Koncepcje zarządzania i marketingu w sferze kultury. Projektowanie, implementacja i kontekst skuteczności działań

Wprowadzenie 5

I. Uwarunkowania rozwoju i upowszechnianie kultury - determinanty i strategie w wybranych obszarach 15
1. Globalna i regionalna dyfuzja kulturowa w Euroregionie Śląska Cieszyńskiego - Zdeněk Mikoláš, Janusz Karpeta 17
2. Specyfi czne uwarunkowania zaspokajania potrzeb kulturalnych na przykładzie miast z polsko-czeskiego pogranicza kulturowego Śląska Cieszyńskie­go - Tadeusz Kania 25
3. Źródła, przejawy i efekty folkloru oraz koncepcja klastra folklorystycznego w regionie Śląska Cieszyńskiego - Monika Motyková, Jana Kadlubcová 39
4. Innowacyjne rozwiązania organizacyjne w zarządzaniu działalnością teatrów w Polsce po roku 1989 - Kama Pawlicka 47
5. Strategie marketingowe fi lharmonii jako element upowszechniania kultury polskiej na rynku międzynarodowym - Łukasz Wróblewski 59
6. Zabytki motoryzacji jako dziedzictwo kultury industrialnej - Piotr Pluskowski 67

II. Marketing w funkcjonowaniu instytucji kultury - przykłady implementacji działań 81
7. Strategie miejskiej instytucji kultury na przykładzie Domu Społecznego w Ostrawie-Bartovicach - Ivo Formánek 83
8. Kreowanie tożsamości centrum nauki na przykładzie Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu - Ewa Pedrycz-Pijanowska 91
9. Obiekt kultury jako dzieło sztuki. Promocja instytucji kultury poprzez architekturę - Ewa Stachura 101
10. Możliwości wykorzystania narracji w działaniach promocyjnych instytucji kultury na przykładzie Cieszyńskiego Ośrodka Kultury „Dom Narodowy" - Wojciech Bizub 113
11. Działania marketingowe instytucji kultury na przykładzie Miejskiego Domu Kultury „Kazimierz" w Sosnowcu - Katarzyna Szczepańska-Woszczyna, Agnieszka Simińska 125

III. Muzyka w kulturze - marketing, formy promocji i wyniki badań 135
12. Muzyka w przestrzeni publicznej - Anita Labus 137
13. Marketingowy kontekst biznesu muzycznego - Joanna Łodziana-Grabowska 145
14. Instrumenty promocji twórczości muzycznej - analiza formatów stacji radiowych - Joanna Łodziana-Grabowska 159
15. Postrzeganie znaczenia i skuteczności promocji twórczości muzycznej w świetle badań ankietowych - Joanna Łodziana-Grabowska 175

Dr Joanna Łodziana-Grabowska - doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu; członek uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia, Wydziałowy Koordynator ECTS oraz prodziekan Wydziału Zamiejscowego w Cieszynie Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej. Członek Zarządu Oddziału Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
w Bielsku-Białej.
Zainteresowania i badania naukowe obejmują zagadnienia marketingu, badań marketingowych, promocji, reklamy, etyki. Prowadzi wykłady, warsztaty i seminaria z obszaru marketingu, zarządzania marketingowego, badań marketingowych, promocji firmy, public relations, marketingu osobistego. Autorka wielu artykułów z dziedziny marketingu, współredaktor
i współautor podręczników; współtwórczyni i konsultantka kampanii reklamowych. Dorobek obejmuje także kontakty z podmiotami gospodarczymi w zakresie szkoleń, tworzenia strategii marketingowej oraz restrukturyzacji.
Aktywność zawodowa związana jest z pełnieniem licznych funkcji w uczelniach, m.in. dyrektora Kolegium Nauk o Zarządzaniu, pełnomocnika rektora ds. wdrożenia Krajowych Ram Kwalifikacji i ECTS, prorektora ds. jakości kształcenia, prodziekana, przewodniczącej Komisji Dydaktycznej do Spraw Studiów; również członek senackich komisji: do Spraw Organizacji i Rozwoju Uczelni, do Spraw Rozwoju Kadry Naukowej, Wydawniczej oraz do Spraw Studiów Międzynarodowych.


Prof. dr hab. Jan W. Wiktor jest pracownikiem naukowym w Katedrze Marketingu Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W swej działalności naukowej i dydaktycznej zajmuje się zagadnieniami komunikacji marketingowej, marketingu międzynarodowego, rynku Unii Europejskiej, euromarketingu i marketingu usług. Jest członkiem Komitetu Organizacji i Zarządzania PAN oraz Komisji Nauk Ekonomicznych PAU, wiceprzewodniczącym Polskiego Naukowego Towarzystwa Marketingu, członkiem zespołu ekspertów w Komitecie Ewaluacji Jednostek Naukowych i Narodowym Centrum Nauki, członkiem rad naukowych czasopism „Marketing i Rynek", „Handel Wewnętrzny", „Studia commercialia Bratislaviensia" (Uniwersytet Ekonomiczny
w Bratysławie) oraz „Ekonomika a spolocnost" (The Journal of Economics and Social Research - Uniwerystet Mateja Bela, Bańska Bystrzyca).

„HMMCNews" 2012-2013.
„Těšínsko", Č. Těšín, Muzeum Těšínska v Českém Těšíně.
Bartlewicz J., Miejsce trendy, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/1195,druk.html (dostęp: 20.09.2013).
Beim M., Modrzewski B., Czy przestrzeń publiczna jest jeszcze potrzebna? „Międzynarodowy Przegląd Polityczny" Nr 25/2010.
Bernstein J. S., Arts Marketing Insights, John Wiley & Sons, Inc., San Francisco 2007.
Bernstein J.S., Arts Marketing Insights, John Wiley & Sons, Inc., San Francisco 2007.
Blythe J., Komunikacja marketingowa, PWE, Warszawa 2002.
Bobrowska E., Przemiany modelowe instytucji kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1997.
Boratyn M., Jastrzębie Zdrój - 50 lat miasta, Miejski Ośrodek Kultury UM, Jastrzębie 2013.
Borowiecki R., Ilczuk D., Kaczmarek J., Kisiel P., Kudłacz T., Odorowicz A., Olesiński Z., Rojek T., Wańkowicz W., Wilczyński J., Strategiczne elementy rozwoju sektora kultury [w:] R. Borowiecki (red.): Perspektywy rozwoju sektora kultury w Polsce, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
Business Clusters. Promoting Enterprise in Central and Eastern Europe, OECD 2005.
Castells M., Burkhalter L., Społeczeństwo post-konsumpcyjne. Przestrzeń publiczna i mieszkalnictwo, www.publica.pl (dostęp: 10.05.2013).
Churchill G.A., Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Conduct Us - Orchestra Surprise! www.youtube.com (dostęp: 24.09.2013).
Czopek A., Polacy na wielkich scenach operowych świata, Fundacja Pomocy Artystom Polskim Czardasz, Kraków 2008.
CZSO, 2011. Statistical Yearbook of the Moravskoslezský Region 2011. Ostrava: Czech Statistical Office. 2011. Language version: CZ, EN, www: http://www.czso.cz (dostupné: 01.05.2012).
CZSO, 2012. Database of Annual National Accounts. REG00001 - REG00027. Prague: Czech Statistical Office, 2012. Language version: CZ, EN, http://www.czso.cz (dostupné: 16.05.2012).
Dąbrowska A., Kalendarz imprez, „Classicauto" Nr 79/2013.
Dacko-Pikiewicz Z., Nowy styl życia młodzieży kształtowany przez technologie informatyczne [w:] Społeczeństwo informacyjne. Wizja czy rzeczywistość? Tom II (red.) Haber L.H., AGH - Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2004.
Dawid P., Soukup V., Vielká turistická encyklopedie, Moravskoslezký Kraj, Euromedia Group, Praha 2009.
Derkaczew J., Dekada w teatrze, http://wyborcza.pl/1,76842,8899451,Dekada_w_teatrze,,ga.html (dostęp: 25.09.2013).
Dragicevic-Sesic M., Stojkovic B., Kultura: zarządzanie, animacja, marketing, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2010.
Druckenbrod A., Music Preview: National critic and PSO aim to involve audience with the music, „Pittsburgh Post-Gazette" October 20, 2004, www.post-gazette.com/pg/04294/398513.stm (dostęp: 25.10.2013).
Dziennik Ustaw Nr 162 poz.1568.
Encyklopedia Zarządzania, http://mfiles.pl/pl/index.php/Marketing_bezpo%C5%9Bredni (dostęp: 12.12.2013).
Europoslanci zvolili předsedou parlamentu bývalého polského premiéra, iDNES.cz (dostupné: 14.07.2009).
Europoslanci zvolili za svého nového předsedu Martina Schulze, iDNES.cz (dostupné: 17.01.2012).
Euroregion Těšínské Slezsko, http://www.euregio-teschinensis.eu/euroregion-tesinske-slezsko/, (dostupné: 20. 07. 2013).
Event Management w kulturze i rozrywce w województwie śląskim, XIV śląskie forum małej i średniej przedsiębiorczości, red. A. Klasik, W. Majer, M. Budziński, Business Consulting Sp. z o.o., Chorzów 2010, http://www.forum-msp.pl/pdf/xiv_ forum_msp_publikacja_pokonferencyjna.pdf (dostęp: 07.10.2012).
Fatyga B., Instytucje Kultury, [w:] Raport o stanie i zróżnicowaniach kultury miejskiej w Polsce, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2009; www.kongreskultury.pl/title_Raport_o_stanie_i_zroznicowaniach_kultury_miejskiej_w_Polsce,pid,357.html (dostęp: 08.10.2012).
Fela Kuti. Muzyka to broń przyszłości, www.planeteplus.pl/dokument-fela-kuti-muzyka-to-bron-przyszlosci_34176 (dostęp: 23.12.2013).
Filipiak M., Socjologia kultury, zarys zagadnień, WUMS, Lublin 2000.
Flash mob at Copenhagen Central Station. Copenhagen Phil playing, www.youtube.com (dostęp: 27.05.2011).
Gaweł Ł., Muzeum w przestrzeni publicznej. Przyczynek do praktyki zarządzania instytucjami kultury, [w:] Zarządzanie publiczne, Zeszyty Naukowe Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego Nr 3(15)/2011, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gładysz A. (red.), Kultura w powiecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Cieszyn 1999.
Gwizdalanka D., Kiedy muzyka staje się tłem, Monochord, vol. VIII-IX [1995] - numer poświęcony ekologii muzyki.
http://businessandculture.wordpress.com/2012/08/20/efekt-bilbao-vs-madra-architektura/ (dostęp: 03.11.2013).
http://internet.gadzetomania.pl/2011/10/06/koniec-legendy-kultowy-serwis-napster-znika-zsieci-po-12-latach (dostęp: 25.08.2013).
http://internet.gadzetomania.pl/2011/12/03/napster-zakonczyl-dzialalnosc (dostęp: 25.08.2013).
http://ketari.nirudia.com/83 (dostęp:14.11.2013).
http://kulturasieliczy.pl/efekt-bilbao-%E2%80%93-rafal-kasprzak (dostęp: 02.11.2013).
http://londynek.net/newslajt/article?jdnews_id=10389 (dostęp: 30.08.2013).
http://muzyka.interia.pl/wiadomosci/news/david-bowie-interaktywny-wieczor,424929,44 (dostęp: 05.11.2013).
http://socialpress.pl/wp-content/uploads/2013/01/linkedin-infografika.jpg (dostęp: 29.09.2013).
http://www.domnarodowy.pl/o-nas (dostęp: 29.09.2013).
http://www.dwutygodnik.com/artykul/2255-efekt-muzeum.html Efekt Bilbao vs. mądra architektura (dostęp: 03.11.2013).
http://www.filharmonia.pl/regulamin.pl.html (dostęp: 29.09.2013).
http://www.findict.pl/slownik/tantiemy (dostęp: 13.08.2013).
http://www.instytut obywatelski.pl/wp-content/uploads/2012/Bilbao (dostęp: 03.11.2013).
http://www.internetworldstats.com/stats.htm (dostęp: 29.09.2013).
http://www.komputerswiat.pl/nowosci/internet/2012/24/ile-czasu-spedzamy-na-facebooku-(infografika).aspx (dostęp: 29.09.2013).
http://www.mototarget.pl/motoryzacja,12,muzea_na_swiecie.html (dostęp: 12.10.2013).
http://www.statisticbrain.com/twitter-statistics/ (dostęp: 29.09.2013).
http://www.underconsideration.com/brandnew/archives/the_17_sides_of_a_cultural_id.php#.UlqZ91PhQ3I (dostęp: 28.10.2013).
https://docs.google.com/forms/d/1zhP9zRw2xg_-vo7l5DjNigCvJ5S5hhvjC-uo_PUYFig/viewanalytics (dostęp: 07.08.2013).
HYUNDAI 2013, „Lidové Noviny" 16.05.2013.
Iwanek W., Słownik artystów na Śląsku Cieszyńskim, Muzeum Górnośląskie, Bytom, 1967.
Jedlewska B., Animatorzy kultury wobec wyzwań edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 2003.
Kaczyński B., Dzikie orchidee, „Orfeo" Fundacja im. Bogusława Kaczyńskiego, Warszawa 1992.
Kaleta K., Marketing kultury i jego specyfika, „Marketing i Rynek" Nr 10/2003.
Kania T., Demograficzno-socjologiczne i historyczne aspekty badań folklorystycznych, [w:] Kadłubiec D. (red.), Folklorystyka na przełomie wieków, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Cieszyn 1999.
Kania T., Jastrzębie w oczach socjologa i demografa, „Nasze Problemy" Nr 51-52/1978.
Kania T., Jastrzębie Zdrój - miasto rozwojowe, „Miasto" Nr 10/1978.
Kania T., Miasto o intensywnym rozwoju i jego problematyka badawcza (na przykładzie ROWu), „Studia Społeczno-Ekonomiczne" 1981, t. 10.
Kania T., Nowe tendencje w życiu kulturalnym pogranicza na przykładzie społeczności lokalnych
i gmin, „Ziemia Raciborska" Nr 12/1999.
Kania T., Specyfika rozwoju regionalizmu w warunkach intensywnego rozwoju demograficznego..., [w:] Tradycja i współczesność (Folklor, Język, Kultura). Oświata i kultura na Podbeskidziu, t. 5, ATH, Bielsko Biała 2009.
Kania T., Usługi kulturalne w Rybnickim Okręgu Węglowym, „Polityka Społeczna" Nr 3-4/1978.
Kania T., Zasypany Zdrój, „Polityka" Nr 29/1981.
Kapelański M., Narodziny i rozwój ekologii akustycznej pod banderą szkoły pejzażu dźwiękowego, „Muzyka" Nr 2/50/2005.
Karalus M., www.macoolatura.partner21.pl (dostęp: 17.07.2012).
Keller J., Dějiny klasické sociologie, SLON, Praha 2004.
Keřkovský, M. - Vykypěl, O.: Strategické řízení - teorie pro praxi. 2. vydání. C.H. Beck, Praha 2006.
Klimeš L., Slovník cizích slov, SPN, Praha 2010.
Kofin E., Muzyka wokół nas. Studium przeobrażeń recepcji muzyki w dobie elektronicznych środków jej przekazywania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012.
Kolm A., Formaty muzyczne stacji radiowych vs. planowanie promocji, http://myband.pl/1321/formaty-muzyczne-stacji-radiowych-vs-planowanie-promocji/ (dostęp: 28.08.2013).
Kotler P., (red.), Marketing. Podręcznik europejski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Kyzioł A., Teatralne koprodukcje, co z nich wynika, http://www.polityka.pl/kultura/aktualnoscikulturalne/1546671,1,teatralne-koprodukcje-co-z-nich-wynika.read (dostęp: 20.09.2013).
Laberschek M., Nowe trendy w promocji polskich teatrów, http://kulturasieliczy.pl/nowe-trendy-w-promocji-polskich-teatrow/ (dostęp: 19.07.2013).
Lathrop T., This Business of Music Marketing & Promotion, Revised & Updated Edition, BILLBOARD BOOKS, New York 2003.
Lathrop T., This Business of Music Marketing & Promotion, Revised &Updated Edition, BILLBOARD BOOKS, New York 2003.
Lathrop T., This Business of Music Marketing & Promotion, Revised & Updated Edition, BILLBOARD BOOKS, New York 2003.
Lenartowicz J.K., Smok szalony w Bilbao, Zwoje 44/2006, http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje44/text21p.htm (dostęp: 02.11.2013).
Lewandowski M., Zarządzanie strategiczne w instytucjach kultury, Wydawnictwo Con Arte, Katowice 2013.
Lewowicki T., Grabowska B. (red.), Społeczności pogranicza. Wielokulturowość. Edukacja, UŚ-Filia w Cieszynie, WSP ZNP w Warszawie, Cieszyn 1996.
Łodziana-Grabowska J., Efektywność reklamy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1996.
Łodziana-Grabowska J., Internet jako narzędzie marketingowe małych przedsiębiorstw, „Zarządzanie i Edukacja" Nr 80/2012, Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego, Warszawa 2012.
Łodziana-Grabowska J., Significance of Database Marketing in the Process of Target Segments Identification and Service, the international journal „Problems of Management in the 21st Century" Vol. 6, 2013: Contemporary Issues in Management - 2013. SMC „Scientia Educologica" Lithuania 2013.
Losiak R., Muzyka w przestrzeni publicznej miasta z badań nad pejzażem dźwiękowym Wrocławia, [w:] Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego T. XI, Instytut Nauk o Ziemi UMCS, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Lublin 2008, s. 255.
Luecke R., Jak zatrudnić i zatrzymać najlepszych, Harvard Business Essentials, Wydawnictwo MT Biznes sp. z o.o., Warszawa 2003.
Marketing bezpośredni, http://www.michalska-dudek.pl/pliki/NFM3.pdf (dostęp: 12.12.2013).
Mazurek-Łopacińska K., Zachowania nabywców i ich konsekwencje marketingowe, PWE, Warszawa 2003.
Megapanel PBI/Gemius, Raport, IX 2012.
Melillo J.V., Market the Arts, Foundation for the Extension and Development of American Professional Theatre, New York 1983.
Mikoláš Z., Synergické podnikání - nový svět podnikání, Háj ve Sl., maj 2000.
Mikolášová J., Milníky rozvoje obce Nošovice. Ostrava: VŠB-TU, 2013, (bakalářská práce).
Mistewicz E., Marketing narracyjny. Jak budować historie, które sprzedają, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2011.
Mruk H., Marketing. Satysfakcja klienta i rozwój przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Muchenberg B., Literatura muzyczna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985.
Murzyn M.A., Kultura a rewitalizacja miasta, http://www.academia.edu/3605524/M._Murzyn_Kultura_a_rewitalizacja_miasta._Przyklad_Bilbao, s. 4 (dostęp: 27.10.2013).
Muzyka tła jako przykład marketingu muzycznego, www.emailtoid.net (dostęp: 11.07.2013).
Niemczyk A., Marketing w sferze kultury. Wybrane problemy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2007.
Nowa podręczna encyklopedia A-Z, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2005.
Nowak M., Dwa teatry, [w:] http://wyborcza.pl/1,76842,8951164,Dwa_teatry.html (dostęp: 24.09.2013).
O'Reilly D., The marketing of popular music, [w:] F. Kerrigan, P. Fraser, M. Ozbilgin, Arts Marketing, Elsevier Butterworth-Heinemann, Oxford 2004.
Ochman R., Bożek J., Zapomniany wynalazca śląski, „Zaranie Śląskie" Nr 3-4.
Olbrycht K., Konieczna E. (red.), Upowszechnianie kultury wyzwaniem dla edukacji kulturalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
Pawłowska A., Mój teatr miejscem na świecie, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/31471.html (dostęp: 19.09.2013).
Pawłowski R., Urodzaj na teatry, w: http://wyborcza.pl/1,75475,2336710.html (dostęp: 20.09.2013).
Pine J. II, Gilmore J.H., The Experience Economy: Work Is Theatre & Every Business a Stage, Harvard Business School Press 1999.
Płoski P., Przemiany organizacyjne teatrów w Polsce w latach 1989-2009, Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jako jeden z Raportów o stanie kultury, Warszawa 2009, http://www.kongreskultury.pl/library/File/RaportTeatr/teatr_raport_w.pelna(1).pdf (dostęp: 24.01.2013).
Pluskowski P., Śląski szlak zabytków motoryzacji i nie tylko, muzea, galerie,
Podnośnia statków Niederfinow, 1931, Eberswalde 2004.
Porter M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 1998.
Porter M.E., The Competitive Advantage of the Nations, 1st. ed. The Free Press, New York 1990.
Průmět Programu obnovy a rozvoje OKRg do okresu Frýdek-Místek, Ostrava, Vúrom, 1992 (výzkumná zpráva).
prywatne kolekcje, Cieszyn 2012.
Rigamonti M. i Michalak A., Misja, seks i kasa, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/108234.html (dostęp: 24.09.2013).
Runge J. (red.), Problemy społeczno-demograficzne pogranicza polsko-czeskiego na przykładzie Śląska Cieszyńskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
Runge J. (red.), Terytorialny system społeczno-ekonomiczny pogranicza województwa śląskiego
i Północnych Moraw, (seria Euroregion Śląsk Cieszyński) Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
Schafer R.M. The Tuning of the World. Nowy Jork: Knopf; Toronto, McClelland and Steward Ltd. 1977, Obszerny fragment: Muzyka środowiska. Tłum. Gwizdalanka D., „Res Facta" Nr 9, Kraków, PWM 1982.
Schafer R.M., Muzyka środowiska, tłum. D. Gwizdalanka, „Res Facta" Nr 9/1982.
Schwabl D., Personal Branding 2.0, Helion, Gliwice 2010.
Sieroń-Galusek D., Kilka uwag na temat zarządzania instytucjami kultury w Polsce, [w:] Zarządzanie w kulturze, Tom 7, pod red. Ł. Gawła i E. Orzechowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Skrobot J., Tonacje sławy - opowieść o Wiesławie Ochmanie, Promotor, Kraków 2006.
Śląsk Cieszyński. Środowisko naturalne - Zarys dziejów - Zarys kultury materialnej, Macierz Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 2001.
Smoleń T., Produkt kultury - charakterystyka marketingowa, Zeszyty Naukowe Nr 720/2006,
AE w Krakowie.
Snoch B., Górnośląski Leksykon Biograficzny, Katowice 2000.
Sobocińska M., Zachowania nabywców na rynku dóbr i usług kultury, PWE, Warszawa 2008.
Social Media 2012, Internet Standard, Raport, Wydanie II, styczeń 2012.
Sounds of Hamburg, www.youtube.com (dostęp: 05.05.2010).
Společenský dům v Ostravě - Bartovicích, www.kulturak-bartovice.cz (dostupné: 01.09.2013).
Stachura E., Marketing na rynku nieruchomości, PWN, Warszawa 2007.
Štika J., Těšínsko IV. díl, 1. vyd., Muzeum Těšínska, Český Těšín 2002.
Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej, Teorie i metody, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Szczepańska-Woszczyna K., Internet w komunikacji marketingowej organizacji niekomercyjnych [w:] Internet w społeczeństwie informacyjnym - Internet w systemach zarządzania, pod red. A. Grzywaka, WNT 2004.
Szpitter A., Innowacje marketingowe w zarządzaniu biznesem, [w:] Innowacje zarządcze w biznesie
i sektorze publicznym, praca zbiorowa pod redakcją H. Bienioka i T. Kraśnickiej, Wydawnictwo Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2008.
Szymańska I., Teatr biz czy art? [w:] http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/90614.html (dostęp: 23.09.2013).
Těšínské Slezsko, Karvinsko-Třinecko. Český Těšín: svaz obcí Karvinska a Regionální rada Třinecka, 1993, (mapa s podrobným popisem obcí).
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 717).
Vavra R. J., Posel usvitu, Praga 1955.
Vítejte v Těšínském Slezsku, regionu pro všechny, http://www.tesinskeslezsko.cz (dostupné: 20.07.2013).
Wallis A., Atlas Kultury Polski 1946-1980, Wydawnictwo ECO, Warszawa 1994.
Wąsowski M., Głośna muzyka w sklepach, restauracjach i pubach? To chwyt marketingowy. „Są całe podręczniki o tym, jak ją puszczać" (dostęp: 5.02.2013).
Wiktor J.W., Komunikacja marketingowa, [w:] Podstawy marketingu, red. naukowa A. Czubała, PWE, Warszawa 2012.
Wiktor J.W., Promocja. System komunikacji przedsiębiorstwa z rynkiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Wilson L., Selection and classification in the BBC Popular Music Library, http://www.iasa-web.org/selection/definition-popular-music (dostęp: 10.08.2013).
Włodarski A., Śmigiel S., Teatr to dziś biznes. Kto może sobie pozwolić na ambitny repertuar? [w:] http://wyborcza.pl/1,75248,7956578,Teatr_to_dzis_biznes__Kto_moze_sobie_pozwolic_na_ambitny.html (dostęp: 20.09.2013).
Wodyk K., Miasto w procesie transformacji w latach 1990-2000 (na podstawie badań w Jastrzębiu Zdroju), wyd. Hejme, Czeladź 2004.
Wojcik K., Public Relations. Wiarygodny dialog z otoczeniem. Podręcznik dla teoretyków. Poradnik dla praktyków, Wydawnictwo PLACET, Warszawa 2009.
Wróblewski Ł., Polacy na scenie Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, Praca dyplomowa pod red. D. Jarząbek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Kraków 2008.
Wróblewski Ł., Strategie marketingowe w instytucjach kultury, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
Wróblewski Ł., Strategie marketingowe w instytucjach kultury, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
Wróblewski Ł., Strategie marketingowe w instytucjach kultury, PWE, Warszawa 2012.
Wróblewski Ł., Strategie marketingowe w instytucjach kultury, PWE, Warszawa 2012.
Wróblewski Ł., Strategie marketingowe w instytucjach kultury, PWE, Warszawa 2012.
www.archinea.pl (dostęp: 13.11.2013).
www.laznianowa.pl (dostęp: 21.09.2013).
www.polska.pl (dostęp: 13.11.2013).
www.teatrpolonia.pl (dostęp: 20.09.2013).
www.theflashlist.com (dostęp: 13.11.2013).
www.tourist-destinations.com (dostęp: 14.11.2013).
www.visitphilly.com (dostęp: 13.11.2013).
Wyżyńska D., Czy upiór wyskoczy z lodówki? http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,95158,8402259, Czy__Upior_____wyskoczy_z_lodowki_.html (dostęp: 21.09.2013).
Záruba D., Ostravský slovník. Repronis, Ostrava 2007.
Żerański M., Śląsk cieszyński od Bielska-Białej do Ostrawy - przewodnik turystyczny, Pracownia na pastwiskach, Cieszyn 2012.