, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach,
Wedler J.B. (2017), Struktura informacyjna czasoprzestrzeni rachunkowej, [w:] P. Szczypa i A. Zimny (red.), Dylematy i perspektywy rozwoju finansów i rachunkowości, Konin: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie.
Wedler J.B., Szczypa P. (2017), Czasoprzestrzeń rachunkowa kont wielostronnych jako podstawa oprogramowania finansowo-księgowego, Zeszyt Naukowy Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoła Główna w Warszawie nr 157, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Willett A.H. (1951), The Economic Theory of Risk Insurance, Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Williams Jr. C.A., Smith M.L., Young P.C. (2002), Zarządzanie ryzykiem a ubezpieczenia, Warszawa: PWN.
Wojciechowski E. (1964), Zarys rozwoju rachunkowości w dawnej Polsce, Warszawa: PWN.
Wójcik-Jurkiewicz M., Jurkiewicz R. (2014), Kierunki zmian w zakresie wiarygodności sprawozdań finansowych, Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe nr 164. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Wojnarski D. (2004), Powszechna historia gospodarcza, Warszawa: Poltext.
Yourdon E., Argila C. (2000), Analiza obiektowa i projektowa: przykład zastosowań, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Zasiewska K. (2021), Podstawy rachunkowości z elementami prawa podatkowego - ujęcie praktyczne, Warszawa: SKwP.

Neografia
American Institute of Certified Public Accountants https://www.aicpa.org (dostęp: 7.01.2022).
Encyklopedia PWN https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/rachunkowosc;3965163.html (dostęp: 14.07.2022).
FRAMEWORK FOR THE PREPARATION AND PRESENTATION OF FINANCIAL STATEMENTS. (dostęp: 107.2022), Wydawnictwo: Wiley-VCH: https://application.wiley-vch.de/books/sample/3527507396_c01.pdf
Słownik Cambridge https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/date (dostęp: 1.01.2022).
Słownik języka polskiego PWN https://sjp.pwn.pl/sjp/rachunkowosc;2513681.html (dostęp: 14.07.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/urz%C4%85dzenie.html (dostęp: 10.06.2017).
Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/czas;3889272.html (dostęp: 1.02.2022).
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/data.html (dostęp: 1.01.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/kontrola.html (dostęp: 18.06.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/zapisa%C4%87.html (dostęp: 18.06.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/warto%C5%9B%C4%87.html (dostęp: 18.06.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/zdarzenie.html (dostęp: 10.06.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87.html (dostęp: 10.05.2022).
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/data.html (dostęp: 1.01.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/kontrola.html (dostęp: 18.06.2022).
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/ex%20ante%20.html (dostęp: 18.06.2022).

Akty prawne
Dyrektywa 2001/65/WE z dnia 27 września 2001 r. zmieniająca dyrektywy 78/660/EWG, 83/349/EWG oraz 86/635/EWG w zakresie zasad oceny rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, a także banków oraz innych instytucji finansowych (Dz. Urz. WE L 283 z 27.10.2001).
Dyrektywa 2003/38/WE z dnia 13 maja 2003 r. zmieniająca dyrektywę 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek w odniesieniu do kwot wyrażonych w euro (Dz. Urz. WE L 120 z 15.05.2003).
Dyrektywa 2003/51/WE z dnia 18 czerwca 2003 r. zmieniająca dyrektywy 78/600/EWG, 83/349/EWG, 86/635/EWG oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, banków i innych instytucji finansowych oraz zakładów ubezpieczeń (Dz. Urz. WE L 178 z 17.07.2003).
Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591) z późn. zm.
Ustawa z dnia 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z dnia 4 lutego 2004 r.).